Gine'nin demokratik güç değişimiyle iktidara gelen ilk Cumhurbaşkanı Alpha Conde darbeyle devrildi

Cumhurbaşkanlığı Sarayı Sekoutoureya etrafında dün sabah duyulan silah sesleri akabinde askerlerin yönetime el koymasıyla, Gine'de umut ve yüksek beklentilerle 2010'da başlayan Conde devri kapandı.

• Gine'de askerler devlet televizyonundan darbe açıklaması yaptı
• Gine'de cumhurbaşkanlığı sarayının etrafında silah sesleri duyuldu

AA muhabiri, yaklaşık 50 yıllık siyasi mücadele sonucu 73 yaşında iktidara gelen Alpha Conde'nin cumhurbaşkanlığı sürecine ve onu deviren Yarbay Doumbouya'nın kariyerine ilişkin bilgileri derledi.

Asker Moussa Dadis Camara karşısında Kasım 2010'da düzenlenen cumhurbaşkanlığı yarışında 2. turda seçilen Conde, Gine'nin 1958'de kazandığı bağımsızlığından bu yana "demokratik güç değişimiyle başa gelen ilk isim" oldu.

Conde "Gine'nin Mandelası" olma sözü vermişti

Conde, yemin töreninde yaptığı konuşmada kullandığı "La Guinee is back" (Gine geri döndü) ifadesiyle yeni bir devrin başladığını müjdeledi.

Siyaset bilimi hocası olmasından ötürü "Profesör" ya da yerel dil Fulanicede "Ağabey Alpha" anlamına gelen "koro Alpha" lakaplarıyla tanınan Conde, yine aynı konuşmada "Gine'nin Mandelası" olma sözü de verdi.

"Bağımsız Afrika" fikrini savunan Conde'nin, 2017'de uluslararası bir konferansta yaptığı "Fransa ile göbek bağımızı kesmeliyiz." açıklaması da kıtada büyük yankı uyandırdı.

Daha önceki açıklamalarda anayasaya dokunmayacağını sık sık ifade eden Conde'nin, ilk kez 2019'da dile getirdiği, 3'üncü kez cumhurbaşkanı adayı olma isteği ise ülkede bir kırılmaya yol açtı.

82 yaşında 3'üncü kez cumhurbaşkanı seçildi

Conde, Mart 2020'de iki dönem kısıtlamasının yer aldığı anayasa maddesini değiştirdi, Ekim 2020'de de halkın ve muhalefetin tüm tepkilerine rağmen 3'üncü dönemi için seçimlere girdi.

Oyların yüzde 59'unu alan Conde, yaklaşık bir yıl süren tartışmaların ardından 82 yaşında 3'üncü kez cumhurbaşkanı seçildi.

Muhalefet, bu süreçte Conde'nin adaylığına karşı düzenlenen sokak gösterilerinde 90'dan fazla kişinin öldüğünü duyurdu.

Görevine 15 Aralık 2020'de yemin ederek başlayan Conde, bir yıl dolmadan, özel bir timin başına geçmesi için bizzat görevlendirdiği Yarbay Mamady Doumbouya tarafından devrildi.

Darbenin arkasındaki isim Fransız Yabancı Lejyonundan

Gine'de Conde'nin devrilmesinden sonra gözler darbenin arkasındaki isim Yarbay Doumbouya'ya çevrildi.

Doumbouya, Fransız Yabancı Lejyonunda görevliyken, 2018'de oluşturulan Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başına geçmek üzere Conde'nin talebiyle ülkesine döndü.

Terörle mücadele ve özel operasyonlar için kurulan bu birlik, 2 Ekim 2018'de, Gine'nin bağımsızlığının 60'ıncı yıl dönümü kutlamalarında ilk kez kamuoyunun karşısına çıktı.

Yerel basında "Özel Kuvvetler Birliği, Gine Ordusunun tüm stadyumu kendine hayran bırakan birliği" başlığı kullanılan haberlerde, GFS ve Yarbay Doumbouya'dan övgüyle bahsedildi.

Harp Okulu mezunu olan Doumbouya, Afganistan, Fildişi Sahili, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi birçok ülkede operasyonlara katıldı.

Doumbouya, İsrail Uluslararası Güvenlik Akademisi, Senegal Piyade Okulu ve Paris Harp Okulunda eğitim aldı.

