Türkiye'nin en büyük nüfusuna sahip şehrinde 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin ardından kentsel dönüşüm çalışmaları gündemden hiç düşmedi.

Kahramanmaraş merkezli depremlerde 11 ilde yaşanan büyük yıkım ve beklenen Marmara depremi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul'daki kentsel dönüşüm çalışmalarına çevrildi.

AA muhabirleri, bu kapsamda ülke gündeminden hiç çıkmayan İstanbul'daki kentsel dönüşüm çalışmalarını derledi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2012 yılında "Türkiye'nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm" sloganıyla başlatılan çalışmalar kapsamında, kentlerin dayanıksız yapı stokunun yenilenmesi için ilçe belediyeleri ve özel sektör eliyle çalışmalar yürütüyor.

İstanbul'da 10 yıllık süreçte belediyeler ve özel sektörle 695 bin bağımsız birimin dönüşümü tamamlanırken 93 bin bağımsız birimin de süreçleri devam ediyor.

Bakanlık, 2035 yılına kadar kentsel dönüşüme girmemiş tek bir yapı bırakmamayı hedefliyor.

Sayılarla İstanbul'un ilçelerinde dönüşüm

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının birçok ilçedeki çalışmaları kapsamında, çok sayıda konutun dönüşümü sağlanıp vatandaşlara teslim edilirken binlerce konutun da inşaatına devam ediliyor.

Bu kapsamda Kadıköy Fikirtepe'de yıkılarak inşaatına başlanan 10 bin 765 bağımsız birimden 1648'i hak sahiplerine teslim edildi.

Ataşehir Yukarı Dudullu Mahallesi'nde yıkılan 1563 bağımsız birimin inşaatına başlandı.

Ümraniye Hekimbaşı Mahallesi'nde 615, Beyoğlu Okmeydanı Mahallesi'nde ise 939 bağımsız birimin inşaatı sürüyor.

Kartal Orhantepe'de 1295 bağımsız birimden 130'u teslim edildi

Pendik'teki Orta ve Dumlupınar mahallelerinde 2 bin 27 bağımsız birimin tahliye ve yıkım süreci tamamlandı.

Kartal Orhantepe Mahallesi'nde tahliye ve yıkım sürecinin ardından inşaatına başlanan 1295 bağımsız birimden 130'u teslim edildi. Mahallede 73 bağımsız birimin teslim süreci devam ederken 1092 bağımsız birimin de inşaatı sürüyor.

Maltepe Atışokulu Mahallesi'nde tahliyesi tamamlanan 446 bağımsız birimin yakın zamanda yıkılması planlanıyor. Beykoz Tokatköy Mahallesi'nde ise 823 bağımsız birimin inşaatına başlandı.

Eyüpsultan İslambey Mahallesi'nde de 653 bağımsız birimin yıkımı devam ediyor.

Güngören Tozkoparan ve Genç Osman mahallelerinde inşaatına başlanan 1770 bağımsız birimden 144'i hak sahiplerine teslim edildi. Kalan 1626 bağımsız birimin inşaatı devam ederken 590 bağımsız birimin de kurası çekildi.

Üsküdar'da Çamlıca Camisi ve çevresindeki Kirazlıtepe, Ferah, Küplüce ve Mehmet Akif mahallelerini içine alan 7 bin 84 konutluk deprem dönüşüm çalışmaları devam ediyor.

Kirazlıtepe, Mehmet Akif Ersoy, Küplüce, Ferah ve Bulgurlu mahallelerinde yıkılarak inşaatına başlanan 3 bin 821 bağımsız birimden 551'i hak sahiplerine teslim edildi. İlçede 2 bin 620 bağımsız birimin inşaatı devam ederken 650 bağımsız birimde ihale aşamasına gelindi.

Esenler'de 60 bin bağımsız birimden 2 bin 110'u teslim edildi

Kağıthane Yahya Kemal Mahallesi'nde 745 bağımsız birim, hak sahiplerine teslim aşamasında bulunuyor.

