Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, Takaiçi'nin sözlerinin Çin ile Japonya arasındaki ilişkilerin siyasi temeline zarar verdiği ve Çin halkının tepkisini çektiğini belirtti.

• Çin ile Japonya arasında Takaiçi'nin Tayvan'a ilişkin sözlerinin yarattığı gerilim büyüyor

• Çin: Japonya, Güvenlik Konseyinde daimi koltuk sahibi olmaya layık değil

• Japonya'dan Tayvan'a ilişkin açıklamaların ardından oluşan gerilimi düşürmek için Çin'e ziyaret

Japon tarafının ilişkilerin siyasi temelini güvenceye alacak adımlar atması gerektiğini vurgulayan Sözcü Mao, Takaiçi'nin Tayvan'a ilişkin sözlerini geri almasını istediklerini ifade etti.

Mao, "Eğer Japonya bu sözleri geri almayı reddederse Çin ciddi karşı tedbirlere başvuracak, Japon tarafı bunun sonuçlarına katlanacaktır." dedi.

Çinli Sözcü, söz konusu karşı tedbirlerin ne olacağına dair açıklama yapmaktan kaçındı.

Takaiçi'nin Tayvan'a ilişkin sözleri

Japonya Başbakanı Takaiçi'nin 7 Kasım'da Japon parlamentosu Diet'teki oturumda, Tayvan Boğazı'na yönelik bir müdahaleyi "ülkesinin varlığını tehdit eden durum" olarak göreceğine ve askeri güç kullanabileceğine ilişkin sözleri, bölgeyi topraklarının parçası gören Çin'in tepkisine yol açmıştı.

2015 tarihli Ulusal Güvenlik Yasası'nda "ülkenin varlığını tehdit eden durum", müttefiklere yönelen fakat Japonya'ya da varoluşsal tehdit oluşturan saldırganlığa işaret ediyor. Ülke, bu durumda "öz savunma güçleri" olarak adlandırılan silahlı kuvvetlerini görevlendirebiliyor.

Takaiçi'nin sözleriyle ilk kez bir Japon Başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde Japonya'nın askeri olarak dahil olacağına ilişkin açık beyanda bulunarak, ülkenin bu konuda benimsediği "stratejik belirsizlik" politikasından farklı bir tavır sergilemişti.

Japon Başbakan, tepkiler üzerine Tayvan'a ilişkin sözlerinin varsayımsal olduğunu, gelecekte bu tür yorumlardan kaçınacağını belirtmiş ancak sözlerini geri almayı reddetmişti.

Pekin yönetimi, başta Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, Başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi, konuyla ilgili Çin Dışişleri Bakanlığına çağırarak Tokyo yönetimine protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, ayrıca güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle bu ülkede "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Çin'in, Japon deniz ürünlerine ithalat yasağını yeniden uygulayacağı iddia edildi

Bu arada Japon haber ajansı Kyodo'nun hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Çinli yetkililer, deniz ürünleri ithalatının sürdürülmesi için Japon tarafından gerekli bilgi ve belgelerin sunulmasını istedi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlenen basın toplantısında konuyla ilgili sorulan soruya verdiği yanıtta, Japonya'nın bazı denetim sorumlulukları yerine getirmesinin deniz ürünleri ithalatının sürdürülmesinin ön koşulu olduğuna dikkati çekerek, Tokyo yönetiminin bu yükümlülüğünü henüz yerine getirmediği ve gerekli bilgi ve belgeleri sağlamadığını belirtti.

Çin'in olası adımının, Başbakan Takaiçi'nin Tayvan'a ilişkin sözlerinin iki ülke arasında gerilime yol açtığı bir döneme denk gelmesi dikkati çekti.

Takaiçi'nin 7 Kasım'da Japon parlamentosu Diet'teki oturumda, Tayvan Boğazı'na yönelik bir müdahaleyi "ülkesinin varlığını tehdit eden durum" olarak göreceğine ve askeri güç kullanabileceğine ilişkin sözleri, bölgeyi topraklarının parçası gören Çin'in tepkisine yol açmıştı.

Deniz ürünleri ithalatı yasağı

Japonya, daha önce açıkladığı plan uyarınca, Fukuşima'daki radyoaktif atık suyun okyanusa boşaltılmasına 24 Ağustos 2023'te başlamıştı. Çin, Japon hükümetinin, boşaltma işlemine başlamasını protesto etmiş ve Japonya'dan deniz ürünleri ithalatını durdurmuştu.

İki ülke, müzakerelerin ardından Eylül 2024'te Çin'in, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) kuralları çerçevesinde yürütülecek uzun dönemli uluslararası denetime katılması ve bağımsız numune toplayıp inceleyebilmesi koşuluyla uzlaştıklarını duyurmuştu.

Pekin yönetimi, haziran ayında, uzun dönemli uluslararası denetimlerde ve Çin'in bağımsız numune incelemelerinde Fukuşima'daki radyoaktif suyun tahliyesinden kaynaklanan anormalliğe rastlanmadığına işaret ederek, Japonya'nın bazı bölgelerinden deniz ürünü ithalatının koşullu devam edeceğini bildirmişti.

Söz konusu bölgelerdeki Japon ihracatçıların deniz ürünlerinin satışı için Çin'de kayıt yaptırmaları, tüm ürünler için sağlık ve orijin sertifikaları ile radyoaktif madde test sonucunu ibraz etmeleri zorunlu tutulmuştu.

Aralarında Fukuşima'nın da olduğu Japonya'nın 10 bölgesi yeni düzenlemenin kapsamı dışında tutulurken bu bölgelerden ithal deniz ürünlerine yönelik yasak devam etmişti.