İnsanlık tarihinin en eski yerleşim yerlerinden biri olan Hasankeyf'te Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal'ın başkanlığında yürütülen arkeolojik kazılar sürüyor.

Hasankeyf Ören Yeri'nde bu yıl temmuz ayında başlayan kazı çalışmaları, aralarında arkeolog, sanat tarihçisi, mimar ve antropoloğun bulunduğu 30 kişilik ekiple yürütülüyor.

Bu yıl kazı çalışmalarında Hasankeyf Kalesi bölgesinde bulunan Büyük Saray ve çevresine ağırlık verildi. Çalışmayla Büyük Saray'ın tamamen ortaya çıkarılıp restorasyona hazır hale getirilmesi hedefleniyor.

Büyük Saray'ın tarihi bilinmiyor

Kazı Başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal, AA muhabirine, temmuz ayı itibarıyla Hasankeyf Kalesi bölgesindeki kazılara başladıklarını söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün himayesinde Geleceğe Miras Projesi kapsamında devam eden kazılarda kale bölgesinde bulunan Büyük Saray yapısına odaklandıklarını aktaran Erdal, bu yıl itibarıyla bunu tamamen ortaya çıkarmayı hedeflediklerini belirtti.

Kazıları 30 kişiden oluşan uzman ekiple yürüttüklerini ifade eden Erdal, "Ekibimizde Türkiye'nin farklı üniversitelerinde görev yapan hocalarımız yer alıyor. Hocalarımız kendilerine düşen zaman çerçevesinde buraya gelerek gerekli çalışmaları yapıyor." dedi.

Büyük Saray'ın Hasankeyf Kalesi'nin ana yapısı olduğunu anlatan Erdal, Büyük Saray'ın ilk ne zaman ve kim tarafından yapıldığına dair net bilginin bulunmadığını kaydetti.

Doç. Dr. Erdal, şunları paylaştı:

"Büyük Saray'ın üzerindeki taşlı işaretlerin Hasankeyf Köprüsü üzerindeki taşlı işaretlerle benzerliği münasebetiyle yapının Roma dönemindeki askeri garnizonun bir parçası olarak inşa edildiği, daha sonra bölgeye egemen olan Artuklular döneminde saray olarak değerlendirildiği kaynaklarda geçiyor."

"Orta Çağ'ın önemli merkezlerinden biridir"

Büyük Saray'ın bilinmeyen bir dönemde kullanılmaz hale geldikten sonra içerisinin toprak ve molozlarla dolduğunu, üzerine ise mezarlık yapıldığını aktaran Erdal, ilk kazıların 1986 yılında başladığını, 2021'e kadar yapının yarısının ortaya çıkarıldığını anımsattı.

Erdal, 2021 yılından sonra kazıları Büyük Saray ve çevresinde yoğunlaştırdıklarını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Daha önce sarayın yarısına yakını ortaya çıkarılmıştı. Hasankeyf Kalesi'nin ana ve merkez yapısı olması nedeniyle birinci önceliğimiz, saray yapısının toprakla dolu olan beden duvarlarını ortaya çıkarmak, sarayın sınırlarını belirleyip daha sonra bu yapıyı konservasyon ve restorasyon uygulamasına hazır hale getirmek. Yıl sonuna kadar bu hedefimize ulaşmayı planlıyoruz."

Hasankeyf Kalesi'nin 12 bin yıllık tarihe sahip olduğunu belirten Erdal, Hasankeyf Höyük'ten ayrı değerlendirilemeyeceğini, iki yerin birbirine oldukça yakın olduğunu anlattı.

"Hasankeyf Höyük günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önce tarihlendirilen bir yerleşim birimidir ki Anadolu'daki erken yerlerden biridir. Bu bağlamda Hasankeyf Kalesi de özellikle İslami dönemde Artuklular ve Eyyubiler döneminde başkentlik yapmış, Orta Çağ'ın önemli merkezlerinden biridir." diyen Erdal, kazılarda elde edilen buluntuların büyük kısmının Orta Çağ İslam, Türk-İslam dönemine ait eserler olduğunu bildirdi.

Erdal, "Biz bu kazılar çerçevesinde zemin noktasında sondajlama ve derinleşme çalışmasında İslam öncesi dönemlere ait hatta Hasankeyf Höyük ile bağlantılı ya da onun dönemine ait eserlerin de çıkmasını bekliyoruz." şeklinde konuştu.