Türkiye Alzheimer Derneğinin projesi sayesinde İstanbul, Bursa, Denizli, Adana, Kayseri ile Tunceli'de erken ve orta evrede kaybolma riski olan hastaların yakınlarına eğitimler verilerek, onların akıllı cihazlarla takibi sağlandı.

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Davranış Nörolojisi ve Hareket Bozuklukları Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Erdi Şahin, "Dünya Alzheimer Günü" dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu hastalığın 65 yaşından sonra beynin zamanla küçülmesiyle ortaya çıkan bir hastalık olduğunu söyledi.

Bunun ilk belirtilerinin de unutkanlık olduğunu ve hastalığın son yıllarda artış gösterdiğini dile getiren Şahin, Türkiye'de şu an 700 bin Alzheimer hastası olduğunu kaydetti.

Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyeliğini de yürüten Şahin, hastalığın evrelerine göre çeşitli mücadele yöntemleri ve planları olduğuna dikkati çekerek, "Alzheimer hastalığını erken, orta ve ileri olarak 3 evrede tanımlıyoruz. Türkiye Alzheimer Derneği olarak hem bu hastalık konusunda halkı, hasta yakınlarını ve hastaları bilgilendirme amacı taşıyoruz hem de hastalarla ilgili ek projeler geliştiriyoruz." diye konuştu.

Projenin temel amacından birinin hastanın kaybolmasını önlemek olduğunu vurgulayan Şahin, erken evrenin son aşamalarında ve orta evrede sıklıkla navigasyonel işlevlerin kötüleşmesiyle beraber kaybolma gibi durumların ortaya çıktığının altını çizdi.

Şahin, bu aşamada hasta yakınlarına bunun olabileceği bilgisini verdiklerini ve alınabilecek önlemler konusunda çalıştıklarını, bunların başında da takip cihazlarının geldiğini anlattı.

Yıllar önce hastaların bulunmasına yarar sağlamak için dövme tekniğinin uygulandığını, bu tercih edilmeyince bir süre de telefonlara yüklenen programların kullanıldığını anlatan Şahin, şarj sorunu ve hastaların sürekli telefonları yanında taşımaması nedeniyle bunun da çok işlevsel olmadığını söyledi.

Şahin, "Takip cihazları şarj problemi daha az olduğu için son yıllarda en popüler yöntem. Çeşitli markaların, çeşitli telefonlara uyumlu cihazları var. Bu cihazları hastaların yanında taşıyabileceğine emin olunan herhangi bir cüzdan olur, telefonun arkası olur veya bileklik ile kolye yapılabilir. Bunu hastanın taşıması hedefleniyor. Hastalar kaybolma durumlarında bu tip cihazlar aracılığıyla, GPS'le bulunması planlanıyor." ifadelerini kullandı.

Derneğin geliştirdiği "Alzheimer Yakınları İçin Risk Yönetimi Eğitimi ve Akıllı Takip Cihazı Desteği" projesinin temel amacının bilgilendirme ve takip cihazı temin etmek olduğunu ve İstanbul, Bursa, Denizli, Adana, Kayseri, Tunceli'de projeyi başlattıklarını belirten Şahin, şöyle devam etti:

"Bu projede, bilgilendirme ve takip destek cihazlarını kullanma olarak iki temel amacımız var. Türkiye'de şu ana kadar 6 şehirde bu cihazla ilgili toplantılarımızı da yaptık. Diğer şubelerimizin olduğu bölgelere de bu cihazları gönderdik ve hastalığın eğitimleri konusunda bilgilendirdik. Altı ilde yaptığımız toplantılarla hastalığın evreleri, hangi evrede kaybolma problemiyle karşılaşılabileceği ve kaybolma gibi durumlar konusunda nasıl önlemler alınabileceğine yönelik eğitimler verildi. Bu eğitimi biz hem hasta yakınlarına verdik hem bakımevlerinde hastayla uğraşan hemşire ile sağlık bakımcısı gibi kişilere verdik. Bu bilgilendirmeler sonrasında gittiğimiz yerlerde takip destek cihazları dağıtmaya başladık. Arkadaşlarımız giderken cihazlarını da yanlarında götürdü. Bunları orada dağıtmaya başladılar. Gidemediğimiz illere de biz cihazları gönderdik. Bu bilgilendirici toplantıları onlarla online olarak vermelerini sağladık."

Dr. Öğr. Üyesi Erdi Şahin, hastaların tamamı için cihazları temin etmenin zor olduğunu, bu nedenle de bazı hastaların cihazı kendinin temin ettiğini dile getirdi.

Bu kişilerin dernekten de bilgi alabildiğini vurgulayan Şahin, "Hastalar kaybolduktan sonra neler yapılabilir konusuna ilişkin AFAD ve AKUT çalışanlarını da bilgilendirerek onlarla eğitimler yaptık. Çünkü bizim hastalarımızın kaybolduğu zaman davranışları herhangi bir kaybolan insanlardan farklı olabiliyor. Bellekte problemler yaşayan insanlar genelde çok eskiden beri bildiği mekanlara gitme eğiliminde olabiliyor. Bizim hedefimiz Türkiye geneline ulaşmak. Şubelerimizin olmadığı illerde de bilgilendirme toplantıları yapıyoruz, hedefimiz 81 ilde bu bilgilendirme toplantılarını yapmak ve cihaz desteği sağlayabilmek." dedi.

Şahin, takip cihazının nasıl kullanıldığına ilişkin şunları kaydetti:

"Bu cihazlar boyut olarak çok küçük. Farklı telefon markaları için farklı cihazlar kullanılabiliyor. Hastaların yakınlarının telefonlarına göre bunların dağıtımını yapıyoruz. Cihazı açtıktan sonra önce bir telefonla bağlantıların kurulması gerekiyor. Kurulduktan sonra hastanın bu cihazı taşıması yeterli oluyor. Yakınları, akıllı telefonlarından bu cihazın konumunu takip edebiliyor. Telefonun pili bittiğinde ulaşmak mümkün olmuyorken bu cihazların şarjı 1 yıl veya daha uzun zaman gidebiliyor. Bu da hastayı uzun süre takip etme imkanı sağlıyor. Hastanın kaybolduğu bir durum olduğunda yakını telefonundan uygulamaya girerek cihazın nerede olduğunu tespit edebiliyor. Bu cihazlar eski GPS cihazlarına göre çok daha nokta atışı konumlar verebiliyor."