Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Botsvana Uluslararası İlişkiler Bakanı Phenyo Butale ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Bu yıl Butale'nin Türkiye'ye ikinci ziyareti olduğunu kaydeden Fidan, mevkidaşını nisanda Antalya Diplomasi Forumu'nda ağırladıklarını söyledi.

Fidan, Butale'nin bu ziyaretinin 13 yılın ardından dışişleri bakanı seviyesinde gerçekleştirilen ilk ikili ziyaret olması bakımından ayrı bir önem taşıdığını vurguladı.

Türkiye'nin çok boyutlu dış politikasının temellerinden birini de Afrika kıtasıyla olan ilişkilerin oluşturduğunu kaydeden Fidan, yaklaşık 25 yıl önce Afrika'ya açılım politikası başlattıklarını, geçen süre zarfında "karşılıklı saygı ve kazan kazan ilkeleri" temelinde büyük ilerlemeler katettiklerini ifade etti.

Hakan Fidan, Türkiye'nin Afrika kıtasıyla ilişkisinin gelişimine dikkati çekerek "Kıtayla olan ilişkilerimiz bugün ortaklık politikasına dönüşmüş durumda. Bayrağımız bugün artık Afrika'nın neredeyse tüm ülkelerinde dalgalanıyor." diye konuştu.

Türkiye'nin genişleyen diplomatik ağının, ekonomi alanında her iki tarafın da yararına olan somut sonuçlar alınmasını sağladığını aktaran Fidan, siyasi ve kültürel alanlardaki ilişkilerin de derinlik kazandığını dile getirdi.

"Afrikalı dostlarımız nezdinde kazandığımız güven sayesinde kıtada arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık rolü de üstlenebiliyoruz." diyen Fidan, uluslararası sistemin önemli sınamalardan geçtiği bir dönemde Afrika'yla kurdukları işbirliğinin kıymetinin bilincinde olduklarını söyledi.

Türkiye-Afrika ilişkileri, 4. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nde bir adım öteye taşınacak

Fidan, Türkiye ve Botsvana'nın bulundukları bölgelerde barış ve istikrarın adresi olan iki ülke olduğuna dikkati çekerek bu güçlü özelliklerin ve eşit ortaklık temelindeki işbirliğinin iki ülkeyi birbirine daha da yakınlaştırdığını belirtti.

Bakan Fidan, "Afrika’yla ilişkilerimizi gelecek yıl düzenlenmesi öngörülen 4. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nde inşallah bir adım daha öteye taşıyacağız. Bu süreçte Botsvana gibi Afrikalı dostlarımızın desteğine de güveniyoruz." ifadelerini kullandı.

Botsvana'nın siyasi istikrarı ve ekonomik başarısıyla Afrika kıtasında örnek ülke konumunda olduğunu kaydeden Fidan, geçen yıl ekimde yapılan seçimlerin şeffaf ve barışçıl şekilde tamamlanmasının bunun açık göstergesi olduğunu vurguladı.

Fidan, Türkiye'nin Botsvana'yla işbirliğini her alanda geliştirmek için kararlı adımlar attıklarını belirterek, 2014'te Türkiye'nin Gaboron Büyükelçiliğinin açılmasının ikili ilişkilere önemli ivme kazandırdığını ifade etti.

Bakan Fidan, mevkidaşına, Botsvana'nın da Türkiye'de büyükelçilik açması için gereken desteği vermeye hazır olduğunu söylediğini aktardı.

Mevkidaşıyla görüşmesinde ikili ilişkilerdeki gündemi etraflıca ele aldıklarını kaydeden Fidan, "Botsvana'yla ekonomi alanındaki işbirliğimiz büyük potansiyel taşımakta. Ülkelerimiz arasındaki Karma İşbirliği Komisyonunun 3. Toplantısı'nı önümüzdeki dönemde Gaboron'da gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. " değerlendirmesini yaptı.

