ISMAIL OZDEMIR

Qytetarët e Sarajevës, të cilët humbën fëmijët, nënat, baballarët, vëllezërit e motrat dhe të afërmit e tyre nga zjarri i snajperëve gjatë luftës së viteve 1992-1995 në Bosnjë e Hercegovinë (BeH) e shkaktuar nga sulmet serbe ndaj boshnjakëve, kërkojnë gjetjen e autorëve, raporton Anadolu.

Edhe pse kanë kaluar 30 vjet që nga lufta e Bosnjës, dhimbja e humbjeve të familjeve boshnjake mbetet e freskët. Banorët e Sarajevës, veçanërisht ata që u vunë në shënjestër nga zjarri i mortajave dhe snajperëve gjatë rrethimit gati tre vjet e gjysmë të kryeqytetit, Sarajevë, u përballën me rrezik vdekjeprurës në çdo hap ndërsa përpiqeshin të vazhdonin jetën e tyre të përditshme.

Nisja e një hetimi në Milano ndaj individëve që udhëtuan nga Italia në Sarajevë gjatë fundjavave duke u paguar shuma të mëdha parash snajperëve serbë për qëllime "argëtimi" dhe më pas qëlluan mbi civilët boshnjakë gjatë luftës së Bosnjës, i ka sjellë përsëri në qendër të vëmendjes këto akuza të tmerrshme, të cilat janë shprehur prej vitesh por që nuk janë ndërmarrë veprime konkrete si dhe ka shkaktuar rritjen e pritshmërive që përgjegjësit të nxirren para drejtësisë.

Rrethimi i Sarajevës, një periudhë me momente të shpeshta dhe të dhimbshme për shkak të terrorit të shkaktuar nga snajperët gjatë luftës së Bosnjës 1992-1995, është rikthyer në qendër të vëmendjes ndërkombëtare 30 vjet pas përfundimit të luftës, falë një hetimi të nisur nga Zyra e prokurorit publik të Milanos.

Qytetarët e Sarajevës kërkojnë etiketimin si "vrasës" dhe "terroristë" të atyre që janë përfshirë në incidentin i cili ka tërhequr vëmendjen ndërkombëtare me tituj si "tur snajperësh në fundjavë" dhe "turizëm lufte". Fakti që të huajt qëllonin civilë për para gjatë luftës së Bosnjës u paraqit në titullin "Safari snajperësh në Sarajevë" në gazetën boshnjake "Oslobodjenje" më 1 prill 1995.

- "Të vrasësh fëmijën e dikujt për argëtim, nuk mund ta kuptoj fare këtë"

Shënjestrimi veçanërisht i fëmijëve të pambrojtur gjatë rrethimit të Sarajevës dhe vrasja e afërsisht 2.000 fëmijëve gjatë rrethimit, ka ekspozuar fytyrën më të errët dhe më çnjerëzore të luftës dhe ka thelluar vënien në pikëpyetje të ndërgjegjes së komunitetit ndërkombëtar prej shumë vitesh.

Fatima Popovac, nëna e Adnan Popovacit, i cili u vra në moshën 6-vjeç nga zjarri i snajperit gjatë luftës, kërkon që vrasësi i djalit të saj të gjendet. Duke përshkruar vrasjen e djalit të saj Adnanit mes lotësh, Fatima thotë se në atë kohë nuk e dinte se ishte një e shtënë nga snajperi.

Duke shpjeguar se ka qëndruar e fortë pavarësisht gjithçkaje, Fatima tha: "Zoti më ka shpërblyer me një djalë tjetër. Kam një djalë, një vajzë dhe dy nipër e mbesa. Shpresoj për mëshirën e Zotit. Shpresoj që Adnani im të pushojë në parajsë duke pritur nënën e tij".

Ajo tha se dëshiron që vrasësit të gjenden. "Nuk e di kush i lejoi ta bënin këtë. Si personi që i lejoi ta bënin ashtu edhe personi që e bëri duhet të ndëshkohen. Motra ime mbante dorën e Adnanit dhe mbante vajzën e vogël në krahë. Pra, djali ishte shënjestra. E mendoj, por nuk mund ta kuptoj dot. As nuk mund ta imagjinoj që kjo të jetë në formë njerëzore. Do të doja ta shihja atë përbindësh; si duket, me çfarë ngjason? A nuk ka fare njerëzillëk? Të vrasë fëmijën e dikujt. Një person në përgjithësi, por veçanërisht një fëmijë. Çfarë mund t'i bënte një fëmijë 6-vjeçar dikujt? Për argëtim. Të vrasësh fëmijën e dikujt për argëtim, nuk mund ta kuptoj fare këtë", tha Fatima.

