Doğu Afrika ülkesi Sudan, 15 Nisan 2023'ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.

Dünyanın en büyük "yerinden edilme" krizine neden olan çatışmalar nedeniyle altyapı, ekonomi, eğitim ve sağlık gibi alanlar büyük zarar gördü.

Ülkenin batısındaki Darfur bölgesinin en büyük kenti Faşir, şiddetli çatışmaların ardından 26 Ekim'de HDK'nin kontrolüne girdi.

On binlerce kişinin çatışmalardan kaçtığı kentte, HDK'nin sivilleri zorla yerinden ettiği ve çok sayıda silahsız kişiyi işkence edip öldürdüğü görüntüler, HDK mensuplarının paylaştığı videolarla gözler önüne serildi.

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, Faşir'de yaşanan gelişmelerin ardından 100 binden fazla sivil şehri terk etmek zorunda kaldı.

Büyükelçi Yıldız, AA muhabirine, Türkiye'nin son dönemde Sudan'da yaptığı ve ilerleyen günlerde yapacağı insani yardım çalışmalarını değerlendirdi.

"Çatışmaların en trajik anlardan biri yaşandı"

Sudan'daki çatışmaların 32 ayını tamamladığını hatırlatan Yıldız, yaklaşık 2 ay önce çatışmaların en trajik anlarından birinin yaşandığını, Sudan ordusunun Kuzey Darfur eyaletinin merkezi Faşir'den çekilmesi ve ardından da HDK'nin şehre girmesiyle şimdiye kadar yaşanan en büyük yerinden edilme süreçlerinden birinin yaşandığını anlattı.

Yıldız, Faşir'in Mayıs 2024'te kuşatma altına girdiği dönemden itibaren çok fazla sayıda insanın zaten yerinden edildiğine dikkati çekerek, HDK'nin girişinin ardından daha çok insanın bu şehirden ayrıldığını dile getirdi.

Şu anda şehirde ne olup bittiğini ve oradaki insanların akıbetlerini çok fazla bilmediklerini söyleyen Yıldız, Faşir'de yaşananlara ilişkin olarak bir "bilgi karartması" olduğunu kaydetti.

Türkiye'nin bu gelişmelerin üzerine duyduğu endişeyi dile getirerek, özellikle sivillere yönelik yapılan mezalimi ve katliamları şiddetli bir şekilde kınadığını vurgulayan Yıldız, Türkiye'nin çatışmaların kısa sürede bitirilmesine ilişkin gerekli çağrılarda bulunduğunu söyledi.

Yıldız, "Bu yöndeki çabalarımız ve diplomatik alandaki çalışmalar devam ediyor. Ama dünyanın en büyük insan trajedisinin yaşandığı Sudan'da Türkiye, bu trajedinin giderilmesi için önemli rol alan aktörlerden biri." ifadelerini kullandı.

"Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çağrıları, tüm dünyaya yönelik"

Yıldız, "Faşir'de yaşanan bu gelişmelerin hemen ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı çağrılar, sadece Türk toplumuna ve Türkiye'ye yönelik değil, tüm dünyaya yönelikti." ifadesini kullanarak, bu çağrıyla Türkiye'deki insani yardım kurumlarının tüm kaynaklarını mobilize ettiğini söyledi.

Yıldız, Cumhurbaşkanının verdiği talimat çerçevesinde hem Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) hem de Türk Kızılay'ın sahaya çıktığını ve bunun Faşir'de yaşananlardan hemen kısa süre sonra olduğuna dikkati çekti.

Ertesi hafta da AFAD Başkan Yardımcısı Hamza Taşdelen başkanlığında bir heyetin geldiğini kaydeden Yıldız, hem buradaki insani yardım malzemesi ihtiyaçlarını yerinde tespit ettiklerini hem de çeşitli kamplara giderek yardım faaliyetlerinde bulunduklarını ifade etti.

Hemen ardından Türk Kızılay'ın da bir ekiple buraya geldiğini aktaran Yıldız, bir aydan bu yana sahada faaliyet gösterdiklerini, Faşir'den yerinden edilmiş insanların bulunduğu kamplarda insani yardım malzemesi dağıttıklarını söyledi.

Yıldız, Türk Kızılay'ın dağıttığı yardım malzemesinin yaklaşık 60 tonu bulduğunu dile getirdi.

Türk Kızılay'ın Port Sudan, Atbara, Hartum gibi şehirlerde yardım yaptığını ve çoğunlukla Faşir'den ayrılanlara destek olduğunu dile getiren Yıldız, çatışmalardan etkilenen diğer bölgelerde de faaliyetlerde bulunduklarını söyledi.

- "30 bin çadır getirilecek"

Yıldız, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Önümüzdeki dönemde AFAD'ın Faşir'den etkilenenler bağlamındaki en önemli faaliyet, üç ayrı gemiyle 30 bin çadırı buraya getirecek olmamız. Şu anda halihazırda 20 bin üzerindeki çadır yola çıktı iki ayrı gemiyle. Bunların önümüzdeki haftadan itibaren Port Sudan'a varmasını bekliyoruz. Bu çerçevede de AFAD, Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile işbirliği yapıyor. IOM'ın tercih edilmesi, Faşir ve civarında olanlara erişebilmek açısından uluslararası örgütlerin imkanlarının daha fazla olmasından kaynaklanıyor. Dolayısıyla şimdiye kadar yapmış olduğumuz tüm insani yardım faaliyetlerinde olduğu gibi yine Sudanlı makamlarla işbirliği içerisinde hareket edecek olmakla birlikte bu kere IOM'yı de dahil ederek insani yardım faaliyetlerimizde yeni bir örnek de sunmuş olacağız. Bunun önümüzdeki dönemde yapacağımız insani yardım faaliyetleri açısından da önemli bir örneği teşkil edeceğine inanıyoruz."

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı çağrı üzerine sadece kamu kurumları değil, sivil toplum kuruluşlarının (STK) da sahaya çıktığını belirten Yıldız, kasım ayının başından bu yana hem Port Sudan ve civarında hem de çatışmadan birebir etkilenen ve yerinden edilmiş kişilerin vardığı noktalarda farklı Türk STK'lerin hem insani yardım malzemesi hem de sıcak yemek dağıtımında bulunmaya başladıklarını anlattı.

Bu STK'lerin büyükelçilikle koordinasyon içerisinde faaliyet gösterdiğini söyleyen Yıldız, bundan sonraki dönemde de Türk STK'lerin Sudan'da bu tür faaliyetlerinin artarak devam edeceğine işaret etti.