AA muhabirinin sorularını yanıtlayan  Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkan Vekili Haoliang Xu, küresel kalkınma alanında işbirliği modellerinin çeşitlendiğini anlattı.

Xu, şunları kaydetti:

"Uluslararası alanda, sadece geleneksel kalkınma işbirliği modelini destekleyen geleneksel bağışçılarla çalışmakla kalmıyoruz, Türkiye gibi ülkelerle de çalışıyoruz. Güçlü biçimde 'güney-güney işbirliğini' yani gelişmekte olan ülkelerin birbirine destek olmasını teşvik ediyoruz. Ayrıca üçlü işbirliğini de destekliyoruz. Geleneksel donör ülkeler, Türkiye gibi yükselen kalkınma ortakları ve alıcı pozisyondaki gelişmekte olan ülkelerin birlikte çalıştığı üçlü modeller. Dünyanın değişmesiyle birlikte ortaklıkların da farklılaşacağını düşünüyorum. Türkiye’nin uluslararası alanda oynadığı rolün giderek daha önemli hale geldiğini de söyleyebilirim."

Dünyanın kritik ve büyük değişimlerden geçtiğine işaret eden Xu, gözlemledikleri en önemli değişimlerden birinin, geleneksel donör ülkeler tarafından sağlanan resmi kalkınma yardımlarındaki belirgin düşüş olduğunu aktardı.

Xu, bu düşüş eğiliminin oldukça keskin olduğunu belirterek, "Bu durum, kuzey-güney işbirliği olarak bilinen geleneksel modelin yani gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere destek olması modelinin nasıl sürdürülebileceğini yeniden düşünmemizi gerektiriyor. Buna ek olarak güney-güney işbirliği ve üçlü işbirliği gibi diğer modellerle bu süreci tamamlamamız gerekiyor." diye konuştu.

Kalkınma modellerindeki dönüşüme somut örnekler sunan Xu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Örneğin, geçmişte AB gibi gelişmiş bir yapı, Türkiye’nin ya da Orta Asya ülkelerinin ciddi yardıma ihtiyaç duyduğu dönemlerde destek sağlardı. Bu kuzey-güney modelidir. Fakat Türkiye geliştikçe ve kapasitesi arttıkça TİKA birçok gelişmekte olan ülkeye destek vermeye başladı. Bu da güney-güney işbirliğidir. Aynı şekilde, AB ile Türkiye’nin birlikte çalışarak Afrika’daki başka bir gelişmekte olan ülkeye destek vermesi mümkündür. Bu da üçlü işbirliği modelidir. Bence direkt yapılan bu resmi kalkınma yardımlarının azalmasıyla birlikte bu tür üçlü işbirliği modelleri giderek daha önemli hale gelecektir."

Kalkınma işbirliği modellerinin birbirinin alternatifi olmadığını vurgulayan Xu, bu modellerin birbirlerini güçlendirmesi ve tamamlaması gerektiğine dikkati çekti.

Xu, "Büyük zorlukların, belirsizliklerin ve ciddi ihtiyaçların olduğu bir dönemde daha fazla dayanışmaya ihtiyacımız var. Resmi kalkınma yardımlarının azalmasına rağmen dayanışmanın zayıflamasını istemiyoruz. Ülkelerin gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun, dayanışma ruhunun korunması ve güçlenmesi gerektiğine inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

- "Bir ülkenin kalkınması için toplumdaki diğer aktörlerle de ortaklık yapılması gereklidir"

UNDP Başkan Vekili Xu, ulusal ölçekte yürütülen ortaklıkların da en az uluslararası düzeyde yapılan işbirlikleri kadar kalkınma sürecinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti.

Xu, "İç politik bağlamda ortaklıklara gelince, toplumun bütün kesimlerini bir araya getirecek bir çalışma tarzı benimsememiz gerekiyor. UNDP’nin bir ülkedeki birinci muhatabı her zaman hükümettir çünkü ulusal liderlik çerçevesinde, ulusal bağlamda ve ulusal kalkınma öncelikleri doğrultusunda çalışıyoruz." diye konuştu.

"Fakat bir ülkenin kalkınması için toplumdaki diğer aktörlerle de ortaklık yapılması gereklidir." diyen Xu, şunları kaydetti:

"Özel sektör ekonomik kalkınma, büyüme ve istihdam yaratma açısından kritik bir ortaktır. Üniversiteler ise her toplumda yeniliğin kaynağıdır. Aynı şekilde vatandaş gruplarıyla çalışarak daha geniş toplum kesimlerini ulusal kalkınma hedeflerine destek olmak üzere harekete geçirmek gerekir. Dolayısıyla çok boyutlu ve birlikte yürütülen bir ortaklık yaklaşımımız var."

- Türkiye ve UNDP arasındaki ortaklıklar

Haoliang Xu, Türkiye ile yürütülen kalkınma ortaklığının kapsamına değinerek, Türkiye ve UNDP arasındaki ortaklıkların çok boyutlu ve birçok düzeyde ilerlediğini kaydetti.

Türkiye’de sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeye odaklanan bir ülke programına sahip olduklarını vurgulayan Xu, "Yakın zamanda onaylanan yeni ülke programımız, çevresel sürdürülebilirliğe, doğal afetlere karşı dayanıklılığın artırılmasına, yönetişim sistemlerinin güçlendirilmesine ve sosyal uyumun desteklenmesine odaklanıyor. Bunlar ulusal bağlamda öncelikler." şeklinde konuştu.

Xu, Türkiye ile yalnızca ulusal ölçekte değil, uluslararası kalkınma işbirliği boyutunda da çalıştıklarını belirterek, şunları söyledi:

"Örneğin, TİKA, Orta Asya ve Balkanlar'daki faaliyetlerine büyük önem veriyor. Bu ülkelerde bizim de saha varlığımız olduğu için TİKA ile sinerji yaratacak şekilde çalışıyoruz. Ev sahibi ülkelerin kalkınma önceliklerinden hareketle, bilgi ve uzmanlık paylaşımı yoluyla tamamlayıcılık oluşturmaya çalışıyoruz ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi açısından kritik alanlarda çalışıyoruz."

- TİKA ve UNDP’nin birlikte öncelik verdiği konular

Xu, TİKA ve UNDP'nin ortak çalışma alanlarındaki önceliklerinden birinin kalkınma finansmanının güçlendirilmesi olduğunu ifade ederek, "İki kurum birlikte çalışarak kalkınma finansmanını farklı kaynaklardan bir araya getirip hem TİKA’nın hem UNDP’nin bulunduğu ülkelerdeki kalkınma önceliklerine yönlendirmemiz gerekiyor. Dolayısıyla kalkınma için finansmanı en üst düzeye çıkarmak işbirliğimiz açısından bir öncelik." dedi.

İklim değişikliği, iklim eylem planı ve uyum çalışmalarının iki kurum arasındaki işbirliğinin bir diğer kritik alanını oluşturduğunu belirten Xu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Örneğin, tarımın dayanıklılığı, su kaynaklarının dayanıklılığı gibi konular giderek daha kritik hale geliyor. Su, bölgedeki birçok ülke için büyüyen bir zorluk. Bu nedenle hem TİKA hem UNDP uyum girişimlerini destekleyecek kaynaklara sahip olduğu için bu alanlarda birlikte çalışabiliriz."

Xu, afet riskinin azaltılması, savaş bölgelerindeki çatışma sonrası toparlanma ve kalkınma, mülteci sorunu gibi meselelere de değinerek, bu konularda da iyileştirme ve yeniden yapılandırma süreçlerine geçilmesi hususunda da birlikte çalışabileceklerinin altını çizdi.