AB'nin 7 Ekim 2023'ten bu yana eleştirilerin hedefindeki İsrail politikası önemli bir dönemeçten geçiyor.

Aylar boyunca "ateşkes" çağrısı yapmakta dahi uzlaşamayan AB, İsrail'in Gazze'de sivillere yönelik saldırılarını kınamadı.

Birliğin en etkili yöneticisi AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Tel Aviv yönetimine sunduğu "şartsız destek"le "soykırımın ortağı" olmakla eleştirildi.

Aylardır Avrupa başkentlerinin sokaklarını dolduran Filistin'e destek gösterilerinde İsrail'e silah ambargosu uygulanması, Ortaklık Anlaşmasının iptal edilmesi talepleri yükseldi.

Şubat 2024'te von der Leyen'e mektup yazan İrlanda ve İspanya liderleri, İsrail ile Ortaklık Anlaşmasının gözden geçirilmesini istedi ancak sonuç alamadı.

Zaman içinde kamuoyu baskısıyla önce AB'nin söyleminde değişiklikler oldu, şimdi ise ilk defa AB'nin İsrail'e karşı somut eyleme geçmesi ihtimali gündemde.

AB Dışişleri Bakanlarının Hollanda'nın teklifi üzerine 20 Mayıs'ta aldığı karar uyarınca İsrail ile Ortaklık Anlaşmasının gözden geçirilmesine dair süreç işliyor.

AB Dış İlişkiler Servisi, Ortaklık Anlaşmasının sürdürülmesini "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartına bağlayan 2. madde çerçevesinde inceliyor. Bu, anlaşmanın askıya alınmasına yol açabilecek prosedürün ilk adımını oluşturuyor.

İnceleme sonucunun 23 Haziran'da yapılacak AB Dışişleri Bakanları Toplantısında AB Konseyine iletilmesi bekleniyor.

AB liderleri ise 26-27 Haziran'da yaz tatili arasından önceki son zirvelerinde bakanların sunduğu değerlendirmeyi inceleyecek. Ancak bu zirvede bir karar alınması öngörülmüyor.

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Gazze'deki durumun tümüyle "kabul edilemez" olduğunu sık sık vurguluyor.

Costa'nın sözcülerinden Beatriz Navarro, AA muhabirine Başkan'ın şu ifadelerini iletti:

"İsrail ordusunun eyleminin artık Hamas'la savaşmak gibi meşru bir hedefle orantılı olmadığı açık. İnsani yardımın bu şekilde engellenmesi kabul edilemez. Birleşmiş Milletler ve uluslararası kuruluşların insani yardım ulaştırmasına izin vermek için derhal ateşkes yapılması şart. (İsrail'in) Uluslararası hukuka, Gazze'deki ve Batı Şeria'daki insan onuruna derhal saygı göstermesi gerekiyor."

17 ülke destekliyor

İsrail ile ortaklığın askıya alınması yani İsrail'e uygulanabilecek en büyük yaptırıma ilişkin kararın alınması için AB nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil eden en az 15 üye ülkeden oluşan bir çoğunluk gerekiyor.

Ortaklık Anlaşmasının incelenmesi için 20 Mayıs'ta alınan karara Hollanda, İspanya, İrlanda, Belçika, Finlandiya, Fransa, Lüksemburg, Portekiz, Slovenya, İsveç, Avusturya, Danimarka, Estonya, Polonya, Romanya, Slovakya ve Malta destek vermişti.

Yani AB'nin 27 üyesinden 17'sinin liderinin yaptırım kararını destekleyeceği varsayılıyor.

AB Dışişleri Bakanları Toplantısı ve AB zirvesine geri sayım sürerken Avrupa'da kamuoyları bazı ülkelerde hükümetleri bu kararın alınması için giderek daha fazla zorluyor.

AB'nin başkenti Brüksel, yarından itibaren 3 gün boyunca açlık grevlerine ve büyük çaplı protestolara sahne olacak.

Yarın kentin simgesi Atomium önünde toplanacak motosikletli sürücüler, kefiyeleri ve Filistin bayraklarıyla yapacakları turlarını Güney Tren İstasyonu önünde sonlandıracak.

15 Haziran Pazar günü de on binlerce kişinin katılması beklenen "kırmızı çizgi" gösterisi düzenlenecek. Belçika ve Avrupa genelinden aktivistler, kırmızı renkte giysiler giyerek Gazze'deki soykırıma dur demek için "kırmızı çizgi" çekecek.

"Kırmızı çizgi çizme zamanı geldi"

Gösterinin organizatörü Willem Staes AA muhabirine yaptığı değerlendirmede "1,5 yıldır yaşanan soykırıma rağmen Avrupa hükümetleri duyarsız kaldı. Artık özellikle Gazze'nin gözlerimizin önünde yok edildiği bir anda İsrail'in insanlığa karşı işlediği suçlara, etnik temizliğe ve soykırıma karşı kesin bir kırmızı çizgi çizme zamanı geldi." dedi.

Willem Staes, "kırmızı çizgi"yi somut eylemlerin izlemesi gerektiğini belirterek, İsrail'in işgalini destekleyen ticari ilişkilerin yasaklanması, birey ve kuruluşlara yönelik yaptırımlar uygulanması, silah satışlarının durdurulmasının bunlardan bazıları olduğunu söyledi.

Staes, "Bu bir Brüksel eylemi. Dolayısıyla hem Belçika hem AB'yi hedef alacak. Belçika nüfusunun yüzde 73'ü İsrail'in soykırım yaptığını düşünüyor. Yüzde 50'sinden fazlası Belçika hükümetinin yeterince şey yapmadığını düşünüyor. İnsanların siyasi olarak nerede durduklarına bakılmaksızın, İsrail'e ekonomik boykot, tam silah ambargosu gibi konularda genel olarak büyük bir destek var." diye konuştu.

Kilisede açlık grevi

16 Haziran'da da Brüksel'in merkezinde yer alan Beguinage Kilisesi, kapılarını "Filistin'e adalet için" Papaz Daniel Alliet'in öncülüğünde açlık grevine katılanlara açacak.

AA muhabirine daha önce değerlendirmede bulunan Alliet, "Soykırımı durdurun. Batı Şeria'nın daha fazla sömürgeleştirilmesini durdurun çünkü orada da böyle gelişmeler var. İsrailli bakanlar, artık bunu açıkça söylüyorlar. (İsrail'le) Tüm ilişkileri, ticareti durdurun. Bu mesajları verecek uzun bir zincir istiyoruz." ifadelerini kullanmıştı.