Butale'nin dün Ankara'da Türkiye-Botsvana İş Konseyi Toplantısı'na katıldığını kaydeden Fidan, şunları vurguladı:

"İş insanlarımızı Botsvana'ya daha fazla ticaret yapmaya teşvik ediyoruz. Girişimcilerimizin daha fazla yatırım yapmasını ve daha fazla proje üstlenmesini arzu ediyoruz. İş insanlarımızın altyapı ve ulaştırma alanında yapacağı katkılar, Botsvana'nın ekonomik kalkınması ve bağlantısallığı bakımından stratejik önem taşımakta."

İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısının Cidde'de yapılması planlanıyor

Botsvana'yla olan ilişkilerin akdi temelini güçlendirmeye önem verdiklerini vurgulayan Fidan, az önce mevkidaşıyla yeni anlaşmalara imza attıklarını, gelecek dönemde de iki ülkenin de faydasına olacak başka anlaşmaları sonuçlandırmayı umduklarını söyledi.

Fidan, savunma sanayisinin de potansiyel işbirliği başlıkları arasında yer aldığını belirterek, mevkidaşının yarın savunma sanayisi şirketlerini ziyaret edeceğini ifade etti.

Ekonomik alandaki çabaların insan kaynağına ciddi yatırım gerektirdiğini kaydeden Fidan, Türkiye Bursları çerçevesinde Botsvanalı öğrencilere Türkiye'de burslu öğrenim imkanı sağlamaya devam edeceklerini aktardı.

Bakan Fidan, ayrıca çok sayıda Botsvanalı öğrencinin yüksek öğrenimleri için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni (KKTC) tercih etmesinden de memnuniyet duyduklarını dile getirdi.

Acı tarihi tecrübelerin halkları birbirine yaklaştırdığını kaydeden Fidan, "Botsvana bugün İsrail'in işgal ve soykırım politikası karşısında Filistin halkıyla dayanışma içindedir. Filistin devletini ilk tanıyan ülkeler arasında yer alan ülkelerin Filistin davasına verdiği güçlü destek hepimize umut veriyor." dedi.

Fidan, adalete ve insani değerlere inanan tüm ülkelerin Orta Doğu'daki barışı sağlamanın iki devletli çözümden geçtiğini savunduğunu belirterek "Bu çerçevede uluslararası toplumun üyelerinin son haftalarda aldığı Filistin devletini tanıma kararlarını memnuniyetle karşılamaktayız. Türkiye olarak Gazze'de bir an önce ateşkes ilan edilmesi, insani yardımın bölgeye ulaşması ve kalıcı barış yönünde adım atılması için yoğun ve çok boyutlu bir diplomasi trafiği yürütmekteyiz." ifadelerini kullandı.

Uluslararası toplumu harekete geçirmek için tüm platformlarda girişimlerde bulunmaya devam ettiklerini vurgulayan Fidan, şunları söyledi:

"Geçtiğimiz cumartesi günü (9 Ağustos) Mısır'da görüşmelerde bulunmuştum. Ana gündem maddemiz Filistin'di. Bugün de inşallah Katar'a gidip orayı ziyaret edeceğiz. Ayrıca işgalci İsrail'in Gazze'deki harekatını genişletme kararı karşısında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi Dönem Başkanı olarak İİT'yi toplantıya çağırdık. Bu toplantının da önümüzdeki günlerde Cidde'de yapılması planlanmakta." diye konuştu.

Hitapların ardından soru cevap kısmına geçildi.

"(Türkiye) Afrika'da yapıcı bir rol oynamaya devam ediyor"

Türkiye'nin Afrika açılımına ilişkin Fidan, son 22 yılda bu politika çerçevesinde çok büyük ve ileri adımlar atıldığını, Türkiye'nin bütün dış politika araçlarını koordineli bir şekilde kullanan profesyonel bir yaklaşım sergilediğini belirtti.

Fidan, "Bunun merkezinde ve başlangıcında Dışişleri Bakanlığımızın ileri uç görevi yapan misyonları oldu. Büyükelçiliklerimiz şu ana kadar 44 ülkede faaliyet göstermekte. Bu, dünya ülkeleri açısından bakıldığında, Afrika'da faaliyet gösteren diplomatik misyon sayısında üst sıralarda yer aldığımız bir durum." dedi.

