Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olarak yer aldığı, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu'nda moderatörlüğünü TRT World sunucularından Alican Ayanlar'ın yaptığı panele Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği (AB) Başkanı Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, Hırvatistan Dış ve Avrupa İşleri Bakanı Gordan Grlic Radman, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığında Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı Stephen Doughty, Finlandiya Dış ve Güvenlik Politikası Direktörü Outi Holopainen ve NATO Siyasi İşler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Vekili Javier Colomina konuşmacı olarak katıldı.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Sybiha, Ukrayna'nın koşulsuz olarak tam ateşkesi desteklemesinin üzerinden bir ay geçtiğini, Rusya'nın ise Ukrayna'ya yönelik saldırılarına devam ettiğini belirterek bu durumun dünyaya "kimin barış kimin savaş istediğini" açıkça gösterdiğini kaydetti.

Ukrayna ile Avrupa'nın güvenliğinin birbirinden ayrılamaz olduğunu vurgulayan Sybiha, "Ukrayna'da yaşananlar, sadece Avrupa'nın güvenliğini değil, transatlantik güvenliğin geleceğini şekillendiriyor ve Avrupa güvenliği, Asya, Orta Doğu ve Afrika için önemlidir." dedi.

Sybiha, uluslararası sistemin adil olmadığını ve Birleşmiş Milletlerde (BM) reform yapılmasına ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi.

Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin Sybiha, "Bu savaşı bu yıl sona erdirmek istiyoruz ancak barış terimini manipüle etmemek önemli, sadece uzun süreli ve kapsamlı bir barış." diye konuştu.

Sybiha, barışa giden yolun, ABD'nin liderliğinde "Rusya'nın saldırganlığının bedelini ödetmek ve Ukrayna'yı güçlendirmek"ten geçtiğini söyledi.

"Ukrayna'nın NATO üyeliği gündemden düşmemelidir." diyen Sybiha, ülkesinin şu anda günlük muharebe tecrübesine sahip 110 birliğe sahip olduğunu ve gelecekteki transatlantik güvenliğe gerçekçi bir katkı sağlayacağını ifade etti.

"Yanlış olan şey, bütüncül bir yaklaşıma sahip olmamamız"

Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Bozay ise güvenlik konusuna farklı bir boyuttan bakmak gerektiğini dile getirerek "paniğe sebep olan bu kaotik durumda" herkesin kendisini bu durumdan dışarı çıkarması gerektiğini söyledi.

BM Şartı'nda yer alan "gelecek nesilleri savaş belasından kurtarmak" ifadesine atıf yapan Bozay, mevcut gelişmelere bakıldığında bu madde konusunda başarısız olunduğunu ifade etti.

Bozay, meseleye daha bütüncül bir açıdan bakılmasının önemine dikkati çekerek, "Yanlış olan şey, bütüncül bir yaklaşıma sahip olmamamız." dedi.

Türkiye'nin bu konudaki bakış açısına değinen Bozay, şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye'nin perspektifinden baktığımda bütün bu düzenlemelere sahip olmak istiyoruz ve hepsinin içinde olmak istiyoruz, tarih boyunca oradaydık. NATO'ya üye olduğumuz zaman, soğuk savaş sonrası dönemde NATO görevlerinde bulunduk, Balkanlar'da, Kafkasya'da, Orta Doğu'da görevlerde bulunduk. Dolayısıyla bu bölünmezlik de gösteriyor ki Brüksel'in Ankara'ya, Ankara'nın Londra'ya, Londra'nın Oslo'ya, Oslo'nun Brüksel'e ihtiyacı var."

Bozay, "Türkiye, İngiltere ve Norveç de dahil tüm Avrupalı aktörlerin de bulunduğu net bir resim görmemiz gerekiyor. Ancak bu şekilde daha iyi bir sisteme, caydırıcılığa dayalı bir sisteme sahip olabilir ve mevcut sorunlarla kolektif bir şekilde mücadele edebiliriz." şeklinde konuştu.

