Yeni BM Libya Özel Temsilcisi Kubis'i masada seçim dosyası bekliyor

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilciliğine getirilen Slovak diplomat Jan Kubis'i, Libyalı taraflar arasında tek bir yürütme organı oluşturulması ve genel seçimlere hazırlık görevleri bekliyor.

Eski BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame'nin Haziran 2017'de getirildiği görevinden Mart 2020'de "sağlık nedenleri" yüzünden istifasının ardından BM'de Libya diplomasisini yürütecek isim aranıyordu.

BM Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) üye ülkeler arasındaki yoğun istişareler sonucu 20 Kasım 2020'de temsilciliğe Bulgar diplomat Nickolay Mladenov seçildi. Ancak Konsey tarafından da onaylanan Mladenov'un, seçilmesinden kısa bir süre sonra görevi kişisel ve ailevi nedenlerle kabul etmediğinin açıklanması sonucu temsilcilik makamı yine boş kaldı.

Lübnanlı Selame'nin istifasının ardından BMGK'daki üye ülkeler arasında Guterres'in önerdiği adaylar üzerinde bir türlü uzlaşı sağlanamıyordu. Bu durum Konseyin uluslararası krizleri çözme kabiliyeti ve profiline de gölge düşürüyordu.

Nihayet daha fazla zaman harcanmaması için Konseyin 15 üyesi arasında 10 aydır süren tartışmalar sonucu yeni temsilci seçildi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dün Selame'nin istifasının ardından boş kalan bu göreve Slovak diplomat Jan Kubis'i atadığını açıkladı.

Uluslararası çeşitli görevleri üstlendi

1952 doğumlu Slovak diplomat, daha önce de BM bünyesinde görevler alan örgüt tarafından tanınır bir isim.

Jan Kubis, 1999-2005 yıllarında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri, 2006-2009'da Slovakya Dışişleri Bakanı, 2011-2015'te BM Afganistan Özel Temsilcisi, 2015-2018'de BM Irak Özel Temsilcisi ve son olarak Ocak 2019-Ocak 2021 tarihlerinde BM Lübnan Özel Koordinatörü olarak görev yaptı.

Son 6 yıldır Irak ve Lübnan'da görev yapmasına rağmen Arapça bilmeyen Kubis, Slovakça'nın yanı sıra Çekçe, İngilizce, Fransızca ve Rusça biliyor.

Libya'da Kubis'i bekleyen dosyalar

Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Libya'daki krizin çözümü için Jan Kobis'i çeşitli dosyalar bekliyor.

Bunların başında ülkede tek bir yürütme organı oluşturulması ve 24 Aralık 2021'de yapılması kararlaştırılan genel seçimler için uygun atmosferi hazırlanması geliyor.

Libya'da diyalog görüşmelerinin sekteye uğraması gölgesinde seçimlerin söz konusu tarihte yapılma ihtimali uzak görülse de Aralık 2020'de Libya Siyasi Diyalog Forumu üyelerinden oluşan bir hukuk komitesi kurulması Kubis'in işini bir nebze kolaylaştıracak gibi duruyor.

Buna rağmen seçime giden sürecin taşlarının döşenmesi ve seçimlerin ilan edilen tarihte yapılması için her türlü zeminin hazırlanması gerekiyor.

Askeri yönden de Kubis'e Libyalı tarafların ilan edilen ateşkese bağlılığını sağlama ve temas noktalarında uluslararası gözlemciler konuşlandırılması için Avrupalıları ikna etme görevi düşüyor.

Bunların yanı sıra diplomat, Libya meselesinde çatışma tarafları üzerinde etkisi bulunan ABD'nin Joe Biden başkanlığındaki yeni yönetiminin güçlü desteğine ihtiyaç duyuyor.