MOSKOVA / BRÜKSEL - EMRE GÜRKAN ABAY/ATA UFUK ŞEKER

Rusya’nın Kuzey Akım-2 Doğalgaz Boru Hattı Projesi, Avrupa Birliği (AB) içerisindeki tüm itirazlara rağmen özellikle Almanya’nın desteğiyle ilerleyişini sürdürüyor. 

Rusya’dan Almanya’ya Baltık Denizi altından toplam 55 milyar metreküp kapasiteli iki ayrı deniz boru hattının yapılacağı proje için resmi anlaşma, Rus enerji şirketi Gazprom, Alman enerji şirketleri E.ON ve BASF ile merkezi Avusturya'da bulunan enerji şirketi OMV arasında eylül ayında imzalanmıştı. 

Ancak Polonya, Slovakya ve Ukrayna gibi Doğu Avrupa ülkeleri, Rusya’nın Avrupa’ya gönderdiği doğalgazı mevcut boru hatlarından göndermesi sayesinde aldıkları yıllık yaklaşık 3 milyar dolarlık transit ücretini kaybetmek istemiyor ve projenin yürütülmesine itiraz ediyor.

"Rusya, Asya’da istediğini bulamadı"

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Rusya Ulusal Ekonomi Akademisi, Ekonomik Düzenlemeler Fakültesi Başkan Yardımcısı İvan Kapitonov, yaklaşık 10 milyar dolara mal olması beklenen projenin yüksek maliyetine rağmen, Rusya’nın, Asya-Pasifik doğalgaz pazarlarında istediği ihracat pazarlarını bulamaması nedeniyle Kuzey Akım II projesine yöneldiğini belirtti. 

Kapitanov, Almanya’nın ise Rus gazının kendi toprakları üzerinden Avrupa’ya dağıtılmasını istediği için AB içerisindeki tüm itirazlara rağmen projenin arkasında durduğunu savunarak, "Bu nedenle proje, Almanya’nın da desteğiyle hayata geçecektir" dedi.

"Proje, AB çıkarlarına ters düşüyor" 

Avrupa Politika Çalışmaları Merkezi Enerji Analisti Christian Egenhofer, Kuzey Akım II projesiyle Rusya’nın doğalgaz sevkiyatında Ukrayna’yı baypas etmesinin AB’nin çıkarlarına ters düştüğünü söyledi. 

AB ülkelerinin büyük çoğunluğunun projeye itiraz ettiğini anımsatan Egenhofer, "Ancak Rusya, projenin tüm risklerini üstleniyor. Dolayısıyla projeye taraf olan Avrupalı şirketler için bu son derece mantıklı bir proje" ifadelerini kullandı. 

"Kırım’ın Ötesinde" kitabının yazarı Agnia Grigas da 2006 ve 2009 yıllarında Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan doğalgaz krizine işaret ederek, "Rusya, benzer bir krizin yaşanmaması için Ukrayna’daki boru hatlarını artık kullanmak istemiyor" görüşünü savundu. 

Grigas, AB’nin, Kuzey Akım II projesine yeni Üçüncü Enerji Paketi nedeniyle çok sıcak bakmadığını belirterek, "Ancak Almanya gibi ülkeler, Rus gazına daha kolay erişim için projeyi desteklemeye devam edeceklerdir" değerlendirmesinde bulundu.

"Bu proje, Rusya'nın Ukrayna'yı baypas etme stratejisinin bir parçası"

Avrupa Enerji ve Kaynak Güvenliği Merkezi Araştırma Müdürü Frank Umbach, Rusya'nın Kuzey Akımı genişletme projesinin Ukrayna'yı baypas etme stratejisinin bir parçası olduğunun altını çizdi.

"Bu proje, ne AB'nin doğalgaz bağımlılığını azaltacak ne de Ukrayna'dan gelen gazdan daha ucuz olacak" diyen Umbach, bazı çalışmalara göre, Gazprom'un Kuzey Akım'dan sağladığı her metreküp gaz için 43 dolar harcadığını, bu rakamın Ukrayna hatlarından geçtiği takdirde 33 dolar seviyesine düştüğünü vurguladı.