Türkiye'nin kültür kurumlarının ve yardım teşkilatlarının bu bağlamda faaliyet gösterdiğini ifade eden Fidan, Türk Hava Yollarının (THY) 41 ülkeye sefer düzenlediğini, bunun da iş dünyasındaki hareketliliği ciddi ölçüde artırdığını kaydetti.

Fidan, İstanbul Havalimanı'yla İstanbul'un büyük bir merkez olduğuna dikkati çekerek "Afrika'daki kardeşlerimizin de dünyaya olan seyahatlerinin de birçoğu Türk Hava Yolları üzerinden gerçekleşmekte." diye konuştu.

Askeri ve güvenlik konularda yüze yakın anlaşma imzalandığını vurgulayan Fidan, Türkiye Maarif Vakfının (TMV) 230'dan fazla okulu olduğunu, ticari ve ekonomik konularda da yüz elliye yakın anlaşma imzalandığını söyledi.

Fidan, Türkiye'nin Afrika kıtasıyla ticaret hacminin 2002'de 4,3 milyar dolardan 2024 itibarıyla 36,6 milyar dolara ulaşarak yaklaşık 9 kat arttığını belirterek, "Tabii bu sistemli, özverili yapılan bir çalışma. Türkiye'nin dış politika farklılığı her zaman için ortaya koyduğu niyetle ve yaklaşımla oluyor. Kazan kazanı esas alan bir yaklaşım var." ifadelerini kullandı.

Öte yandan Türkiye'nin terörle mücadeledeki tecrübesini ihtiyacı olan ülkeye götürdüğünü dile getiren Fidan, "(Türkiye) Afrika'da vuku bulan çatışmaları, ihtilafları çözüme kavuşturmada yapıcı bir rol oynamaya devam ediyor." dedi.

Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2002'de göreve geldiğinde ortaya koyduğu bu vizyonu büyük bir kararlılıkla ilerletmeye devam edeceklerini kaydederek, Türkiye'nin açılım politikasının büyük ölçüde tamamlandığını, artık ortaklık politikası düzeyinde devam ettiklerini aktardı.

"Gazze'deki, en büyük problem, en büyük tehdit iki milyon insanın açlıkla pençeleşiyor olması"

Gazze'de yürütülen ateşkes sürecinin birinci öncelikleri olduğunu, bununla ilgili yoğun diplomatik faaliyet yürüttüklerini vurgulayan Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın nihai netice alınması için büyük çaba gösterdiğini kaydetti.

Fidan, "Özelikle Mısır'a yaptığım ziyaret, bugün Katar'a yapacağım ziyaret Hamas'la olan temaslarımız hep bu çerçevede cereyan ediyor. Bir an önce ateşkesin sağlanması neden önemli? İnsani yardımların Gazze'ye girebilmesi için. Şu an Gazze'deki en büyük problem, en büyük tehdit iki milyon insanın açlıkla pençeleşiyor olması. İsrail'in politikası bu, açlığı gösteriyor, sürgüne ve tehcire razı etmeye çalışıyor." diye konuştu.

Bunun uluslararası toplumun bütün hücreleriyle direnmesi gereken bir durum olduğunu vurgulayan Fidan, "Bir taraftan açlığı ve bu dramı önleyici, ateşkesin bir an önce sağlanmasını mümkün kılan görüşmelere ne katkı verebiliriz ona bakıyoruz." dedi.

Fidan, İsrail'in Gazze'yi Filistinsizleştirme politikasının farkında olduklarını belirterek sözlerine şöyle devam etti:

"Hem Arap Birliği hem İİT hem Avrupa Birliği (AB) hem Birleşmiş Milletler (BM) hangi çok taraflı bölgesel örgüte bakarsanız bakın herkesin karşı durduğu bir duruş var. Gazze'de Filistinlilere yapılan zulmün bir anca önce son bulması. Çözüm olarak da herkes iki devletli çözümün savunucusu."

Niyet ve politika olarak dünyanın bu noktaya geldiğini belirten Fidan, bunun kafi olmadığını, eyleme çevrilmesi gerektiğini ve bu konudaki çalışmalarının devam edeceğini kaydetti.

