Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından "Tarımda Kadının Yeri" başlığıyla düzenlenen, dünya tahıl sektörünün önemli buluşmalarından "4. IAOM Eurasia Konferansı ve Sergisi"nin açılışı Ticaret Bakanı Bolat'ın katılımıyla yapıldı.

Bolat, buradaki konuşmasında, tarım sektörü ve ticaretin birbirinden ayrılmaz 2 önemli alan olduğunu ifade ederek, dünyada kıyamete kadar yok olmayacak 3 önemli sektör bulunduğunu, bunların gıda, giyim ve inşaat sektörü olduğunu söyledi.

Kovid-19 salgınının sağlık, tarım, gıda ve lojistik sektörünün çok büyük önem taşıdığını ortaya koyduğuna işaret eden Bolat, üretimin daraldığı, küresel tedarik zincirlerinin koptuğu ve lojistik sektörünün durduğu bir dönemde dünyanın bir yıl boyunca çok ciddi imtihanlardan, meydan okumalardan geçtiğini dile getirdi.

Bolat, Türkiye'de de tarım ve gıda sektörünün ülke ekonomisinde çok önemli yer oluşturduğunu belirterek şöyle devam etti:

"Gerek milli gelirimizdeki payı gerek istihdamdaki gerek iç ticaretteki gerekse dış ticaretteki payı itibarıyla tarım ve gıda sektörü çok büyük önem taşımaktadır. Tarladan marketlerdeki zincirlere kadar ulaşımda zincire baktığımızda yaklaşık 10 milyona yakın insanımızın bu sektörde ekmek yediğini, iş yaptığını, para kazandığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Burada iftiharla vurgulamak isterim ki Türkiye'miz, tarım ve gıda sektöründe Tarım ve Orman Bakanlığı'mızın, hükümetimizin çok büyük ve yoğun çalışmaları sonucunda üretimini dolar bazında son 22 yılda 3 katına yükseltmiştir, 24 milyar dolar üretimden 74,5 milyar dolar üretime yükseltmiştir. Bunun yanında nüfusumuzun da bu 22 yılda 65 milyon kişiden 86 milyona yaklaştığını ifade etmek isterim.

Yani nüfusumuzdaki artışta yüzde 33, üçte bir seviyesinde oldu. Ayrıca 12 milyon turiste ev sahipliği yaparken 62 milyon turiste ev sahipliği yapan bir konuma yükseldi. Bu nedenle hem vatandaşlarımızın gıda ihtiyaçları hem de ülkemize misafir gelen turistler açısından gıda sektörü bakımından Türkiye dünyada kendi kendine yeterli nadir ülkelerden biri konumundadır. Bir de Cenabıallah'ın bahşettiği bereketli, verimli topraklarında hemen her tür üretimin, yağlı tohumlar, hububat, sebze, meyve, kuruyemişler gibi birçok ürünlerin, lezzetli ürünlerin yetiştirildiği güzel bir coğrafyaya ve ülkeye sahibiz. Hatta son yıllarda tropikal ülkelerde üretilen meyvelerin, sebzelerin dahi Türkiye'de üretiminin hızla artmakta olduğunu görüyoruz."

"Tarım, gıda sektöründe ihracat 3 milyar dolardan 32,5 milyar dolara ulaştı"

Ticaret Bakanı Bolat, gıda sektöründe önceliğin vatandaşların gıda arz güvenliği olduğunu, sonrasında üretimin fazlası olduğu durumda ihracat yoluyla yeni pazarlar bulma, yurt dışındaki müşterilere beğenilerine göre ürünleri ihraç etme yükümlülükleri olduğunu dile getirdi.

Bolat, "Bu anlamda da ülkemiz önemli bir aşama kaydetti. Üretimini dolar bazında 3 katı artırırken aynı zamanda ihracat olarak da 22 yılda 3 milyar dolar civarında bir ihracattan 32,5 milyar dolar ihracata geçen yıl ulaşmayı başarmış bulunmaktayız. Yaklaşık 10 katı bir artışla ve bunların içinde baktığımızda en önemlilerinin hububat ürünleri olduğunu görmekteyiz, 12 milyar dolar. Yaş meyve, sebze var 3,5 milyar dolar, su ürünleri, hayvansal mamuller yine 3,4 milyar dolar, meyve ve sebze 2,7 milyar dolar, fındık mamulleri 2,6, kuru meyve ürünlerinde de 1,8, zeytin ve zeytinyağı da 813 milyon dolar, ana kalemler itibarıyla." diye konuştu.

Türkiye'nin idari yapılanmasında tarım ve gıda üretiminde Tarım ve Orman Bakanlığının ana yetkili ve sorumlu makam olduğunu belirten Bolat, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve ekibinin önceki bakanlar ve idareciler gibi tarımsal üretimin 3 katı artışında çok önemli rol oynadıklarını söyledi.

Bolat, "Burada tarım üretiminin hemen akabinde pazara ulaştıktan sonraki fiyat oluşumu açısından, tabii tüketicilerin de makul fiyatlarda gıda ürünlerini tüketmelerini sağlama konusunda da Ticaret Bakanlığı devreye giriyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı koordineli bir şekilde özellikle tüketim rakamları, üretim rakamları, stok durumları ve piyasa fiyatları noktasında koordineli çalışarak enflasyon ve gıda ürünlerinde vatandaşı rahatsız edebilecek fiyat artışlarını önleme konusunda istişareyle önemli kararlar alıyorlar. Bazen Hazine ve Maliye Bakanlığı da bu konuda devreye giriyor, üçlü koordinasyonla gıda komitesinde sıkça buluşarak, görüşerek bu kararları alıyoruz." dedi.

