Guterres, Türkmenistan'ın Avaza turizm bölgesinde, "Ortaklıklar Yoluyla İlerleme Sağlamak" temasıyla yapılan LLDC 3. Toplantısı'nın açılışında, katılımcılara hitap etti.

• BM'nin "Denize Kıyısı Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler" 3. toplantısı Türkmenistan'da başladı
• Bakan Uraloğlu'ndan Türkiye'nin küresel ticaretin adil olması için katkılarını sürdüreceği mesajı
• Türkmenistan'daki LLDC toplantısının stratejik ortaklıkları güçlendirmesi bekleniyor

Bugün temel bir gerçeği yeniden teyit etmek için bir araya geldiklerini kaydeden Guterres, "Coğrafya asla kaderi belirlememelidir. Ancak Afrika, Asya, Avrupa ve Güney Amerika'daki 32 denize kıyısı olmayan gelişmekte olan ülke için coğrafya, kalkınma fırsatlarını sıklıkla sınırlandırıyor ve eşitsizliği derinleştiriyor." diye konuştu.

Guterres, LLDC'lerin üçte birinin kırılganlık, güvensizlik veya çatışmayla boğuştuğunu, dünya nüfusunun yüzde 7'sini temsil etmelerine rağmen LLDC'lerin küresel ekonominin ve ticaretin sadece yüzde birinden biraz fazlasını oluşturduğunu, bunun da marjinalleşmeyi sürdüren derin eşitsizliklerin çarpıcı bir örneği olduğunu söyledi.

Kovid-19 salgınından iklim felaketlerine, tedarik zinciri kesintilerine, çatışmalara ve jeopolitik gerilimlere kadar son dönemdeki şokların uçurumu derinleştirdiğini ve birçok LLDC ülkesini Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne ulaşmaktan daha da uzaklaştırdığını kaydeden Guterres, ancak bu konferansın engellerle ilgili değil, çözümlerle ilgili olduğunu dile getirdi.

Guterres, bu konferansın "Avaza Eylem Programı ve çıktıları aracılığıyla yeni bir on yıllık iddiayı başlatmak ve denize kıyısı olmayan gelişmekte olan ülkelerin kalkınma potansiyelini tam olarak ortaya çıkarmakla" ilgili olduğunu belirterek "Birleşmiş Milletler bu çabada sizinle birlikte olmaktan gurur duymaktadır." ifadesini kullandı.

Gelecek on yılda kolektif eylem için dört temel önceliğin bulunduğuna işaret eden Guterres, yapısal dönüşümün ve ekonomik çeşitlendirmenin hızlandırılması gerektiğini kaydetti.

Guterres, LLDC'lerin doğal kaynaklardan insan sermayesine kadar olağanüstü bir potansiyele sahip olduğunu belirterek ancak bu potansiyelin sınırlı finansman ve pazar erişimiyle sınırlı kaldığını ve büyük ölçüde kullanılmadığını söyledi.

"LLDC'ler birbirine bağlandığında, tüm bölgeler refaha kavuşabilir"

Katma değerli endüstrilere, yerel inovasyona, her topluluğa, bölgelere ve nesillere ulaşan kapsayıcı büyümeye, cesur ve sürdürülebilir yatırımlara ihtiyaçlarının olduğunu vurgulayan Guterres, dijital dönüşümün bu çabanın merkezinde yer alması gerektiğini dile getirdi.

Guterres, dijital dönüşümün LLDC'lerin fiziksel engelleri aşmalarına ve küresel pazarlara bağlanmalarına yardımcı olabileceğini belirterek bu alanda birçok konuda yapay zekadan yararlanılabileceğini ifade etti.

LLDC'lerde birçok kişinin çevrim dışı kaldığını kaydeden Guterres, bu konuda Küresel Dijital Sözleşme'nin (GDC) bir yol haritası sunduğunu; yakında, gelişmekte olan ülkelerde yapay zeka kapasitesini geliştirmeyi desteklemek için yenilikçi gönüllü finansman seçenekleri hakkında rapor sunacaklarını aktardı.

Guterres, LLDC'lerin bölgesel ve küresel değer zincirlerine tamamen entegre olması ve rollerini ham madde tedarikçilerinden yüksek değerli ürün üreticilerine dönüştürmesi gerektiğini belirterek "Küresel ticaret sistemini, gerçeklerinizi, zorluklarınızı ve hedeflerinizi daha iyi yansıtacak şekilde yeniden şekillendirmeliyiz." dedi.

Çok taraflı kalkınma bankalarının bölgesel ulaşım ve ticaret kredi portföylerinde imtiyazlı finansman sağlayan LLDC'lere öncelik vermesi ve yeşil, sınır ötesi yatırımlara verilen desteği hızla artırması gerektiğini kaydeden Guterres, "LLDC'ler birbirine bağlandığında, tüm bölgeler refaha kavuşabilir." diye konuştu.

"LLDC'lerin başarısı, 2030 Gündeminin başarısı için çok önemli"

Öte yandan iklim eyleminin güçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Guterres, "LLDC'ler küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 3'ünden daha azına katkıda bulunuyor ancak iklim etkilerinden orantısız ve haksız bir şekilde etkileniyorlar." değerlendirmesini yaptı.

G20 ülkelerinin emisyonlarının büyüklüğü nedeniyle bu konuda özel bir sorumluluk taşıdığını kaydeden Guterres, bu ülkelerin örnek olarak liderlik etmesi ve en yüksek hedeflerini yansıtan ulusal olarak belirlenen katkılar sunması gerektiğini dile getirdi.

Guterres, "LLDC'lerin başarısı, 2030 gündeminin başarısı için çok önemli. Bilgimiz ve araçlarımız var. Birlikte, denize kıyısı olmayan gelişmekte olan ülkelerin tarihinde yeni bir sayfa açabiliriz; ekonomik entegrasyon, dayanıklılık ve paylaşılan refah." ifadelerini kullandı.

