Bota

Mozaiku prej druri, artizanati i trashëguar për shekuj me radhë në Damask

Zejtarët në kryeqytetin e Sirisë, Damask, prodhojnë kuti, karrige, tavolina, kuti bizhuterish dhe korniza pasqyrash me javë ose edhe muaj punë

Ethem Emre Özcan, Ahmet Karaahmet  | 14.06.2025 - Përdıtësım : 14.06.2025
Mozaiku prej druri, artizanati i trashëguar për shekuj me radhë në Damask Foto: Bakr Al Kasem/AA

Damask

Mjeshtrit që e mbajnë gjallë artin e mozaikut në dru, ku pasqyrojnë frymën estetike dhe trashëgiminë arkitekturore në kryeqytetin e Sirisë, Damask, janë të shqetësuar se brezat e rinj nuk do të rriten për ta përcjellë këtë zanat, raporton Anadolu.

Damasku ka qenë qendra e artit të mozaikut prej druri për shekuj me radhë. Ky artizanat me rrënjë të thella daton që nga periudha osmane duke lënë gjurmë estetike në identitetin arkitektonik të qytetit dhe zbukuron pallate, xhami, tyrbe, vila dhe objekte tjera.

Të përziera me elegancën gjeometrike të artit islamik, mozaikët prej druri gdhendin fjalë për fjalë shpirtin estetik dhe trashëgiminë arkitekturore të Damaskut në dru. Ky art, i trashëguar brez pas brezi është mbajtur gjallë për shekuj.

Copa të vogla të marra nga lloje të ndryshme pemësh bashkohen me shumë kujdes në modele gjeometrike. Këto vepra, të pasuruara me zbukurime prej sedefi, transformohen në kuti, karrige, tavolina, kuti bizhuterish dhe korniza pasqyrash që kanë vlerë si funksionale ashtu edhe artistike.

Punëtoritë tradicionale në Damask ndodhen kryesisht në lagjet Bab Sharki, Bab Tuma dhe Mejdan në zonën e qytetit të vjetër.

Mjeshtrit që punojnë në këto punishte ndonjëherë krijojnë një vepër arti pas javësh ose edhe muajsh punë.

Vëllezërit Hamvi janë ndër mjeshtrit e fundit që e ruajtën këtë profesion në punishten e tyre në Bab Tuma.

Vëllezërit, të cilët i përkasin një familjeje të krishterë nga Damasku, kanë punuar së bashku në të njëjtën punishte për gati 60 vjet, duke e mbajtur gjallë profesionin që mësuan nga babai i tyre.

Shqetësimi më i madh i mjeshtërve është se nuk do të ketë mjaftueshëm breza të rinj për të trashëguar zanatin. Indiferenca e të rinjve shquhet si faktori më i rëndësishëm që kërcënon të ardhmen e këtij artizanati të lashtë.

"Unë i këshilloj të rinjtë ta mësojnë këtë profesion"

Eli Hamvi, 66-vjeç, tha se e ka trashëguar këtë profesion nga babai i tij. "Hyra në këtë profesion që kur isha 12-vjeç. Babai im e mbajti gjallë këtë profesion për 80 vjet dhe ne, së bashku me vëllezërit mi kemi qenë në këtë punishte për më shumë se 60 vjet. Gjithmonë kemi mësuar dhe kemi përparuar. Kam dy djem, por atyre nuk u pëlqen ky profesion", tha ai.

Duke theksuar se mozaiku prej druri është një zanat shumë i vështirë, Hamavi tha: "Pasi e presim drurin, e lëmë të thahet. Presim 3-4 vjet që druri të thahet. Pastaj e presim sipas madhësisë dhe dimensioneve që duam dhe më pas fillojmë punën. Përgatitim modelet e punës që do të bëjmë".

Hamavi deklaroi se ata kanë vështirësi në trashëgimin e këtij profesioni, i cili kërkon shumë përpjekje dhe durim, te brezat e ardhshëm. "Profesioni ynë është nderi ynë, ne duhet ta mbrojmë dhe zhvillojmë atë, por nuk ka praktikantë në këtë kohë. Familjet nuk i lejojnë fëmijët e tyre të hyjnë në këtë profesion", tha Hamvi.

"Shumë mjeshtër emigruan dhe ata që mbetën vdiqën. I këshilloj të rinjtë ta mësojnë këtë profesion, nëse e mësojnë, e ardhmja e tyre do të jetë e mirë", tha ai.

"Dikur ishte një profesion më i vlerësuar"

Xhihad Hamvi tha se biznesi i tyre ka rënë krahasuar me të kaluarën, duke shtuar: "Në të kaluarën, një tregtar vinte dhe vlerësonte biznesin tonë, por tregtarët e sotëm duan që gjithçka të jetë e lirë".

Duke deklaruar se duhen muaj për të përgatitur me kujdes një punë që porosisin, Hamvi shpjegoi se puna manuale është e paçmuar.

"Profesioni i mozaikut dikur ishte një profesion më i vlerësuar. Turistët që vinin në vend nuk mund ta fshihnin admirimin e tyre për bukurinë e këtij arti dhe e fotografonin", tha ai.

Hamvi deklaroi se ata morën oferta nga jashtë për të vazhduar këtë profesion, por baballarët e tyre ishin kundër dhe se ata kishin bërë biznes në të gjitha vendet evropiane në vitet e kaluara.

Në ueb-faqen e Anadolu Agency mbi sistemin rrjedhës të lajmeve të AA një pjesë e lajmeve të ofruara ndaj abonentëve publikohen duke u përmbledhur. Për abonim ju lutemi na kontaktoni.
Tema relevante
Bu haberi paylaşın