"Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında toplandı.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Komisyon'un ilk iki toplantısını amacına uygun, disiplinli ve muntazam bir şekilde yürüttükleri için üye milletvekillerine teşekkür etti.

Komisyon'da herkesin fikirlerini açık bir şekilde dile getirdiğini belirten Kurtulmuş, "Burada herkes fikirlerini açık bir şekilde dile getirdi. Herkes katkılarını, son derece farklı açılardan baksalar bile ortaya koyabilmeyi başardı. Dolayısıyla Komisyon'umuzun ruhuna uygun bir şekilde buradaki görüşmelerde açık bir şekilde gerçekleşti." diye konuştu.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın da katıldığı komisyonun ikinci toplantısının basına kapalı gerçekleştiğini anımsatan Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Toplantıdan sonra birçok arkadaşımız da toplantının niçin kapalı gerçekleştirildiğini daha iyi anladıklarını ifade ettiler. Dolayısıyla ben her şeyden evvel fevkalade uyumlu bir şekilde, maksada matuf bir şekilde, gerçekten sonuç almak için iyi niyetli çabalarını ortaya koyan bütün Komisyon üyesi arkadaşlarımıza yürekten teşekkür ediyorum. Terör örgütünün silahları bırakmasıyla birlikte ortaya çıkan süreçte, gerçekleşecek olan adımların millet adına takip edilmesi, gerekli olan birtakım düzenlemelerin gerçekleştirilmesi ve bu çerçevede Türkiye'nin bu tarihi dönemecinde demokratikleşmeyle ilgili adımların da konuşulması, Komisyon'umuzun hiç şüphesiz en önemli vazifeleridir. Bu çerçevede Komisyon'umuz çalışmalarına samimiyetle sahip çıkmaktadır."

TBMM ve millet adına faaliyet gösteren Komisyon'un kendi gündemine hakim olduğunu, aldığı kararlarla yoluna devam ettiğini vurgulayan Kurtulmuş, ilk iki toplantıda alınan kararların oy birliğiyle verilmiş olmasının önemine değindi.

Kurtulmuş, "Böylesine önemli, tarihi bir dönemeçte atılan bu adımların bundan sonra da yine ortaklaşa, mümkün olabilen en büyük ittifakla ortaya çıkması en büyük arzumuzdur." dedi.

Kurtulmuş, Terörün Türkiye'nin gündeminden tamamen çıkarılması, toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, milli birlik ve kardeşliğin pekiştirilmesi, özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında çalışmalar yapmak amacıyla Meclis'te mümkün olan en geniş temsil oranı sağlanarak, adil temsil ilkesi gereği 51 üyeden oluşan bir Komisyon kurulmasına karar verildiğini anımsattı.

Öncelikle grubu bulunmayan siyasi partilere birer üye verildiğini dile getiren Kurtulmuş, kalan 45 üyeliğin bir siyasi bir parti grubunun en az 3 üyey ile temsil edilmesi prensibi ortaya konularak siyasi parti gruplarına parlamentoda temsil ettikleri güçleri oranında paylaştırıldığını anımsattı. Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Öncelikle grubu bulunmayan siyasi partilere birer üye verildi. Kalan 45 üyelik, bir siyasi bu parti grubunun en az 3 üye ile temsil edilmesi prensibi ortaya konularak siyasi parti gruplarına parlamentoda temsil ettikleri güçleri oranında paylaştırıldı. Böylece AK Parti'ye 21, CHP Grubu'na 10, DEM Parti ile MHP Gruplarına 4'er, İYİ Parti ve Yeni Yol Partisi gruplarına da 3'er üyelik düşmüştür. Bu doğrultuda 25 Temmuz 2025 tarihinde, 6 siyasi parti grubuna ve TBMM'de temsil edilen ancak grubu bulunmayan 6 siyasi partiye üye bildirmeleri için yazı yazıldı. Yazımızın sonucunda 5 siyasi parti grubu ile grubu bulunmayan 6 siyasi parti, üyelerini başkanlığımıza bildirdi. İYİ Parti ise Komisyon'a üye vermeyeceğine dair yazısını 1 Ağustos 2025 tarihinde Başkanlığımıza göndermiştir. İYİ Parti ile bir kez daha şifahi olarak yapılan görüşmede, Komisyon'a üye vermeyecekleri kesin bir şekilde anlaşılmıştır.

Bunun üzerine siyasi parti gruplarıyla yapılan istişareler neticesinde boş bulunan 3 üyeliğin siyasi parti gruplarının mevcut üye oranlarına göre dağıtılmasına karar verilmiştir. Bu doğrultuda siyasi parti gruplarının komisyona verecekleri üyeliklerin sayısı, mevcut üye oranlarına göre yeniden hesaplanmış olup, buna göre AK Parti, CHP ve DEM gruplarına birer ilave üyelik düşmüştür. Bu üyeliklerin tamamlanması hususunda siyasi parti grupları ile yapılan yazışmalar sonucunda komisyonumuza üye olarak bildirilen AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan, CHP Ankara Milletvekili Umut Akdoğan, DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat Komisyon çalışmalarına başlamıştır. Kendilerine bir kere daha Komisyon'umuza hoş geldiniz diyoruz. Çalışmalarında başarılar diliyoruz. "

"Yaptığımız her toplantıda benim konunun çözülebileceğine dair ümitlerim daha da artmıştır"

Milletvekilleri, 6 saat 42 dakika süren toplantıda, gündeme ilişkin önerilerini dile getirdi.

