Friedman, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının destekleriyle Ankara Sanayi Odası ve Nükleer Sanayi Derneği işbirliğinde düzenlenen, Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu 11. Nükleer Santraller Zirvesi-NPPES 2025 kapsamında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

ABD'nin Türkiye ile uzun vadeli ortaklık hedeflediğine işaret eden Friedman, "10 yıl önce Türkiye'de büyükelçiliğimizde siyasi danışman olarak çalışan biri olarak bunun uzun vadeli hedefimiz olduğunu biliyorum. Nükleer de bunun bir parçası ve nükleer enerji konusunda birlikte çalışarak bu ortaklığı genişletmeyi ve geliştirmeyi umut ediyoruz." ifadesini kullandı.

Friedman, Türkiye'nin 20 gigavatlık "net ve kararlı" nükleer kurulu güç hedefine ve şirketlerin bu alana gösterdiği ilgiye bakıldığında, ülkenin nükleer enerji alanında lider olma potansiyeli bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Buraya yaptığım ziyaretlerde yaklaşık beş büyük Türk sanayi şirketiyle görüştüm. Bunların tamamı sadece tedarik zincirinin parçası olmakla kalmayıp kendi enerji ihtiyaçları için de nükleer enerjiyi kullanmak istiyor. Yani şirketlerin de bu yönde bir arzusu var. Diğer unsur ise yol haritasının net olması. Bu doğrultuda biz, Türk hükümetiyle birlikte çalışıyor, Türkiye'nin bu alanda liderlik üstlenmesini sağlayacak düzenlemelerin geliştirilmesine katkı sunmak amacıyla bilgi ve en iyi uygulamaları paylaşıyoruz. Yani, hedefler, net yol haritasıyla birleştiğinde Türkiye lider olabilir"

Küçük modüler reaktör teknolojisi özelinde ABD ile Türkiye arasında doğal ve organik işbirliği öngörüldüğünü ifade eden Friedman, "Türk şirketleri, yurt dışındaki nükleer projelere parça, malzeme ve hizmet sağlıyor. ABD'li şirketlerin de bu uzmanlıktan yararlanmak istemesi çok doğal. ABD'li şirketler en kaliteli ürün ve hizmetlere en uygun fiyatla erişmenin kendi çıkarlarına olduğunu düşündükleri için ortaklık kurmak istiyor." diye konuştu.

Friedman, ABD ile Türkiye'nin derin dostluk ve iyi ortaklık ilişkisine sahip olduğunu vurgulayarak, "Bu ortaklığın nükleer alanda da gelişmesini istiyoruz. Her iki tarafın da bu yönde ilerlemek istediğine dair işaretler görüyoruz." dedi.

İki ülke arasında yakın zamanda nükleer enerji alanında bir anlaşma ihtimalini değerlendiren Friedman, "Umarım yakında bir anlaşma olur. Bu anlaşmayı geliştiren ekibin parçası olmak isterim." cevabını verdi.

"Türkiye'de fırsatları araştırdıklarını biliyorum"

Friedman, Amerikan finans kuruluşlarından EXIM Bank ve ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumunun (DFC) dünya genelindeki nükleer hareketlenmenin bir parçası olmayı taahhüt ettiğini, bu kapsamda Romanya ve Polonya'daki nükleer projeler için toplam 17 milyar doları aşan niyet mektupları verdiklerini dile getirdi.

Bu kuruluşların Türkiye'ye de ilgi duyduğunu anlatan Friedman, "Türkiye'de de fırsatları araştırdıklarını biliyorum. Özellikle küçük modüler reaktör alanında ilerlemeyi destekleyecek programları var. Projelerin gelmesini bekliyoruz ki finansmanla eşleştirebilelim. Yani hazır durumdalar, sadece iyi projelerin gelmesini bekliyorlar." bilgisini paylaştı.

Friedman, dünyada nükleer enerji sektöründe fikirlerden somut uygulamaya geçilen bir dönemin yaşandığına dikkati çekerek, "ABD, Başkan Donald Trump yönetimiyle nükleer enerji alanındaki çabalarını artırıyor. 2050'ye kadar nükleer kapasitemizi 100 gigavattan 400 gigavata çıkarmayı hedefliyoruz. Bu oldukça iddialı bir hedef ve bu yüzden ABD dünya genelinde bu alanda lider konumda." diye konuştu.

Dünya Bankası'nın nükleer enerji projelerine fon sağlama yasağını kaldıracağını açıklamasından memnuniyet duyduklarını belirten Friedman, "Bu, ABD'nin uzun süredir istediği önemli bir adım. Dünya Bankası'nın bu yöne hareket etmesi çok güçlü bir sinyal. Sadece bankanın sağlayabileceği finansman için değil, aynı zamanda özel sermaye piyasalarına 'nükleer iyi bir yatırım, güvenli bir yatırım' mesajı vermesi açısından da önemli." değerlendirmesinde bulundu.