Zeytinburnu'nda Telsiz, Beştelsiz ve Merkezefendi mahallelerinde 1113 bağımsız birim yıkılarak inşaatların yapımına başlandı.

Çatalca Ferhatpaşa Mahallesi'nde 285 bağımsız birimde ise uzlaşma aşamasına gelindi.

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Esenler'de yıkılan askeri alanda inşaatına başlanan 60 bin bağımsız birimden 2 bin 110'u hak sahiplerine teslim edildi, 4 bin 860 bağımsız birimin inşaatı sürüyor.

Gaziosmanpaşa'da 4 mahallede kentsel dönüşüm süreci

Bakanlık, Gaziosmanpaşa'da yer alan riskli alanlarda vatandaşlara sağlıklı, güvenli ve yaşanabilir kentsel yerleşmeler oluşturmak amacıyla gerçekleştirilecek uygulamaları yürütmek için 2019 yılından itibaren kentsel dönüşüm sürecine dahil oldu.

İlçedeki 4 mahalle ve 5 alt bölgede 5 bin 265 konut ile 110 ticari olmak üzere toplam 5 bin 375 bağımsız birimin dönüşüm süreci Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile koordineli yürütülüyor.

Bu kapsamda Gaziosmanpaşa Yıldıztabya Mahallesi 1. Etap ve Sarıgöl Mahallesi 1. Etap'ta (12B) 1040 konut, 41 ticari birim olmak üzere toplam 1081 bağımsız birim hak sahiplerine teslim edildi.

Bağlarbaşı Mahallesi 1. Etapta (7B) 813 konut, 29 ticari birim olmak üzere toplam 842 bağımsız birimin inşaatları tamamlanıp anahtarları hak sahiplerine verildi. Bağlarbaşı Mahallesi 2. Etapta (7A) 926 konut ve 1 ticari birimin de inşaatı devam ediyor.

Sarıgöl Mahallesi 2. Etap (12C), Yenimahalle (9A) ve Yıldıztabya Mahallesi 2. Etap'ta 1821 konut, 39 ticari birimden oluşan 1860 bağımsız birimin ihale süreci tamamlanarak inşaatlara başlandı.

Yıldıztabya Mahallesi 3. Etapta (6B) ise projelendirme süreci tamamlanan 665 konutun kısa sürede TOKİ eliyle ihale süreci bitirilip inşaatlarına başlanması amaçlanıyor.

- İBB KİPTAŞ'ın kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) iştiraki KİPTAŞ, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında, geçmiş dönemden devralınan 5 bin 76 bağımsız birimden oluşan Bayrampaşa Kentsel Dönüşüm, Okmeydanı Van Blokları, Fikirtepe Vartaş-1 ve Zeytinburnu Veliefendi Locamahal'de kentsel dönüşüm projelerine ilişkin tüm hukuki ve teknik sorunları çözerek tamamlayıp teslimini yaptı.

KİPTAŞ'ın yeni döneminde ise Eyüpsultan, Bağcılar, Güngören, Beylikdüzü, Beşiktaş ile Kadıköy'de 1646 bağımsız birimden oluşan kentsel dönüşüm projesinin temeli atıldı. Bunlardan hak sahiplerinin çoğunlukta olduğu 155 bağımsız birimden oluşan Eyüpsultan Yeşilpınar Evleri'nin 1. etabı tamamlanarak teslim edildi. Kalan etapların inşaatları ise devam ediyor.

Kadıköy'de 3 apartman yıkımı gerçekleştirildi

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Kadıköy'de Özden Apartmanı ile Beşiktaş'taki Erenler Apartmanı, "İstanbul Yenileniyor Tek Yapı Dönüştürme Projesi" kapsamında yıkılarak temelleri atıldı. Bu proje kapsamında yıkılan Kadıköy'deki Nurcan Apartmanı'nın kısa sürede temelinin atılması planlanıyor.

KİPTAŞ'ın kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 6 ilçedeki 8 proje için 1221 riskli bağımsız birim yıkıldı. Çalışmaları devam eden 8 ilçedeki 11 proje kapsamında ise 943 bağımsız birimin daha yıkılması hedefleniyor.