Milletvekillerinin değerlendirmelerinin ardından konuşan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonda 38 kişinin söz aldığını söyledi.

Toplantının verimli ve faydalı olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, "Yaptığımız her toplantıda benim konunun çözülebileceğine dair ümitlerim daha da artmıştır. Burada, negatif taraftan işe bakarak, 'bu iş olmaz, bu iş olmamalıdır' manasında söz söyleyen, söylemese bile tavırlarına bunu yansıtan hiçbir arkadaşımız olmadı. Fikirler, yaklaşımlar farklı olabilir ama bu, meselenin çözüleceğine dair ümit var olmamız gerektiğini ortaya koyan bir yaklaşımdır. Bundan dolayı arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum." sözlerini sarf etti.

Komisyon çalışmalarına ilişkin 3 ana noktaya değinen Kurtulmuş, bunlardan ilkinin toplumsal duyarlılık olduğunu ifade etti.

Kurtulmuş, şöyle konuştu:

"Bunlardan birisi, toplumsal duyarlılığın ve toplumsal rızanın oluşturulması ve bunun yapılabilmesi için de toplumsal güvenin temin edilmesidir. Ne yapacak olursak olalım, hangi yöntemi kullanarak yapacak olursak olalım, bu konuyla ilgili burada toplumun yüzde 90'ından fazlası siyasi partiler vasıtayla temsil ediliyor. Her bir partimizin, milletvekili arkadaşımızın temsil ettiği toplumsal çevrede bu duyarlılığın artırılması için özel bir gayretle çalışmamız gerektiği ortadır. Mesele yöntem meselesi değil gönül meselesidir. En doğru yöntemi bulacağız, bu bizim siyasi vazifemizdir ama nihayetinde bunun insanların gönlüne, ruhuna aksettirilmesi ve 'tamam bu meseleyi artık çözüyoruz' noktasına, Türkiye'nin her yerindeki yurttaşlarımız için bu konunun, toplumsal rızanın sağlanabilmesi de bu komisyonun en önemli odak noktalarından birisi olmak mecburiyetindedir."

İkinci ana noktanın hız meselesi olduğunu ifade eden Kurtulmuş, herkesi dinleyeceklerini belirterek, konuşma ve dinleme faslının bir yerde biteceğine işaret etti. Kurtulmuş, "Ondan sonra süratle iş yapma ve işlerimizi sonuçlandırmak durumundayız. Bu meselenin olmasını isteyenler olduğu gibi olmamasını isteyenlerin de olduğunu biliyoruz. Bunlar Türkiye'nin içinde de var dışında da var. Akıl akıldan üstündür. Hesap hesaptan üstündür. Elin oğlu hesap yapıyor, oyun kuruyorsa Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları olarak biz de onlardan daha üstün bir akılla ortaya bir oyun kurabiliriz. Burada süreci hızlı bir şekilde ama hiçbir şekilde ayağımıza dolaştırmadan akılla, mantıkla ama hızlı bir süreçle tamamlamamız gerektiği aşikardır. Ne kadar uzarsa bu iş savsaklanmaya o kadar çok açık hale gelir. Sabote edilmeye, bir takım fitne unsurları işin içerisine girmesi o kadar mümkün hale gelir." ifadelerini kullandı.

"Güven sorununun büyük oranda aşıldığını görüyorum"

TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyon çalışmalarının tamamlanıp gerekli yasal düzenlemeleri parlamentoya tavsiye ettikten sonra bir raporla ele alınan konuların önemini dikkate alarak bunları da hem parlamentoya hem de kamuoyunun dikkatine sunabilmeyi arzu ettiğini söyledi.

Komisyonun temel odağının terör örgütü PKK'nın silah bırakma iradesini ortaya koydukları ve silahları sembolik de olsa teslim etmeye başladıktan sonra ortaya çıkan süreç olduğuna dikkati çeken Kurtulmuş, şöyle konuştu:

"Bu anlamda da komisyonumuzun özgün bir yapı olarak kurulmuş olması gerçekten önemlidir. Sizlerin katkıları takdire şayandır. Biz bir Anayasa Komisyonu değiliz, bir hukuk komisyonu değiliz. Meclisin klasik komisyonlarından, kalıcı komisyonlarından birisi değiliz ya da bir araştırma komisyonu değiliz. Özel olarak kurulmuş bir komisyonuz ve özellikle silahların teslimiyle, bırakılmasıyla birlikte başlayan süreçte gerekli olan yasal düzenlemelerin teklif edilmesi, sürecin takip edilerek bunların bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması ve bu süreç içerisinde demokratikleşme, barış, adalet, bütün bu konularla ilgili tartışmaların da açık bir şekilde kamuoyunun önünde yapılmasından sorumlu olan bir komisyonuz."