Duke shprehur dëshirën e saj që e vërteta të zbulohej, ajo thekson: "Nuk do t'i dëshiroja të keqen askujt, as personit që vrau fëmijën tim. Unë nuk kam atë lloj shpirti, nuk mendoj ashtu. Mesazhi im i vetëm është ky: Zoti na krijoi dhe ne do të kthehemi tek ai. Me vullnetin e Zotit, Adnani im do të më presë në parajsë".

Fatima kërkoi gjithashtu që Turqia të mbrojë më shumë të drejtat e boshnjakëve në arenën ndërkombëtare.

- "Për sa kohë që jam gjallë, do të luftoj për të vërtetën"

Xhemil Hoxhiq, i cili drejton projektin "SniperAlley" që dokumenton krimet e luftës duke mbledhur fotografi të bëra gjatë luftës në Sarajevë, ishte 16-vjeç kur vëllai i tij më i madh, Amel Hoxhiq, u vra nga snajperët.

Ai tha se në media, të gjithë i quajnë ata që qëlluan mbi civilët për para gjatë rrethimit të Sarajevës "turistë" dhe incidentin "safari", por ata duhet të quhen "vrasës" dhe incidenti "terrorizëm". Hoxhiq thotë se në Itali ka nisur një hetim, por se ata kanë edhe informacione për rusët dhe grekët.

"Shpresoj që, meqenëse kjo çështje është në Itali dhe brenda Bashkimit Evropian, ndoshta diçka do të ndodhë vërtet, diçka do të dalë në dritë. Sepse në gjithë këtë kaos të krijuar gjatë tre ose katër ditëve të fundit, askush nuk po flet për Serbinë. Këta njerëz erdhën në Beograd me ndihmën e qeverisë serbe. Pas tyre është shërbimi sekret, policia dhe aeroporti ushtarak. Pastaj ata transferohen në Bosnjë, ku ka një qeveri tjetër, Republika Sërpska (një nga dy entitetet në Bosnjë e Hercegovinë)", shton ai.

Hoxhiq tha se Evropa praktikon demokracinë brenda vetes, por nuk e sheh Bosnjë e Hercegovinën (BeH) në të njëjtën dritë. "Realiteti është se presidenti serb (Aleksandar) Vuçiq erdhi në Sarajevë gjatë luftës. Ne kemi fotografi dhe deklarata; e dimë që ai erdhi vërtet. Por, BE-ja e pranon shumë mirë, por ata i shesin armë, mbajnë takime dhe nuk shohin asnjë problem", deklaroi ai.

Më tej Hoxhiq shprehu shpresën e tij se diçka do të dalë nga hetimi në Itali, duke thënë se qytetarët e zakonshëm nuk dinë si t'i kërkojnë të drejtat e tyre. Ai tha se do të vazhdojë luftën e tij dhe nuk do të dorëzohet. "Për sa kohë që jetoj, për sa kohë që marr frymë, do të luftoj për këtë vend, për të vërtetën. Nuk do të dorëzohem kurrë. Kjo është arsyeja pse ata nuk do të jenë në gjendje të flenë të qetë", u shpreh Hoxhiq.

- Snajperët që vrasin njerëz në rrethimin e Sarajevës

Imazhe të reja dolën në vitin 2021 të snajperëve serbë që shënjestronin civilët në Sarajevë gjatë luftës së viteve 1992-1995 në BeH. Imazhet në fjalë u kujtuan boshnjakëve ditët e dhimbshme të së kaluarës.

Sarajeva u sulmua më 6 prill 1992. Gjatë rrethimit 3.5-vjeçar të qytetit, i cili ishte i rrethuar nga trupat serbe dhe bombardohej çdo ditë, u vranë 11.541 civilë, përfshirë 1.601 fëmijë ndërsa objektet historike, kulturore dhe infrastruktura e qytetit u dëmtuan rëndë.