Hızlı tarama çalışması ile binaların deprem güvenlik sınıfı tespit ediliyor

İBB, hızlı tarama yöntemi ile İstanbul'daki binaların deprem güvenlik sınıfının tespit edilmesi için çalışma başlattı.

İstanbullulara binaları hakkında bir ön bilgi verilmesini amaçlayan proje kapsamında, Kahramanmaraş merkezli depremlere kadar 107 bin 74 binaya tespit için gidildi.

Kat malikleri tarafından onay verilmediği için sadece 29 bin 200 binada tespit yapabilen belediyeye, bu depremlerden sonra yaklaşık 140 bin yeni başvuru yapıldı.

İstanbul'daki 1 milyon 250 bin binanın yüzde 70'i yorgun

İstanbul'daki yapı stoku ile yenilenmesi gereken binalara ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan eski İBB Deprem ve Doğal Afet Komisyonu Başkanı ve mühendis Kadem Ekşi, Türkiye'de fay hatlarının üzerinde yer alan 45'e yakın il bulunduğunu, bu nedenle dirençli kentler oluşturulması gerektiğini söyledi.

İstanbul'un Türkiye nüfusunun 7'de 1'ini barından bir şehir olduğunu kaydeden Ekşi, şunları belirtti:

"İstanbul'da 1 milyon 250 bin binamız var. Bunların yüzde 70'i, 2000 yılından önce yapıldı. Bu yapıların yüzde 70'i yorgun. Binaların beton dayanım ve performansları, demir donatıları, korozyon temel ve taşıyıcı sistemlerinin örselenmesi, izolasyon problemleri nedeniyle binaların zayıflaması bizi ciddi olarak düşündüren bir noktaya doğru taşıdı. Yapılan çalışmalarda İstanbul'da hangi mahallemizde, hangi sokakta, hangi yapılarımızın deprem direnci zayıf olarak çökme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu artık biliyoruz. Bu veri ve data elimizde güncel."

Ekşi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından aldığı verilere göre, kentte 7,1 milyon bağımsız birim bulunduğunu aktararak, "Bunların 1,2 milyonunun yenilenmesi ya da güçlendirilmesi gerekiyor. Ayrıca kentte 50 bin göçmeye matuf binamız olduğunu biliyoruz. 230 bin bağımsız birime karşılık gelen bu yapıları hızla güçlendirmemiz ya da yıkıp yenilememiz gerekiyor. Bunların dirençleri zayıf ve yatay kuvvetlere karşı dayanıksız. Beklenen 7,5 büyüklüğündeki bir depremde bu yapıların aynen Kahramanmaraş gibi yerle yeksan olacağı ifade ediliyor." değerlendirmesini yaptı.

Pendik'te kentsel dönüşüm kapsamında 5 bin bina yıkıldı

Pendik Belediye Başkanı Ahmet Cin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, riskli binaları yenilediklerini, kentsel dönüşümde özellikle altyapı çalışmaları gerçekleştirdiklerini söyledi.

Kentsel dönüşümle ilgili ilçede hem plan hem de imar uygulamalarının yapıldığını, plan çalışmalarının yüzde 95'nin tamamlandığını aktaran Cin, "Son 10 yıl içinde yaklaşık 5 bin binanın yıkımını gerçekleştirdik ve bunların yerine 6 bin yeni bina yapılmasına katkı sunduk. Ama yine de İstanbul'da bunların yeterli olmadığını biliyoruz. Özellikle 1999 depreminden önce yapılan binaların çok büyük bir kısmının teknik olarak riskli bina olduğunu söyleyebiliriz." dedi.

Cin, Pendik'te şu anda 342 bin bağımsız bölümün bulunduğunu, bunun yüzde 52'sinin 1999 depreminden sonra, yüzde 48'inin ise 1999 depreminden önce yapıldığını anlattı.

1999 öncesi yapılan binaların plan çalışmalarının bittiğine dikkati çeken Cin, bunların dönüştürülmesi çalışmalarının sürdüğünü ifade etti.