Farklı siyasi kanaatlerin ve siyasi önceliklerin bir araya gelmesinin böylesine zor bir soruna çözüm bulmasının ancak güven sorununun aşılmasıyla mümkün olacağını vurgulayan Kurtulmuş,"Ben güven sorununun tamamıyla ortadan kalkmasa bile büyük oranda aşıldığını görüyorum." dedi.

Komisyon üyelerinin önceki toplantılara göre daha açık ve içten konuşmalarının olduğunu gördüğünün altını çizen Kurtulmuş, "Bundan dolayı da ümitvarım. Bütün bu meselelerin çözümü, bir zihniyet değişimi, bir demokratikleşme süreci, insanların birbirlerine yaklaşımındaki elde edeceğimiz yeni yaklaşımlarla çok daha kolay, çok daha hızlı bir şekilde olacaktır." diye konuştu.

"Esas mesele, bunu bir millet aklına dönüştürmek"

Çok önemli hassas konulardaki en büyük zarar verici unsurlarından birisi siyasetin magazinleştirilmesi olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, komisyon üyesi milletvekillerin dikkatini bu konuya çekti.

Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Bu konuyla ilgili Allah rızası için bu çalışmaları magazin konusu haline getirmemek lazım. Ahmet ne söyledi Fatma Hanım ne söyledi, bunun hiçbir önemi yok. Her şey açık, burada kamuoyunun önünde bu işler yapılıyor. Geçen haftaki toplantıyı doğası gereği kapalı yaptık. Onunla ilgili bile bazı çevrelerden eleştirilerin geldiğini gördük. Dolayısıyla burada ortaya konulmuş bir devlet aklı var. Esas mesele, bunu bir millet aklına dönüştürmektir. Devletin ortaya koyduğu bu aklı, millet aklına dönüştürecek olan en önemli unsurlardan birisi burada bulunan sizlersiniz. 51 üyeli bu komisyondur."

Komisyon üyelerinin vasıtasıyla siyasi partiler ve farklı sivil toplum kuruluşlarının bu sürece katkı sunacağını belirten Kurtulmuş, ilk 2 toplantıda yapıldığı gibi bugün ve bundan sonraki toplantılarda da basını bilgilendirmek için bir açıklama yapacaklarının bilgisini verdi.

Kurtulmuş, milletvekillerinin öneri ve tekliflerinin çalışılacağını ve önümüzdeki sürece ilişkin çok kısa bir süre içerisinde bir takvimin paylaşılacağını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Önümüzdeki hafta salı ve çarşamba 2 gün çalışalım, dinlememiz gereken grupları hızlıca dinleyelim, yapabilirsek bir günde 2-3 farklı grubu dinleyelim, böylece çok sayıda grubu dinleme imkanımız olsun. İlk toplantımızı 19 Ağustos Salı günü saat 14.00'de yine burada gerçekleştireceğiz. Bu toplantıda şehit yakınlarımızı ve gazilerimizin ailelerini dinleyeceğiz. Ayrıca şehit yakınlarımız ve gazilerimizle ilgili süreçten sorumlu olan Aile Bakanımız Mahinur Özdemir Göktaş'ı da buraya davet ederek ondan kısa bir bilgi alacağız."

Komisyon 4'üncü toplantısını 19 Ağustos Salı günü yapacak

TBMM'nin resmi sosyal medya hesabından toplantı sonrasında yapılan açıklamada, komisyon çalışmalarına katılmama yönündeki kararını TBMM Başkanlığına bildiren İYİ Parti'ye ait üç üyeliğin AK Parti, CHP ve DEM Parti'ye verildiği anımsatıldı.

Bu kapsamda isimleri bildirilen AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan, CHP Ankara Milletvekili Umut Akdoğan ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat Komisyonda yeni üye olarak yer aldığı belirtilen açıklamada, böylelikle Komisyonun, siyasi parti gruplarının TBMM’deki milletvekili sayıları göz önüne alınarak, mümkün olan en geniş katılım ve adil temsil ilkesi gereği belirlenen 51 üyesiyle toplandığı kaydedildi.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un açılış konuşmasıyla başladığı aktarılan açıklamada, Komisyon üyesi 38 milletvekilinin söz alarak, terörün Türkiye'nin gündeminden tamamen çıkartılması amacıyla toplumsal duyarlılığın artırılması, millî birlik, kardeşlik, özgürlük, demokrasi ve adalet başta olmak üzere çeşitli konularda görüş ve tekliflerini dile getirdiği bildirildi.

Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Bundan sonraki çalışmalarda konunun toplumsal, yasal ve ekonomik yönleriyle ilgili kapsamlı değerlendirmelerde bulunmak üzere kanaat önderleri, çeşitli meslek örgütleri ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve akademisyenler Komisyona davet edilecektir. Komisyonun gelecek toplantısına Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sayın Mahinur Özdemir Göktaş ile şehit yakınları ve gaziler davet edilmiştir. Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, dördüncü toplantısını 19 Ağustos 2025 Salı günü, saat 14.00'te TBMM Tören Salonu'nda gerçekleştirecektir."