"Ukrayna'nın kendi yolunu seçmesi gerektiğini düşünüyorum"

Finlandiya Dış ve Güvenlik Politikası Direktörü Holopainen de Finlandiya'nın NATO üyeliğinin, ülkelerinin güvenliği açısından önemli bir dönüm noktası olduğuna dikkati çekerek Finlandiya'nın uzun süre tarafsız bir ülke olarak tanındığını anımsattı.

Bu tarafsızlığın, Finlandiya'nın Soğuk Savaş döneminde "çok zor bir jeopolitik ortamda" denge kurmanın bir yolu olduğunu anlatan Holopainen, "Bunu Ukrayna'ya tavsiye etmezdik, bu yüzden hayatta kalmak için modelimiz buydu. Ancak Ukrayna'nın kendi yolunu seçmesi ve mevcut koşullarda mümkün olan en iyi şekilde nasıl başa çıkacağını görmesi gerektiğini düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Holopainen, Avrupa'da güvene ve çok derin bir işbirliğine ihtiyaç olduğunu vurguladı.

"Adil ve kalıcı barışın kısa sürede hayata geçirileceğini umuyoruz"

NATO Siyasi İşler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Vekili Colomina ise ABD yönetiminin Rusya-Ukrayna Savaşı'na çözüm getirilmesi hususunda öncülük etmeye karar vermesini memnuniyetle karşıladıklarını dile getirerek "Adil ve kalıcı barışın kısa sürede hayata geçirileceğini umuyoruz. Ayrıca Washington'un, özellikle Ukraynalıların ihtiyaç duyacağı güvenlik garantileri konusunda Avrupalıların çabalarını arttırmaları gerektiği konusunda çok net olduğunu duyduk." ifadelerini kullandı.

Avrupa güvenlik mimarisinin değişmesi gerektiğini düşünmediğini ancak faktörlerin değişmesi gerektiğini düşündüğünü belirten Colomina, Avrupa'nın savunma harcamaları konusunda daha fazlasını yapması gerektiğini diğer yandan da ABD'nin Avrupa güvenliğine angaje olmaya devam edeceğini kaydetti.

Colomina, mümkün olduğunca kapsayıcı olmaları gerektiğini vurgulayarak komşularıyla çalışılması gereken çok sayıda mesele olduğunu aktardı.

Ukrayna deneyimi, gelecekte Avrupa güvenliği için çok önemli

Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığında Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı Doughty de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın barışın sürdürülebilir olması gerektiği yönündeki dünkü sözüne atıf yaptı ve AB'nin, Ukrayna'nın savunmasını güçlendirmesinin önemine işaret etti.

Avrupa ve Avrupa-Atlantik güvenliğinin birbirinden ayrılamaz olduğunu kaydeden Doughty, "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığını finanse eden" yasadışı finansörlerin dünyanın dört bir yanında faaliyet yürüttüğünü söyledi.

Doughty, "Ukrayna'nın şu anda yaşadığı gerçek deneyim, gelecekte Avrupa güvenliği ve savunması için çok önemli olacak ve hatta sadece savunma alanında değil, aslında sivil uygulamalar ve ekonomilerimiz için faydaları açısından da çok önemli olacak." ifadesini kullandı.

"Ukrayna Avrupa'nın güvenliğini de savunuyor"

Hırvatistan Dış ve Avrupa İşleri Bakanı Radman, bir zaman Hırvatistan'ın da Ukrayna'nın içinde bulunduğu durumu yaşadığını belirterek ülkesinin de "saldırganlığın kurbanı" olduğunu kaydetti.

Ukrayna'da barış ve istikrarın sağlanmasını istediklerini dile getiren Radman, kurala dayalı bir uluslararası düzenin önemine vurgu yaptı.

Radman, değerler etrafında birleşmeleri gerektiğini belirterek "Ukrayna sadece toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını savunmakla kalmıyor. Ayrıca Avrupa'nın güvenliğini de savunuyor." ifadelerini kullandı.