Toplantı kapsamında "⁠Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Botsvana Cumhuriyeti Uluslararası İlişkiler Bakanlığı Arasında Siyasi İstişarelere İlişkin Mutabakat Muhtırası" imzalandı.

Butale: Türkiye'nin Afrika'daki diplomatik faaliyetlerinin artışını ilgiyle takip ediyoruz

Butale, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ankara’daki görüşmesinin ardından Bakanlıkta düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Türkiye'ye geldiği andan itibaren heyetiyle birlikte çok sıcak bir şekilde ağırlandığı için teşekkürlerini sunan Butale, ziyaretinin kısa süre içinde Türkiye'ye yaptığı ikinci ziyaret olduğunu hatırlattı.

Butale, bu durumun Türkiye ile sahip oldukları ilişkilere verdikleri önemin göstergesi olduğuna işaret ederek "Bizler Botsvana olarak Türkiye'nin Afrika'daki diplomatik faaliyetlerinin ve çalışmalarının artışını çok yakından ilgiyle takip ediyoruz." diye konuştu.

Afrika'da kazan-kazan ilkesine dayalı bir işbirliği geliştirildiğini vurgulayan Butale, bu çerçevede Güney-Güney işbirliğinin artırılması için adımlar atıldığı mesajını verdi.

Butale, Türkiye ile Botsvana arasında yeni işbirliği alanları kurmaya hazır olduklarının altını çizerek Türkiye'nin dirençli bir ekonomi inşa ettiğini ve Türk halkının ihtiyaç duyduğu pek çok istihdam alanında işler yapıldığını söyledi.

Türkiye'nin büyük ideallerle hızlı bir sanayileşmeye gittiğini belirten Butale, Türkiye ile ilişkilerin ülkesine de katkı sağlayacağına inandıklarını bildirdi.

Butale, Türkiye'nin ülkesinde büyükelçilik açtığını hatırlatarak kendilerinin de en kısa sürede Ankara'da varlık göstereceklerine işaret etti.

Ülkesi için uluslararası barışın önemine atıfta bulunan Butale, çatışmaların barışçıl çözümü ve diyaloğa inandıklarını dile getirdi.

Türkiye'nin barışa yönelik çabalarına destek

Butale, "Türkiye’nin uluslararası toplum nezdinde yürüttüğü barışa yönelik yaptığı çalışmaları destekliyoruz, eş güdüm içerisinde hareket ediyoruz." ifadesini kullandı.

Ülkesinin Türkiye'den daha fazla iş insanını davet ettiğinin altını çizen Butale, Botsvana'nın sahip olduğu coğrafi avantajları anlattı.

Butale, ülkesindeki yatırımların güvenli olduğu mesajını vererek "Devlet Başkanımızın (Duma Boko) da ifade ettiği gibi özellikle kalkınmada Türkiye’nin katettiği yol, bizim için ilham verici. İlham verici olmasıyla birlikte sizden öğreneceğimiz çok şey var." değerlendirmesinde bulundu.

İki ülke arasında birçok anlaşmaya imza atıldığını vurgulayan Butale, Bakan Fidan'ı olası bir ziyarette ülkesinde ağırlamaktan büyük memnuniyet duyacağını belirtti.

Türkiye'nin Afrika politikası

Butale, Türkiye'nin Afrika ve ülkesinde kalkınma konusunda yaptığı yardımlara değinerek bunların eğitim, sağlık, altyapı, eğitim, kültür gibi alanları da kapsadığını bildirdi.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) bölgede son derece aktif bir şekilde çeşitli projelerin uyguladığını dile getiren Butale, bu çerçevede kıta çapında sürdürülebilir kalkınmanın amaçlandığı mesajını verdi.

Butale, Türkiye’nin Afrika’da barışın tesisine ve askeri eğitimlerin sağlanmasına katkı sağladığını hatırlatarak iki ülkenin ticaret ve yatırım alanında farklı seçenekleri de değerlendirdiğinin altını çizdi.