Küresel gelişmelere ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Zeytinoğlu, ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD'de ikinci döneminden sonra dünyada belirsizliğin hakim olduğunu kaydederek, bu belirsizliklerin aslında bilinen ve tahmin edilen şeyler olduğunu söyledi.

Zeytinoğlu, neredeyse 3 yıl önce başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'yla birlikte önemli değişiklikler olduğunu vurgulayarak, esas kritik ve bilinmeyeni fazla olan dönemin Trump'ın seçilmesiyle ortaya çıktığını dile getirdi.

Trump'ın dünyanın liderliğine oynadığını hatırlatan Zeytinoğlu, "Trump'ın bunu yaparken politik kurallara fazla uymadan, aklına geldiği gibi her şeyi söyleyen bir tavrı var. Tabii bu bazı yerlerde sorun oluyor ama güçlü olduğu için aslında her şeyi de kabul ettiriyor. Bu belirsizlikler başta altın olmak üzere dünyada fiyat hareketlerine neden oluyor. Tarihimizin en yüksek altın değerine vardık ki eskiden altınla petrol fiyatı birbirlerine yakın ve ilişkili giderdi. Artık öyle bir ilişki de kalmadı, altın koptu gitti." diye konuştu.

"100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için ABD'nin Türkiye'ye yatırım yapması gerekiyor"

İKV Başkanı Zeytinoğlu, ABD'nin uyguladığı tarife politikalarına değinerek, bu uygulamaların çok diplomatik olmadığını belirtti. Bu durumun bazı ülkelere avantaj, bazı ülkelere dezavantaj getirdiğine işaret eden Zeytinoğlu "Bize yüzde 15 mertebesinde bir tarife uygulanması, şu andaki durum bu, bizim oraya ihracatımızı yavaşlatacak bir unsur. Merkez Bankası Başkanı misafirimizdi, kendisine 'Amerika'ya ihracat yapan firmalarımızın bu yüzde 15 ek maliyetlerine ülke olarak destek olmalıyız' dedim. Çünkü Amerika pazarı çok önemli ve çok büyük bir pazar. Türkiye hiçbir zaman o pazara yetişemez ama stratejik olarak o pazarın da bir parçası olmalıyız. Dolayısıyla bu yüzde 15'in telafi edilmesi konusunda görüşümü bildirdim." şeklinde konuştu.

Trump'ın, ilk döneminde Türkiye ile ABD arasında 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi olduğunu anımsatan Zeytinoğlu, bunun kolay ulaşılabilecek bir nokta olmadığını bildirdi.

Zeytinoğlu, "Avrupa Birliği'ni (AB) bir Amerika olarak görürseniz onlarla bu ticareti yapıyoruz. Fazlasını yapıyoruz, bildiğim kadarıyla neredeyse 200 milyar dolara yakın bir ticaret gücümüz var ama bunu nasıl yaptık? AB, bizde 260 milyar dolarlık yatırım yaptı. Dolayısıyla Amerika'nın da böyle bir samimi arzusu varsa yatırım yapması gerekiyor." dedi.

ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı bazı kısıtlamaların devam ettiğine dikkati çeken Zeytinoğlu, son görüşmeler sonrasında doğal gaz, kaya gazı ve uçak alımının söz konusu olduğunu kaydetti.

Zeytinoğlu, "Türkiye'nin bunlar zaten ihtiyacı olan ürünler. Bunların nereden alındığı, nasıl alındığı bizim için daha önemli. Tabii ki nereden alındığı da şöyle önemli; ABD, Rusya'nın güçlenmesini istemiyor, malının satılmasını istemiyor. Biz muhtemelen Rusya'dan şu anda çok avantajlı fiyatlara doğal gaz alıyoruz. Umarım benzer şekilde Amerika'dan almamız önemli. Çünkü doğal gazın esas kullanıldığı yer üretim. Üretimde bizim maliyetlerimiz ne kadar düşük ve ne kadar iyi olursa bizim rekabet gücümüz artacak. Dolayısıyla o pazarlıkların da doğru yapıldığından endişem yok. Ticaret hacmimizde bir büyüme olacak Amerika'yla. Bizim de 'offset anlaşmalarıyla satabiliriz' gibi bir açıklamalar vardı ama bu dönemde offsetten çok işte kapıların açılmasıyla belki o yüzde 15'lerde bir pazarlık belki yapılabilir, onları zaman içerisinde göreceğiz." ifadelerini kullandı.

"AB'nin serbest ticaret anlaşmalarında Türkiye olmadığı için Gümrük Birliği güncellenmeli"

Ayhan Zeytinoğlu, AB ile Türkiye ilişkilerine değinerek, iki aktör arasındaki ana konulardan bir tanesinin Gümrük Birliği'nin güncellenmesi olduğunu söyledi.

