Anadolu Ajansı'nın (AA), "Dijital Dünyanın Terapisi ASMR" başlıklı iki bölümlük dosya haberin ilk bölümünde, ASMR'nin kullanım amaçları, insanların psikolojik ve fizyolojik sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin uzman görüşlerine yer verildi.

Günümüzde milyonlarca insan, fısıltılarla, yumuşak dokunuş sesleriyle ve nazik tıklama ritimleriyle rahatlamanın yolunu arıyor. Sosyal medyada hızla yayılan bu fenomene ASMR adı veriliyor.

ASMR, baş, ense ve omuz bölgesinde başlayan ve tüm vücuda yayılan hoş bir karıncalanma hissi olarak tanımlanıyor. Bu his, çoğu zaman sakinleşme, rahatlama ve stresin azalmasıyla ilişkilendiriliyor.

ASMR kavramının, ilk kez 2010'da sosyal medya platformlarında kullanılmaya başlandığı biliniyor. O yıllarda az kişinin bildiği bu terim, bugün YouTube, TikTok, Instagram gibi platformlarda yüz milyonlarca kişiye ulaşan bir içerik türüne dönüştü. Fısıltılı konuşmalar, kitap sayfalarının çevrilme sesi, saç tarama, yüzeylere tıklama gibi basit ve nazik sesler, birçok insan için meditasyon etkisi yaratıyor.

Diğer yandan bu deneyimin kişiden kişiye değiştiği ve herkesin "ASMR tetikleyicilerine (trigger)" aynı şekilde yanıt vermediği biliniyor. 2018'de yapılan bir araştırmada, bu deneyimi yaşayan kişilerin kalp atış hızlarının düştüğü ve stres seviyelerinin azaldığı tespit edildi.

Araştırmacılara göre, ASMR videoları izlerken beyin "dinlenme ve sindirme" moduna geçiyor. Bu süreçte rahatlatıcı sinyaller taşıyan parasempatik sinir sistemi aktive oluyor, bu sayede vücut gevşiyor.

Genç yetişkinler yüz yüze iletişimi "aşırı uyarıcı" buluyor

İngiltere'deki Revealing Reality kuruluşu, ASMR içeriği üreticileri ve tüketicileriyle görüşmeler yürüttüğü yaklaşık 2 bin katılımcının yer aldığı araştırma yaptı.

Araştırmada, 18-44 yaşlarındaki "genç yetişkin" kategorisindeki katılımcıların, dış dünyadaki sesleri ve yüz yüze iletişimi "aşırı uyarıcı" bularak, bu tür etkileşimlerden kaçınma ihtiyacı duyduğu belirlendi.

Bu grubun, ASMR içerikleri izleyerek rahatlamayı tercih etmeye meyilli olduğu saptandı.

25-34 yaş aralığındaki katılımcıların yüzde 47'sinin de gürültülü ve kalabalık ortamları "boğucu" bulduğu kaydedilen araştırmada, insanların ASMR içeriklerini kendilerini yalnız, gergin ve rahatsız hissettiğinde izlediğini gözlemledi.

Dijital dünyanın "uyku ilacı"

ASMR, özellikle uykusuzluk yaşayan kişiler arasında yaygın olarak kullanılıyor. Birçok ASMR izleyicisi, yatmadan önce bu içerikleri dinleyerek daha kolay uykuya daldıklarını ifade ediyor. YouTube'da "ASMR" etiketi ve başlığı altında milyonlarca video bulunuyor ve bu videoların birçoğunun milyonlarca kez izlendiği görülüyor.

ASMR içerikleri yalnızca bir rahatlama yöntemi değil, aynı zamanda büyük bir ekonomi oluşturdu. ASMR videoları çeken içerik üreticileri, reklam gelirleri, sponsorluk anlaşmaları ve özel üyelik sistemleri üzerinden ciddi kazançlar elde ediyor. Öyle ki, ASMR alanında tanınan bazı YouTuber'lar yıllık milyonlarca dolar gelir elde ediyor.

Her ne kadar ASMR'nin etkileri kişisel deneyime dayalı olsa da bu içerik türü dijital ortamda büyümeye devam ediyor. Sosyal medya platformları, ASMR içeriklerine özel algoritmalar geliştirirken, markalar da bu trende katılmak amacıyla ASMR odaklı reklamlar üretmeye başladı.

ASMR'ı hikayeyle buluşturan "sinematik" dokunuş

ABD'de yaklaşık 750 bin abonesi bulunan "ATMOSPHERE" YouTube kanalının sahibi Anastasia, tiyatro ve psikoloji geçmişini birleştirerek geliştirdiği "sinematik ASMR" formatıyla izleyiciyi hikayenin ana karakteri haline getiriyor.

AA'ya yaptığı açıklamada Anastasia, bu içeriklerin rahatlama, stres azaltma ve "bağ kurma hormonu" oksitosin salgısını artırma potansiyeline dikkat çekti.

Anastasia'ya göre ASMR, profesyonel terapinin yerini almasa da birçok kişi için nazik bir duygusal destek sunuyor.

"ASMR tetikleyicileri, oksitosin salınımıyla büyük benzerlik gösteriyor"

ABD'deki Shenandoah Üniversitesinde Biyofarmasötik Bilimler ve Farmakogenomik bölümünden, ASMR odaklı çalışmalar yürüten Dr. Craig Richard, AA muhabirine, ASMR'yi keşfetmeden önce farkında olmadan bu deneyimi yaşadığını, saç kesimleri, ressam Bob Ross'u izlemek ve fısıltı gibi tetikleyicilerin kendisini garip şekilde rahatlattığını anlattı.

İlk kez 2013'te bir podcast aracılığıyla ASMR hakkında bilgi edindiğini belirten Richard, araştırmalarının sonucu hakkında "ASMR tetikleyicileri, rahatlama ve konfor hissini uyandıran oksitosin salınımıyla büyük benzerlik gösteriyor." dedi.

Richard, ASMR'ın, anksiyete ve uykusuzluk gibi ciddi rahatsızlıklarda bile rahatlama ve uykuya yardımcı olabileceğini vurgulayarak, tetikleyicilerin tarih boyunca sakinleştirme amacıyla kullanıldığını belirtti.