Tokayev: Sınırlı ulaşım bağlantıları, denize kıyısı olmayan ülkeler için büyük sorun

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ise 20 yıldan fazla bir süre önce BM'nin LLDC birinci toplantısının Kazakistan'ın ev sahipliğinde gerçekleştiğini hatırlatarak, halihazırda dünyanın denize kıyısı olmayan 32 gelişmekte olan ülkesinde yarım milyardan fazla insanın yaşadığını belirtti.

Tokayev, söz konusu ülkelerin birçoğunun finans, teknoloji ve küresel pazarlara erişmede engellerle karşılaştığına dikkati çekerek, "Sınırlı bölgesel ulaşım bağlantıları, denize kıyısı olmayan ülkeler için hala büyük bir sorun teşkil ediyor." ifadesini kullandı.

Bu sorunun yüksek transit ve ticaret maliyetleri ile jeopolitik etkenlere karşı kırılganlık gibi bir dizi ekonomik zorluğu da beraberinde getirdiğini aktaran Tokayev, şunları söyledi:

"Fakat Kazakistan, LLDC ülkelerinin küresel gündemdeki kararların şekillendirilmesinde eşit ve gelecek vadeden ortaklar olarak değerlendirilmesi gerektiğine inanıyor. Denize kıyısı olmayan gelişmekte olan ülkeler olarak seslerimiz daha gür, işbirliğimiz daha derin ve ortak hedeflerimiz daha cesur olmalı."

Tokayev, şu anda Asya ile Avrupa arasındaki kara yolu kargo taşımacılığının yaklaşık yüzde 85’inin gerçekleştiği Kazakistan'ın Avrasya'daki geçiş merkezi konumunu güçlendirmek için çalışacaklarını ifade etti.

Bu kapsamda kuzey-güney güzergahı ile Orta Koridor boyunca ulaşım koridorlarının ve transit altyapısının geliştirilmesine öncelik vereceklerini dile getiren Tokayev, ülkede demir yolu, kara ve hava yolu ile lojistik merkezlerinden oluşan birleşik bir ağ oluşturmayı hedeflediklerini aktardı.

Tokayev, Orta Asya tecrübesinin coğrafyanın kader olmadığını gösterdiğine işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Mevcut karayla çevrili durumumuzdan kara bağlantısının da aynı derecede önemli olacağı bir geleceğe doğru ilerliyoruz. Bölgemiz sosyoekonomik kalkınmada dayanıklılık göstermiş ve siyasi irade, stratejik yatırım ve uluslararası ortaklıklarla denize kıyısı olmayan bir bölgenin, büyümenin bir engeli değil, güçlü bir itici gücü olabileceğini gösterdi."

BM Yüksek Temsilcisi Fatima'dan, LLDC ülkelerinin fırsatlara kapalı olmadığı mesajı

BM En Az Gelişmiş Ülkeler, Denize Erişimi Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler ve Küçük Ada Ülkeleri Ofisi Yüksek Temsilcisi Rabab Fatima ise toplantıya ilişkin X hesabından yaptığı paylaşımda, toplantının "güçlü" şekilde başladığını belirterek, LLDC ülkeleri için çözüm üretme hususundaki enerji ve kararlılığın ilham verici olduğunu ifade etti.

Fatima, sıcak karşılamaları için Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov'a teşekkürlerini sundu, hedeflerinin ortak yol haritasını ilerletmek olduğunu vurguladı.

LLDC ülkelerinin denize kapalı olsalar da fırsatlara kapalı olmadıklarını ifade eden Fatima, bu ülkelerin zengin kaynak, direnç ve büyük amaçlara sahip olduğunu belirtti.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in "Coğrafya hiçbir zaman kaderi belirlememelidir." ifadesine atıfta bulunan Fatima, tüm LLDC ülkeleriyle çalışma ve BM sisteminin tamamını harekete geçirmeye hazır olduklarını bildirdi.

Basın mensuplarıyla bir araya geldi

BM Genel Sekreteri Guterres, Türkmenistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov ile Türkmenistan'ın Avaza bölgesinde Birleşmiş Milletlerin (BM) LLDC 3. Toplantısı kapsamında basın mensuplarına değerlendirmelerde bulundu.

Türkmenistan’da bulunmanın her zaman bir mutluluk olduğunu söyleyen Guterres, Türkmenistan hükümetine ve halkına teşekkürlerini sundu.

Guterres, Türkmenistan'ın önemli küresel toplantıya ev sahipliği yapmasının, ülkenin uluslararası işbirliği ve sürdürülebilir kalkınmaya olan bağlılığının göstergesi olduğunu ifade etti.

Konferansın Orta Asya genelinde şekillenen yeni bir işbirliği çağını da yansıttığını belirten Guterres, bunu "karşılıklı güvene, ortak önceliklere ve giderek artan bölgesel dayanışmaya dayanan bir çağ" olarak nitelendirdi.

Guterres, LLDC ülkelerinin refah içinde olması halinde, tüm bölgelerin bundan faydalanacağına dikkati çekerek "Bu sadece bir kalkınma meselesi değildir. Bu bir onur ve adalet meselesidir." dedi.

Guterres, LLDC ülkelerinin adalet ve eşit erişim istediğini vurgulayarak, Avaza Programı'nın bu hususta önemli olduğuna işaret etti.

Türkmenistan Dışişleri Bakanı Meredov da etkinliğe ilişkin değerlendirmelerde bulunarak ülkesinin LLDC 3. toplantısındaki başkanlığının Türkmenistan'a duyulan güveni gösterdiğini belirtti.