Zeytinoğlu, bir diğer önemli ve çözülmesi gereken meselenin Türk vatandaşlarının vize alırken yaşadığı zorlukların çözülmesi olduğunu aktararak, Türk vatandaşlarına uygulanan tarife dışı haksız uygulamaları Avrupa'da muhataplarına kendilerinin dile getirdiğinin bilgisini paylaştı.

Gümrük Birliği'nin sanayi ürünlerini kapsadığını anlatan Zeytinoğlu, "Türkiye 1996'dan bugüne kadar AB ile yaptığı ticarette 300 milyar dolar ticaret açığı verdi. Ona rağmen biz Gümrük Birliği'nin güncellenmesini istiyoruz. Neden? Çünkü o süreç sonrasında Türkiye'de üretilen ürünler bütün dünyanın her ülkesine satılabilir hale geldi. Yani biz bu süreçte bu işi öğrendik. Şimdi tarımsal ürünleri, hizmetleri ve kamu alımlarını da bu çerçeveye sokarak aslında tam entegrasyonu sağlamamız lazım. Bunu yaparken başka sorunlar da var. Mesela AB, 70 adet nitelikli serbest ticaret anlaşması yaparak, biz masada olmadan bizi etkileyecek kararlar alabiliyor. Onların 75 yaptıkları yerde bizim, yanılmıyorsam, 25 ya da 27 tane ülkeyle serbest ticaret anlaşması yapabildik." değerlendirmesinde bulundu.

Zeytinoğlu, AB'nin Türkiye olmadan serbest ticaret anlaşmaları yapmasının bazı ülkelerin bazı ürünlerinin Türkiye'ye gümrüksüz girebilirken Türkiye'den giden ürünlerin o ülkelere gümrüğe tabi olması gibi sorunların ortaya çıktığını belirtti.

Serbest ticaret anlaşmalarında Türkiye'nin olmadığı için Gümrük Birliği'nin güncellenmesi gerektiğini vurgulayan Zeytinoğlu, Gümrük Birliği'nin güncellenmesinin hem Türkiye için hem AB için "kazan-kazan" olduğunu kaydetti.

"Çin'in ürettiği ürünlerin büyük bir kısmı dünya pazarında Türkiye'nin ürünleriyle rekabet ediyor"

Zeytinoğlu, Çin'in Türkiye için hem tehdit hem de fırsat olduğunu dile getirerek, Türkiye'nin Çin'den yıllık bazda 50-55 milyar doları aşan bir ithalatı olduğunu, bunun karşılığında Türkiye'nin Çin'e 4 milyar dolarlık bir ihracatı olduğunu aktardı.

Türkiye'nin Rusya ile ticaretinde açık olduğunu ancak Rusya'nın Türkiye'den mal aldığını anlatan Zeytinoğlu, Çin'in ürettiği ürünlerin büyük bir kısmının dünya pazarında Türkiye'nin ürünleriyle rekabet ettiğini bildirdi.

Zeytinoğlu, Türkiye'nin Çin ile rekabet ve büyüklük olarak aynı ölçekte olmadığına işaret ederek, "Çin'in rekabet gücü, bize olan baskısı en büyük tehlikemiz. Avrupa pazarlarında, başka ülke pazarlarında bizim sattığımız ürünleri kendilerine çekme kabiliyeti var. Çünkü çok büyük montanlarda üretim yapabiliyorlar, ölçek ekonomisinden ötürü de çok ucuz kalıyor ürünleri. Dünyada birçok ülke gibi biz de aynı hatayı yaptık. Ürünler çok ucuz diye Çin'de bazı imalatları kendimiz yapabilmemize rağmen onlara ihale etmiş olduk." ifadelerini kullandı.

"Salgını hatırlayacaksınız, eldivenler, maskeler Çin'den gelemediği için sıkıntı yaşamıştık. Yapamaz mıyız? Yaparız tabii, yaptık zaten. Bir-iki ay içerisinde yaptık ama ucuz olduğu için bunları görüyoruz. Çin'in ucuzluğu dünya ülkelerinde aslında tüm ülkelerde, Amerika başta olmak üzere bir ucuzluk yarattı." diyen Zeytinoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:

"Aslında yönetimler için önemli bir fırsattır bu ama stratejik olarak maalesef çok doğru bir şey değil. Çin bağımlılığının geldiği noktayı biliyoruz. Çin çok stratejik, uzun vadeli planlar yapıyor. Bunu da takdir etmek lazım. Dünyadaki nadir elementler ve madenlerin birçoğuna sahip. ABD ile her an bir çatışma yaşama riski var, Tayvan üzerinden, Pasifik Okyanusu üzerinden veya ticaret yolları üzerinden. Çin ile aramızdaki en önemli değişken de şu; Obama döneminde Çin ile ABD arasında da sorunlar yaşanmıştı. Gerekçesi de Obama'nın Çin'e 'sen paranı ihracatını artırma adına çok düşük tutuyorsun' diyordu. Bakın aradan geçti neredeyse 25 sene, Çin aynısını yapıyor ve Çin'in geldiği durumu da görüyoruz."