Ticaret Bakanlığının mal ve hizmet ihracatı, ithalatı, gümrüklerin yönetimi, lisanslı depoculuk, iç ticaret, tüketicinin korunması, ürün güvenliği gibi alanlardan sorumlu ve yetkili makam konumunda olduğunu dile getiren Bolat, gıda boyutunda Tarım ve Orman Bakanlığı ile yakın çalıştığını ifade etti.

"Bu sene itibarıyla 19,6 milyon ton buğday üretimi bekliyoruz"

Ömer Bolat, Türkiye'nin, sadece üretim boyutuyla değil, Avrasya coğrafyasındaki önemli konumu itibarıyla da hem genel ticaret açısından sanayi, hizmetler, tarım, madencilik hem de özellikle arz güvenliği açısından stratejik öneme sahip olduğunu vurguladı.

Bolat, Türkiye'nin, Kovid-19 ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı dönemde de diğer kritik zamanlarda da dünya piyasaları için stratejik önemini ortaya koyarak dengeleyici bir rol oynadığını belirterek şunları ifade etti:

"Rusya-Ukrayna Savaşı başladıktan sonra Karadeniz'de ulaşımın mümkün olmadığı boyutta Karadeniz Tahıl Girişimi'nde Birleşmiş Milletler (BM) ile beraber ana rol oynayarak, BM ve Türkiye olarak masada çok önemli bir tahıl anlaşması yapılarak bir yılda 33 milyon ton tahılın özellikle ihtiyaç duyan başta Afrika ülkeleri olmak üzere dünya pazarlarına ulaşmasını sağlamış bulunmaktayız. Binden fazla gemilerle bu ürünler taşınmıştı. Özellikle bu hububat ve yağlı tohumlar piyasasında arz güvenliği açısından ve fiyat hareketleri ve fiyatlardaki büyük yükselişleri frenleme anlamında çok önemli bir rol oynadık. Bizim bu stratejik konumumuzun ticaretteki karşılığı şöyledir, 4 saatlik bir uçuş mesafesinde 1,5 milyar insana ulaşabilmek, 67 ülkeye ulaşabilmek... ve bu 67 ülke neredeyse dünya üretiminin yüzde 45'i, 51,2 trilyon dolarlık üretime ve 25 trilyon dolarlık da ithalat-ihracat hacmine sahip ülkeler konumunda ve Türkiye bu Avrasya coğrafyasının merkezi bir ülkesi konumundadır."

Temel besin maddelerinin başında buğdayın geldiğini söyleyen Bolat, Türkiye'nin dünya buğday üretiminde ilk 10'a giren önemli bir oyuncu olduğuna işaret etti.

Bolat, Çin, Hindistan, Rusya ve ABD'nin önde gelen önemli üretici ve ihracatçı ülkeler olduğunu belirterek, "Bizde de özellikle üretimin pik yaptığı 2023'te 22 milyon ton buğday üretimi başarılmıştı. Bu sene itibarıyla da Tarım ve Orman Bakanlığı'mızın ilk tahmin raporunda 19,6 milyon ton buğday üretimi gerçekleşmesini bekliyoruz ve burada tabii buğdayda kendimize yeterlilik anlamında üretim yeterliliği yanında gerek ihraca gerekse un, makarna ve diğer katma değerli ürünlerin üretimi ve ticaretiyle de aktif bir rol oynuyoruz. Özellikle un ihracatında dünyada birinci, makarna ihracatında da dünyada ikinci konumundayız." dedi.

"Dünya iklim değişikliğinden çok çabuk etkileniyor"

Bolat, dünyanın, Kovid-19 ile tarımsal üretim ve gıda üretiminin hayati önemini canlı canlı yaşadığını, özellikle son 10-15 senede artan iklim değişikliğinin sebebiyet verdiği aşırı yağışlar, soğuklar ve kuraklık gibi tabiat değişikliğinden kaynaklanan olumsuz şartlardan da çok çabuk etkilenebildiğini dile getirdi.

Bu konuda tüm hükümetler gibi kendilerinin de üretim, tüketim dengeleri ve stok dengeleri açısından kritik kararlar aldıklarını ifade eden Bolat, "Bu noktada dünyanın ortak sorunu iklim değişikliği. Çok önemli kararlar, anlaşmalar, taahhütler yapılıyor. Biz de Türkiye olarak İklim Kanunu'nu 1,5 ay kadar önce Türkiye Büyük Millet Meclisinde çıkardık ve 2021'de de Paris İklim Anlaşması'nı kabul ederek 2053'e kadar küresel ısınmada 'sıfır' hedefini benimseyerek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Avrupa Birliği'nin Yeşil Ekonomi Mutabakatı'na da uyum programımız hızla devam etmekte ve 2026'da başlayacak sınırda karbon vergi düzenlemeleri, ticaret emisyon sistemi gibi uygulamalar bizim iklim değişikliği kanunumuzla da mevzuatımıza girmiştir." dedi.

Bolat, Bakanlık olarak tarımsal ticarette önemli destekler sağladıklarını belirterek, Turquality, Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi ve Gıda ve Tarım İhracatlarında Teknik Engellerin Aşılması projeleriyle verilen destekleri anlattı.

Açılış konuşmalarının ardından Bolat ve beraberindekiler, "4. IAOM Eurasia Konferansı ve Sergisi"ne katılan şirketlerin stantlarını ziyaret etti.