TürkMedya'nın düzenlediği e-Ticaret ve Perakende Zirvesi, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın katılımıyla İstanbul Finans Merkezi'ndeki Halkbank Genel Müdürlüğü'nde gerçekleştirildi.

Bakan Bolat, zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, geçen yıl zirvenin birincisinin yapıldığını anımsatarak, "Geçen bir yılda şunu görüyoruz. Dünyadaki ekonomi ve ticaret şartları her geçen gün zorlaşıyor. Ticaret savaşları daha da yoğunlaşmaya başladı." diye konuştu.

Gümrük vergilerinin artması, ticarete engel koymalar, tehditler ve misillemelerin ticareti daraltan unsurlar olduğuna işaret eden Bolat, "Geçen yıl dünya ticareti yüzde 2,9 büyümüştü ki bu ortalamanın altında bir büyüme. Dünya ticareti Kovid'den önceki dönemde ortalama yüzde 5,5-6 yıllık büyüme oranları kaydediyordu ve dünya ekonomik büyümesinin lokomotifi görevini görüyordu. Dünya büyüme oranı da yüzde 3,5 civarında ortalama, reel olarak gerçekleşiyordu." ifadelerini kullandı.

Bolat, bu yıl özellikle nisan ayı başında ticaret savaşlarının kızışmasıyla beraber dünya ticaretinin büyüme oranı önce yüzde eksi 0,2’ye çekildiğini hatırlatarak, üretim, ticaret şartlarının değer ve miktar olarak kızıştığını, rekabetin arttığını söyledi.

Ticaretin kendi içinde kabuk değiştirmekte olduğuna değinen Bolat, "Dünyadaki bilişimde, telekomünikasyondaki hızla gelişen durumlar, dijitalleşmenin hızlanması ve son birkaç yıldır da yapay zekadaki büyük gelişmeler karşısında ticaretin yapılma usullerinde de çok büyük bir değişim var." diye konuştu.

"E-ticaret hacmi 3 trilyon liraya ulaştı"

Ömer Bolat, dış politikada, savunmada, dış ticarette, ekonomik büyümede, istihdam artışında dünya ortalamasının üzerinde bir gelişme kaydedildiğini belirtti.

E-ticaretin dönüm noktasının Kovid-19 salgını olduğunu söyleyen Bolat, salgın döneminde mağazalar kapanınca altyapısı hazır olan firmaların rekabette öne geçtiğini anlattı.

Bolat, dünyada küresel ticaretin hızla büyüdüğünü belirterek, "2026 için 8,1 trilyon dolar küresel e-ticaret hacmi ortaya çıkacak. Bu rakam 2022'de 5,5 trilyon dolardı. Ülkemize baktığınızda internet üzerinden mal, hizmet siparişi verenlerin oranı 2020'de yüzde 35 iken, 2025'te yüzde 55,7 ve bu artarak devam ediyor." ifadelerini kullandı.

Her yıl "Türkiye'de e-Ticaretin Görünümü" raporunu yayınladıklarını belirten Bolat, "2024 sonunda e-ticaret hacmi 3 trilyon liraya ulaştı. Perakende ticaret de 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 63,7 arttı. 1 trilyon 619 milyar liraya ulaştı. E-ticaret hacminin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı da yüzde 6,5'a geldi. Bu anlamda pandemi öncesi 2019-2024 arasındaki dönemde yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 30.

Küresel çapta e-ticaret satışları toplam perakendenin yüzde 19'undan fazlasını oluşturmakta. 2027'ye kadar bunun yüzde 25'e yükseleceği tahmin edilmektedir. 2024 verisine göre, ülkemizde toplam ticaretin içinde e-ticaretin payı beşte bir, yüzde 19,1. Dünyada da benzer şekilde beşte bir konumundadır." diye konuştu.

Dijitalleşmeyi, e-ticareti dikkate almayan hiçbir işletmenin devam etmesi, rekabette ayakta kalmasının mümkün gözükmediğini söyleyen Bolat, KOBİ'lerin, kadın ve genç girişimcilerin e-ticarette aktif olmalarının sevindirici olduğunu dile getirdi.

"Yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlaştırılmasını teşvik ettik"

Bakan Bolat, 2024 yılı Ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde e-ticaret kanunuyla alakalı olarak bazı ilave değişiklikler yapmak gereğinin ortaya çıktığını belirterek, değişiklikler ile getirilen düzenlemelerde teknolojik yatırımlara eğilimin ve ihracat yapmanın teşvik edildiğini ifade etti.

Yenilenen Ticari Elektronik İleti Şikayet Sistemi ile vatandaşların şikayetlerini daha rahat bir şekilde yapabilmeleri için mekanizmanın getirildiğini aktaran Bolat, "Satıcıların da haklarını korumak amacıyla bazı değişiklikler yapıldı, önemli adımlar attık. Yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlaştırılmasını teşvik ettik." şeklinde konuştu.

Bolat, döngüsel ekonominin, çevreye duyarlı ekonominin, yeşil ekonominin giderek güç kazandığı bir dönemde birçok ürünlerin yenilenmiş haliyle tekrar satışa sunulabilmesi, ekonomiye kazandırılması noktasında elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının reklam ve indirim bütçelerinin yüzde 5'ine kadar olan kısmını bu yenilenmiş ürünler için kullanmaları zorunluluğunun getirildiğini anımsattı.

"E-ihracata teşvikler veriyoruz ve kolaylıklar sağlıyoruz"

Ömer Bolat, e-ihracatı desteklemek amacıyla Ticaret Bakanlığı'nda yeni birimlerin oluşturulduğuna işaret ederek, mal ihracatıyla ilgili İhracat Genel Müdürlüğü'nün olduğunu ve hizmetlerin ihracatıyla ilgili ayrı bir genel müdürlüğün olduğunu kaydetti.

E-ihracata teşvikler verdiklerini ve kolaylıklar sağladıklarını ifade eden Bolat, "Destek mekanizmaları oluşturuyoruz. Bu minvalde Kolay İhracat Platformu'nu kurduk. Tek bir platform üzerinden dijital danışmanlık hizmeti veriyoruz. E-Kolay İhracat Platformunu kurduk. Orada da yapay zeka teknolojilerinden yararlanarak e-ihracat yapmak isteyenlere dijital danışmanlık hizmetleri veriyoruz ve verdiğimiz teşvikleri, destekleri ihracat ailesi ile paylaşıyoruz." dedi.

Bolat, yapay zekanın rolünü arttırma noktasında e-ihracatta ChatGPT ve Yapay Zeka Araçları kılavuzunu geliştirdiklerini dile getirerek, şunları aktardı:

"Bu noktada potansiyel e-ihracat pazarları raporu hazırlıyoruz. E-ihracat yapmak isteyenlerin hizmetine sunuyoruz. E-ihracat pazarları ve ülkelerin gümrük uygulamaları rehberi hazırlıyoruz. Bütün bunlar Ticaret Bakanlığımızın ilgili kurumsal sitelerinde rahatlıkla ulaşılabilen ve bu minvalde de aynı Türk Medya Ailesi'nin yaptığı gibi uluslararası çapta e-ihracat ve e-ticaret zirveleri düzenliyoruz. 2024 yılında da İstanbul Küresel E-İhracat Zirvesi’ni (IGEXX) gerçekleştirdik. Dünyanın belli başlı bütün büyük bilişim ve el ticaret firmaları, temsilcileri katıldı. Üç bine yakın uluslararası katılım vardı. Onun da ikincisini gelecek yıl inşallah eylül ayında gerçekleştireceğiz."

Ticaret Bakanlığı olarak bütün çabalarının ticareti geliştirmek olduğunu kaydeden Bolat, "Dünya dijitalleştikçe üretim ve ticaret kalıpları hızla değişmekte, mevzuatların da buna ayak uydurması gerekmekte, biz de bunları yapıyoruz." diyerek sözlerini tamamladı.