Ahmet Cin, Orta ve Dumlupınar mahallelerinde yaklaşık 1 milyon 50 bin metrekare alanın rezerv alan ilan edilmesinin tamamlandığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"İlk etap çalışmalarımıza şu anda başlamış vaziyetteyiz. Yani bu 1 milyon 50 bin metrekarenin 142 bin metrekaresinde şu anda birinci etap kentsel dönüşüm çalışmaları başladı. Eski (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği) Bakanımız Sayın Murat Kurum'un katılımıyla burada bir temel atma töreni gerçekleştirmiştik. Burada hafriyat çalışmaları devam ediyor ve Bakanlığımızın hedef olarak koyduğu 18 ayda buranın bitirilip vatandaşlarımıza bu mekanların verilmesi sağlanmış olacak. Bunun yanında Ertuğrul Gazi Mahallesi olarak adlandırdığımız planlarda, 4-5 mahallemizi ilgilendiren yaklaşık 2 milyon 350 metrekarelik alanda da plan çalışmalarımızı bitirdik. Uygulama çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Orayı da çok kısa bir zaman içinde bitirip inşallah orada da rezerv konut üretmek suretiyle Bakanlığımızla beraber örnek çalışmayı gerçekleştirmiş olacağız. Batı Mahallesi'nde de neredeyse yüzde 40 civarında yerinde dönüşüm olduğunu görüyoruz."

Şu ana kadar Belediye bütçesinden olmak üzere önceki dönemde de başlayan, kendi zamanlarında da devam eden sosyal konutlarda vatandaşlara anahtar teslim ettikleri birçok daire bulunduğunu vurgulayan Cin, Harmandere'de yaklaşık 178 daireyi hazır hale getirdiklerini söyledi.

Ahmet Cin, kentsel dönüşümde gecekondu meselesinin çözülmesinde üçlü sacayağının sağlam olması gerektiğini belirtti.

Bakanlık, büyükşehir ve ilçe belediyesi ile koordineli çalışılmasının önemli olduğunu, bunun sağlanamaması durumunda sıkıntılar yaşandığına değinen Cin, şunları kaydetti:

"Büyükşehir Belediyesinin önceki yönetim zamanında başlatıp 2019'da bitirdiği yaklaşık 432 dairenin gecekondu sahiplerine verilmesiyle ilgili bu çalışmalar yapılmıştı. Ama maalesef bu binalar bitmiş olmasına rağmen mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı ve belediye yönetimi bu 432 dairenin gecekondu sahiplerine verilmesini şu anda maalesef gerçekleştirmiyor. Bununla ilgili biz Büyükşehir Belediye Meclisi'nde karar çıkarmamıza rağmen bunun uygulamamasıyla ilgili ısrarını Büyükşehir Belediyesi sürdürüyor. Burada da gecekondu sahiplerinin mağduriyeti maalesef devam ediyor."

Pendik'te 1452 bağımsız bölümlü 448 yapı yıkıldı
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Orta-Dumlupınar Mahalleleri Riskli Alanı 1. Etap çalışmalarını yürüten belediye, 142 bin 600 metrekare alandaki çalışma kapsamında 1452 bağımsız bölüme tekabül eden 448 yapının yıkım işlemi tamamladı.

Bu kapsamda, 1826 konut ve 255 dükkan olmak üzere 2 bin 81 bağımsız bölümün inşasının yapılması planlanıyor.

Pendik'te çalışmalar "yerinde dönüşüm" modeli ile yapılırken Bakanlığın verdiği yetki ile hak sahiplerine kira yardımları veriliyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen "Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden" kampanyasına Pendik'ten 35 bin 531 bağımsız bölüm için başvuru yapıldı. Bunlardan 6 bin 159'unda 3'te 2 çoğunluk sağlandı.

Başvurularda 2 bin 903 konut ve 276 ticari olmak üzere toplam 3 bin 179 bağımsız bölümün kontrolleri yapıldı.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.