TCMB, Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımladı.

Rapora göre, yıllık enflasyon tüm ana gruplarda geriledi. Aylık bazda, enerji ile hizmet grupları fiyat artışlarıyla öne çıkarken, gıda fiyatlarındaki olumlu seyir sürdü. Gıda fiyatları, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüşün işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış ile dengelenmesi sonucu yatay seyretti.

Öte yandan, bu dönemde ana gruplar arasında en yüksek fiyat artışı enerji grubunda kaydedildi. Bu gelişmede, doğal gaz tüketici tarifesinde yapılan artış, akaryakıt ve tüp gazdaki maktu vergi güncellemesi ile akaryakıt kaynaklı geçen aydan sarkan etkiler belirleyici oldu.

Hizmet grubunda aylık enflasyon yükselirken, bu dönemde zamana bağlı fiyat belirleme eğilimi güçlü olan haberleşme, sağlık ve kira alt kalemleri öne çıktı.

Temel mal fiyat artışı temmuz ayında bir miktar yavaşlarken, giyim ve ayakkabı alt grubundaki zayıf seyir bu gelişmede önemli rol oynadı.

Üretici fiyatları bu dönemde yüzde 1,73 artış kaydederken, yıllık üretici enflasyonu 0,26 puan azalışla yüzde 24,19’a geriledi.

Bu görünüm altında, aylık enflasyonun ana eğilimi temmuz ayına özgü unsurlarla geçici olarak yükselirken, üç aylık ortalamalar bazında kademeli yavaşlamanın sürdüğü izlendi.

Gıda ve alkolsüz içecekler, hizmet, temel mallar ve enerji gruplarının enflasyona katkıları azaldı

Rapora göre, gıda ve alkolsüz içecekler, hizmet, temel mallar ve enerji gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 0,66, 0,42, 0,29 ve 0,17 puan azalırken, alkol-tütün-altın grubunun katkısı ise 0,01 puan arttı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, tüketici fiyatlarının aylık artışı yönetilen-yönlendirilen fiyat ve otomatik maktu vergi artışının da etkisiyle bir önceki aya kıyasla yükseldi. Aylık artışlar, B endeksinde bir önceki aya kıyasla yükselirken, C endeksinde yatay seyretti. Fiyat artışının B endeksini oluşturan gruplardan temel mallarda zayıfladığı, hizmet grubunda sınırlı bir miktarda, işlenmiş gıdada ise belirgin bir oranda yükseldiği gözlendi.

TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, temmuz ayında enflasyonun ana eğiliminin aylık bazda bir miktar arttığına, üç aylık ortalamalar bazında ise kademeli düşüşün devam ettiğine işaret etti.

Hizmet fiyat artışı temmuz ayında yüzde 3,14 ile önceki aya kıyasla yükselirken, grup yıllık enflasyonu 1,80 puan azalarak yüzde 48,54 oldu. Yıllık enflasyon haberleşme alt grubunda sınırlı bir miktar artarken diğer alt gruplarda geriledi.

Aylık bazda fiyat artışlarında, zamana bağlı fiyat belirleme eğilimi yüksek olan haberleşme, kira ve sağlık hizmetleri öne çıkarken, diğer alt kalemlerde daha ılımlı bir seyir izlendi.

Sene başında yüksek bir artış gösteren haberleşme hizmetleri fiyatları temmuz ayında telefon görüşme ve internet ücretlerine bağlı olarak tekrar yüksek bir artış (yüzde 5,67) kaydetti.

Bu dönemde, aylık kira enflasyonu kontrat yenileme oranındaki mevsimsel yükselişin de etkisiyle önceki aya kıyasla artarak yüzde 4,68 düzeyinde gerçekleşirken, grup yıllık enflasyonu 4,02 puan düşüşle yüzde 78,95 oldu.

