Çin ve Rusya gibi ülkelerle rekabeti giderek kızışan ABD, Ortadoğu ve Doğu Avrupa’da Rusya’yı, Güneydoğu Asya’da da Çin’i dengeleyerek küresel pozisyonunu korumaya çalışıyor.

Künye

Nüfus: 324 milyon (2016)

Etnik yapı: Yüzde 79,96 beyaz, yüzde 12,85 siyahi, yüzde 4,43 Asyalı, yüzde 0,97 Amerika ve Alaska yerlisi, yüzde 0,18 Hawaii yerlileri ve diğer Pasifik adalılar, yüzde 1,61 diğer.

Yüzölçümü: 9,833,517 kilometrekare 

Dil: ABD’nin federal düzeyde resmi dili yoktur. Ancak ülke genelinde İngilizce en yaygın dil olduğu gibi 50 eyaletin 31’inde de İngilizce resmi dil olarak kullanılmaktadır.  İngilizce yüzde 79,2, İspanyolca ise yüzde 12,9 ile en çok kullanılan dillerdir.

Din: Yüzde 46,5 Protestan, yüzde 20,8 Katolik, yüzde 1,8 Yahudi, yüzde 1,6 Mormon, yüzde 0,9 Müslüman, yüzde 0,8 Yehova Şahitleri, yüzde 0,9 diğer Hristiyanlar, yüzde 0,7 Budist, yüzde 0,7 Hindu. Herhangi bir dine mensup olmayanlar yüzde 22,8 ve diğer dinlere inananlar yüzde 1,8’dir.

Para Birimi: Amerikan Doları

Genel Durum

50 eyalet ve bir federal bölgeden oluşan federal bir cumhuriyet olan ABD, resmi olarak 4 Temmuz 1776’da kuruldu. Görece genç bir devlet olmasına karşın özellikle iki dünya savaşının ardından küresel bir aktör olarak ortaya çıktı.

Ülkenin kuzeyinde Kanada, güneyinde Meksika bulunan, doğusunda Atlas Okyanusu, batısında Büyük Okyanus ile çevrelenen ABD, jeostratejik bir avantaja sahip.

Rusya ve Kanada’dan sonra toprak bakımından dünyanın 3. büyük ülkesi ABD, nüfus olarak da Çin ve Hindistan’dan sonra 3. sırada yer alıyor.

Ülkenin doğu ve batı kıyılarındaki sıradağlar okyanusların iç bölgelere tesir etmesini önlediğinden, kıyı şeritleri hariç bütün ülkede karasal iklim hakim. Orta kesimler çok yüksek olduğu için mevsimler arasında çok fazla sıcaklık farkı görülmüyor.

Ekonomi

ABD, 2016 yılının resmi rakamlarına göre, yaklaşık 18,5 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılası ile dünyanın en büyük ekonomisine sahip. Dünya nüfusunun yüzde 5'inden azına sahip olmasına karşın küresel üretimin yaklaşık dörtte birini karşılayan ABD, özellikle finans, enerji, medya ve eğlence sektörlerinde lider konumda.

Son yıllardaki yatırımlarıyla ABD, dünyanın en büyük ham petrol ve doğalgaz üreticisi konumuna geldi.

2016 rakamlarına göre kişi başına düşen milli gelir ortalama 57 bin dolar seviyesinde, işsizlik yüzde 4,7 düzeyinde.

ABD ekonomisi, son yıllarda 2007-2008 finansal krizinin etkilerini atlatmış olmasına rağmen kısmen yapısal nedenlerle reel bazda yüzde 2 civarında büyümeye devam ediyor.

Dolar, dünyanın en çok kullanılan rezerv para birimi olduğundan ABD Merkez Bankası (Fed) küresel ekonominin en önemli oyuncusu niteliğini taşıyor. Fed, yaklaşık 10 yıl aradan sonra Aralık 2015'te başlattığı normalleşme sürecini kademeli faiz artışlarıyla sürdürüyor.

Siyasi Durum 

Anayasal federal cumhuriyet olan ABD, İngiliz hükümetine karşı çıkan 13 koloninin verdiği savaş ve 1776’da kabul edilen bağımsızlık bildirgesi ile kuruldu. Zaman içinde genişleyen topraklarla 20. yüzyılın başında şimdiki 50 eyalet yapısına ulaşan ABD’nin başkenti, District of Columbia'dır (Washington DC).

ABD Anayasası, ulusal hükümetin bünyesinin ana hatlarını tespit eder ve yetkileri ile faaliyetlerini belirler. Kendine ait anayasa, meclis ve yetkilere sahip her eyalet de eyaletin yönetimiyle ilgili işlerden sorumlu. Her eyaletin seçimle gelen valisi bulunuyor.

Anayasada hükümetin yetkileri üçe ayrılıyor: Başkanın temsil ettiği yürütme, Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşan ABD Kongresinin temsil ettiği yasama ve başta Yüksek Mahkeme olmak üzere yargı.

ABD Kongresi, Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşuyor. Senatoda 100 sandalye bulunuyor. 50 eyaletten gelen ikişer senatör, eyaletlerini 6 yıllığına temsil ediyor ve her iki yılda bir Senatonun üçte biri değişiyor. Nüfus ağırlığına göre sandalye dağılımı yapılan 435 vekilin olduğu Temsilciler Meclisi üyeleri de iki yıllığına seçiliyor ve iki yılda bir tüm Temsilciler Meclisi yenileniyor.

ABD’yi 4 yıllığına (en fazla iki kez seçilebilir) seçilen Başkan ve Başkan Yardımcısı yönetir. Başkan hem hükümet hem de ordunun başkomutanıdır.

8 yıllık Demokrat Barack Obama döneminin ardından 20 Ocak 2017’de koltuğa oturan Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump, üzerinde çokça siyasi tartışmanın yapıldığı çok boyutlu bir kişilik olarak kabul ediliyor. 

Siyasi kariyeri olmaksızın başkanlık koltuğuna oturmaya hak kazanması, ana akım Amerikan medyasıyla yaşadığı sorunlar, kendi partisi ile henüz tam olarak koordinasyon sağlayamaması gibi sorunlar, Trump ABD’sinin iç ve dış politikada dalgalı bir seyir izlemesine yol açıyor.