WASHINGTON - HAKAN ÇOPUR

ABD öncülüğünde 2014 yılının Ağustos ayında oluşturulan DAEŞ karşıtı koalisyon, Suriye ve Irak'ta hava saldırılarıyla terör örgütü DAEŞ'e karşı mücadele verirken, bölgesel dinamikler koalisyonun işini daha da zorlaştırıyor.

Paris'teki terör saldırılarının ardından DAEŞ'e karşı mücadelenin dozunu artırma kararı alan uluslararası koalisyon, bugüne kadarki etkinliği ve bundan sonra nasıl bir noktaya evrileceği yönünde zaman zaman tartışma konusu oluyor.

"Koalisyon, sadece hava saldırılarıyla başarılı olamaz"

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Washington DC Araştırma Direktörü Kılıç Buğra Kanat, koalisyonun kuruluş sürecindeki mücadele stratejisinin DAEŞ'i önce geriletmeyi, daha sonra da yok etmeyi amaçladığını kaydetti. 

"Her ne kadar örgütün bazı bölgelerde ilerleyişi durmuş olsa da örgütü tamamen ortadan kaldıracak bir sürecin henüz başlatılamadığını görüyoruz" diyen Kanat, sadece hava saldırılarıyla böyle bir operasyonun başarılı olma ihtimalinin oldukça düşük olduğunu vurguladı.

Suriye'de Rusya etkisi

Başından beri Esed rejimine destek veren Rusya'nın müdahaleci yaklaşımının Suriye'deki birçok denklemi önemli ölçüde etkilediği, buna mukabil ABD öncülüğündeki koalisyonun DAEŞ'e karşı yol haritasının nasıl olacağının ise yeterince net olmadığı yorumları yapılıyor.

Kanat, konuyla ilgili değerlendirmesinde, Rusya'nın bölgeye müdahalesi sonrasında koalisyonun nasıl bir yol izleyeceğinin henüz yeterince açık olmadığını kaydederek, "Eylül ayından bu yana tansiyonun düşürülmesi ve olası operasyonel çatışmaları engellemek adına bazı adımlar atıldı. Ama bu noktada ciddi bir sorun var çünkü Rusya her ne kadar operasyonun adını DAEŞ'e karşı mücadele olarak adlandırsa da saldırılarının büyük bir bölümünü DAEŞ'in olmadığı alanlara yapıyor" ifadelerini kullandı.

Washington merkezli Atlantik Konseyi'nden Ortadoğu Barış ve Güvenlik Girişimi Direktör Yardımcısı Marri Janeka da aynı şekilde, sadece hava operasyonlarıyla koalisyonun DAEŞ'e karşı etkili bir sonuç elde etmesinin mümkün olmadığını savundu. 

Koalisyonun 1,5 yıllık performansı

DAEŞ'in adeta bölgesel bir terör örgütü haline gelmesiyle ABD öncülüğünde 8 Ağustos 2014'te "Doğal Kararlılık Operasyonu" adıyla oluşturulan koalisyon, eylül ayında ilk hava saldırılarını gerçekleştirdi.

Yaklaşık 1,5 yıldır göreve devam eden koalisyonun, bugüne kadar toplam 5,2 milyar dolar civarında (günlük 11 milyon dolar) askeri harcama yaptığı tahmin ediliyor.

AA muhabirinin Pentagon'dan temin ettiği veriler ışığında, 1 Aralık 2015 itibariyle DAEŞ karşıtı koalisyon Irak'ta 5 bin 639, Suriye'de ise 2 bin 934 olmak üzere toplam 8 bin 573 hava saldırısı yapmış durumda; aynı veriler ışığında uluslararası koalisyon ülkelerinin yaklaşık 59 binin üzerinde sorti yaptığı belirtiliyor.

Bu saldırıların dökümü yapıldığında ABD'nin Irak'ta 3 bin 916 ve Suriye'de 2 bin 776 olmak üzere toplam 6 bin 692 saldırı gerçekleştirdiği; koalisyonun geri kalanının ise toplam bin 881 (Irak'ta bin 723 ve Suriye'de 158) saldırı düzenlediği görülüyor.

Pentagon verilerinde, uluslararası koalisyon güçlerinin 13 Kasım'a kadar DAEŞ'e ait olduğu belirtilen 129 tank, 356 yüksek hareket kabiliyetli çok amaçlı araç, 676 depo, 4 bin 517 bina, 4 bin 942 muharebe mevzisi, 260 petrol altyapı tesisi ve 5 bin 195 farklı evsafta yapıyı imha ettiği kaydediliyor.