Diğer hizmetlerde, sağlık hizmetleri kaleminde ocak ayında güncellenen Türk Tabipler Birliği tarifelerinin temmuz ayında yeniden düzenlenmesini takiben fiyat artışları (yüzde 3,44) gerçekleşti. Sağlık hizmetlerinde gözlenen fiyat artışlarının önümüzdeki aylarda zayıflayarak sürmesi beklenirken diğer hizmetlerde, sigorta ve bakım-onarım hizmetleri görece yüksek fiyat artışıyla öne çıkan kalemler oldu.

Temel mal grubu fiyatları yatay seyretti

Bu dönemde temel mal grubu fiyatları yatay seyrederken, grup yıllık enflasyonu yüzde 20,70 seviyesine geriledi. Yıllık enflasyon giyim ve ayakkabı ile diğer temel mallar alt gruplarında yavaşlarken dayanıklı mal alt grubunda yükseldi.

Dayanıklı tüketim mallarında fiyatlar yüzde 1,57 ile önceki aya kıyasla ılımlı bir şekilde arttı. Bu dönemde otomobil fiyat artışları (yüzde 2,01) öne çıkarken, mobilya ve beyaz eşya fiyat artışları ılımlı seyretti. Giyim ve ayakkabı alt grubunda sezon indirimleri geçmiş yıllara kıyasla daha belirgin gerçekleşirken (yüzde –6,02), diğer temel mallar alt grubunda aylık enflasyon yüzde 2,02 ile bir önceki aya kıyasla yükseldi.

Enerji fiyatları temmuz ayında yüzde 7,35 artarken, grup yıllık enflasyonu yüksek bazın etkisiyle 3,51 puan azalarak yüzde 41,89 oldu.

Bu gelişmede, meskenlere yönelik doğalgaz tarifesinde yapılan artış (yüzde 26,41) ile akaryakıt ve tüp gazdaki maktu vergi güncellemesinin yanı sıra haziran ayındaki jeopolitik gelişmeler kaynaklı ham petrol fiyatlarındaki yükselişin sarkan etkileri öne çıktı.

Ayrıca, elektrik fiyatlarında da Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) kaynaklı yükseliş gözlendi.

Yıllık enflasyon, işlenmemiş ve işlenmiş gıda alt gruplarında azaldı

Alkol ve tütün fiyatları, maktu vergi güncellemesini takiben temmuz ayında yüzde 5,69 yükselirken, yıllık enflasyon 0,17 puan düşüşle yüzde 27,79 oldu.

Tütün ürünleri fiyatlarında yapılan artışlar maktu vergi güncellemesinin ima ettiğinden daha sınırlı oldu ve firmaların temmuz ayı sonundan itibaren yeniden fiyatlarını yükselttikleri gözlendi.

Temmuz ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları (işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüşün işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış ile dengelenmesi sonucu) belirgin bir değişim göstermedi, grup yıllık enflasyonu yüzde 27,95’e geriledi. Yıllık enflasyon, işlenmemiş ve işlenmiş gıda alt gruplarında sırasıyla 4,46 ve 0,47 puan azalarak yüzde 25,80 ve 29,50 oldu.

Aylık bazda, işlenmemiş gıda fiyatları taze meyve, patates ve beyaz et ürünleri öncülüğünde yüzde 2,39 geriledi. İşlenmiş gıda grubunda aylık fiyat artışının yüzde 2,18 gerçekleştiği ve alt grup geneline yayıldığı görüldü.

Yurt içi üretici fiyatları temmuz ayında yüzde 1,73 arttı, yıllık enflasyon 0,26 puan azalarak yüzde 24,19’a düştü. Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla, enerji grubundaki fiyat artışı yüzde 3,43 ile öne çıkarken, sermaye malı, dayanıklı tüketim malı, ara malı ve dayanıksız tüketim malı gruplarında fiyat artışları sırasıyla yüzde 2,53, 2,31, 1,68 ve 0,54 olarak gerçekleşti.