Sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatında dünyanın bir numarası Katar, enerji ihracatının dışında, uluslararası alanda yaptığı yatırımlarla dünya çapında ağırlığa sahip.

Künye

Başkent: Doha

Nüfus: 2,4 milyon (2016)

Etnik yapı: Yüzde 11,6 Katarlılar, Yüzde 88,4 çalışmaya gelen yabancı işçiler 

Yüzölçümü: 11,586 kilometrekare

Din: Yüzde 67,7 Müslüman, yüzde 13,8 Hristiyan, yüzde 3,1 Budist

Para Birimi: Katar Riyali (1 dolar = 3,64 Katar riyali)

Genel Durum

Kişi başına düşen gelirde dünyada 1. sırada yer alan Katar, sahip olduğu yüksek finansman, uluslararası yatırımlar ve etkili medya kuruluşu el-Cezire ile bölgesinde sahip olduğu yumuşak güçle öne çıkıyor.

İngilizlerden bağımsızlığını kazanmasından 60 yıl sonra dünyanın bir numaralı sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı haline gelen Katar, Arabistan yarımadasının doğusunda İzmir'den küçük bir toprak parçası üzerine kurulu.

Petrolün keşfinden önce balıkçılık ve inci ticaretiyle tanınan Katar'ın dünya genelinde doğalgaz rezervlerinin yüzde 18'ine sahip olduğu tahmin ediliyor.

Bağımsızlıktan sonra başa gelen emirler, doğal kaynaklardan elde edilen serveti yönetmekte ve halka dağıtmakta başarısız oldu. Şeyh Hamad, 1995 yılında babasına yaptığı kansız saray darbesinin ardından ülkede köklü ekonomik ve sosyal reform hareketi başlattı.

Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife el-Sani, bugün uluslararası sivil havacılıkta önemli pazar payına sahip Katar Havayolları’nı 1995'te ve Arap dünyasındaki gazetecilik anlayışını tamamıyla değiştiren el-Cezire kanalını 1996'da kurdu. Şeyh Hamad'ın eşi Şeyha Moza da başkanlık ettiği Katar Vakfı (Qatar Foundation) aracılığıyla yaptığı uluslararası eğitim yardımlarının yanı sıra yeni nesil Katarlıların eğitimi için dünyaca ünlü uluslararası üniversiteleri Doha'ya getirdi.

Katar Emiri Şeyh Hamad, uluslararası toplantılara ülkesinde ev sahipliği yaparak Doha'nın uluslararası alanda tanınırlığını arttırdı. 2006 yılında Asya Oyunları'na ev sahipliği yapan Doha’nın spor başkenti olması yönünde adımlar atıldı.

Katar, 2010 yılında ilk kez bir Arap ülkesinde düzenlenecek FIFA 2022 Dünya Kupası ev sahipliği hakkını elde etti. Dünya kupasının oynandığı yaz aylarında Katar'daki aşırı sıcaklar nedeniyle, dünya kupasının kış aylarında oynanması kararlaştırıldı. Katar böylece kış aylarında oynanacak ilk dünya kupasına da ev sahipliği yapma şansını yakaladı. 

Ekonomi

Katar'ın petrol ve doğal gaz üretimi, ekonomisinde lokomotif görevi görüyor ancak Doha yönetimi ekonomisini doğal kaynakların dışında çeşitlendirmeye çalışıyor. Katar bütçesi, 2016 yılında düşen doğal gaz gelirleri dolayısıyla 12 milyar dolar açık verdi öte yandan hükümetin rezervleri bunu karşılayabilecek düzeyin ötesinde. 

Katar’ın varlıklarını yönetmek için kurduğu varlık fonu Katar Yatırım Otoritesi'nin tahmin edilen toplam 320 milyar dolarlık varlığı, dünyada varlık fonları arasında ilk 10 sırada yer alıyor. 

Katar'ın yıllık gayrisafi yurtiçi hasılası 152 milyar dolar, kişi başına düşen milli gelirde 129 bin dolar ile dünya 1.’si. Düşük petrol fiyatları nedeniyle 2016 yılında 1,8 oranında büyüme gösteren Katar ekonomisi, 2000'li yıllar boyunca yüzde 26'ya kadar ulaşan iki haneli büyüme kaydetti.

Siyasi Durum

Katar, el-Sani ailesi tarafından monarşi ile yönetiliyor. Katar Emiri Şeyh Hamad, 2013 yılında sağlık durumu gerekçesiyle tahtı oğlu Şeyh Temim bin Hamad'a bıraktı.

Şeyh Temim, Türkiye ile yakın ilişkiler geliştirerek iki ülke arasındaki siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkilerin gelişmesi için birçok adım attı. Türkiye ve Katar arasında imzalanan Yüksek Düzey Stratejik İş Birliği Anlaşması'nın ardından imzalanan askeri anlaşmalar gereğince Türkiye'nin Katar'da bir askeri üssü bulunuyor. 

Ülkede tek seçimler belediye meclisleri için yapılıyor ve emir mutlak otoritenin sahibi. 

Katar, izlediği bağımsız dış politika ve uluslararası arenadaki rolü nedeniyle Körfez'deki komşuları ile zaman zaman sorun yaşıyor. Terör örgütü DEAŞ'a karşı koalisyonda etkin biçimde kullanılan, ABD'nin bölgedeki merkez komutanlığı el-Udeyd askeri üssüne ev sahipliği yapıyor.  

Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn'in liderlik ettiği 4 ülke, 5 Haziran 2017'de “teröre destek verdiği” suçlamasıyla Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kesti ve hava sahasını Katar'a kapattı. 

Katar'a ekonomik ve lojistik abluka uygulayan 4 ülke, ilişkilerin düzeltilmesi için Doha yönetimine bazı şartlar sundu ancak Katar uluslararası hukuka aykırı hiçbir talebin kabul edilmeyeceğini açıkladı.