ABD'nin Afrika Komutanlığında (AFRICOM) Fransa ve ABD askerleri tarafından eğitilen Doumbaya, Mali'deki darbenin arkasındaki isim Assimi Goita gibi AFRICOM'un düzenlediği Flintlock Tatbikatı'na da katıldı.

Bir süredir GFS'ye bağımsız bir kimlik kazandırmaya çalışan Doumbouya'nın bu ısrarı hükümette bazı şüphelere neden oldu.

Doumbouya'nın bu özerlik talebi nedeniyle mayıs ayında tutuklanacağına dair bazı iddialar da ortaya atıldı.

Cuntanın adı Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesi

Doumbaya, yönetime el koyduklarını önce Twitter'da paylaştığı bir video ile duyurdu. Videoda, darbe bildirisi okuyan Doumbaya, aynı bildiriyi birkaç saat sonra gittikleri devlet televizyonu RTG yayınında da kamuoyuyla paylaştı.

Doumbaya, ülkedeki kötü gidişat nedeniyle yönetime el koyduklarını ve Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesini (CNRD) kurduklarını duyurdu.

Hükümetin, anayasanın, kamu kurumlarının feshedildiğini kaydeden Doumbouya, hava ve kara sınırlarının kapatıldığını söyledi.

Aynı saatlerde Twitter'dan Cumhurbaşkanı Conde'nin de askerler tarafından alıkonulmasına ilişkin görüntüler paylaşıldı.

Videoda Conde'nin bir grup askerle bir odada beklediği ve askerlerden birinin bitkin haldeki Conde'ye "Saçının teline bile dokunmadık değil mi?" sorusunu yönelttiği, Conde'nin ise cevap vermediği görüldü.

Cunta, Conde hükümeti ile görüşecek

CNRD tarafından yapılan 2'nci açıklamada, dün 20.00 itibarıyla ikinci bir emre kadar tüm ülkede sokağa çıkma yasağı uygulandığı duyuruldu.

Açıklamada, Alpha Conde hükümetinin tüm unsurları ve kurum temsilcileri, 6 Eylül Pazartesi yerel saatle 11.00'de cumhurbaşkanlığı sarayına çağrıldı.

Cuntanın hükümet yetkilileriyle ne görüşeceği merak konusu olurken, devrik lider Conde'nin de ev hapsinde mi tutulacağı ya da başka bir ülkeye sürgüne mi gönderileceği henüz netlik kazanmış değil.

Hükümet üyelerine yurt dışı çıkış yasağı

Yerel basında çıkan haberlere göre, darbenin arkasındaki isim Yarbay Mamady Doumbouya, Cumhurbaşkanlığı Sarayı Sekoutoureya'da kabine üyeleri ve devlet kurumlarının temsilcileriyle görüştü.

Doumbouya, Gine'nin sözde elitlerinden, adam kayırma ve adaletsizlikten çok çektiğini belirterek, ülkenin uçuruma yuvarlanmaması için CNRD olarak sorumluluk aldıklarını söyledi.

Toplumun her kesiminin katılım sağlayacağı bir geçiş süreci hazırlayacaklarını kaydeden Doumbouya, hiçbir şekilde intikam, nefret gibi duyguların peşine düşülmeyeceği, cadı avı yapılmayacağının altını çizdi.

Doumbouya, bakan ve kurum yetkililerinin geçiş süreci boyunca yurt dışına çıkamayacağını dile getirerek, ilgili kişilerden seyahat belgeleri ve makam araçlarını istedi.

Ticari ve ekonomik faaliyetlerin devam edeceğini vurgulayan Doumbouya, madencilik şirketlerinin de faaliyetlerini sürdüreceğini, maden bölgelerinde sokağa çıkma yasağı uygulanmayacağını ifade etti.

Doumbouya, yabancı yatırımları önemsediklerini ve hava sınırlarının da tekrar açıldığını belirtti.

Askeri darbe

Gine'nin başkenti Konakri'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı Sekoutoureya ve idari binaların bulunduğu Kaloum bölgesinde dün sabah silah sesleri duyulmuştu.

Olaydan birkaç saat sonra, Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başındaki Yarbay Doumbouya yönetime el koyduklarını açıklamıştı.

Doumbouya, ülkedeki kötü gidişat nedeniyle yönetime el koyduklarını ve Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesini (CNRD) kurduklarını duyurmuştu.

Hükümetin, anayasanın, kamu kurumlarının feshedildiğini kaydeden Doumbouya, Cumhurbaşkanı Alpha Conde'nin güvenli bir yerde tutulduğunu dile getirmişti.