Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 14'üncü Genel Kurulu Asamble Konseyi, TÜRKPA Dönem Başkanı ve Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Sahiba Gafarova’nın başkanlığında Kazakistan Parlamentosunun ev sahipliğinde toplandı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş, başkent Astana'da Hilton Otel'de düzenlenen toplantıdaki konuşmasında, Astana'da bulunmaktan duyduğu memnuniyeti belirtti, başarılı organizasyon ve misafirperverlikleri dolayısıyla Kazakistan Parlamentosu ve Meclis Başkanı Yerlan Koşanov'a teşekkür etti.

TÜRKPA Dönem Başkanlığını devralan Koşanov'u tebrik eden, geçen dönemki başkanlığından dolayı Gafarova'ya teşekkürlerini ileten Kurtulmuş, dünyayı saran büyük altüst oluşlar, kırılmalar ve çetin sınamalarla karşı karşıya olunduğunu, çift kutuplu dünya düzeninin tarihe karıştığını, tek kutuplu dünya düzeninin de tüm iddialarına rağmen uzun ömürlü olamayacağını ortaya koyduğunu belirtti.

Bugüne damgasını vuranın ise çok kutuplu ve çok merkezli düzen arayışı olduğunu dile getiren Kurtulmuş, şunları söyledi:

"Ülkelerimiz arasındaki işbirliği ve dayanışmayı bu arayışlar hem daha önemli hem daha vazgeçilmez hale getiriyor. Müşterek coğrafyamızı çevreleyen tehdit ve çatışmalar kadar ortak bir gelecek inşa etmenin imkan ve fırsatlarının önümüzde durduğunu görüyoruz. Türlü sebeplerle duraklayan veya yavaşlayan ya da yavaşlatılan uygarlık yürüyüşümüzü canlandırmak istiyorsak geniş aile fertlerimizin hiçbirini geride bırakmadan hep beraber ortak hedeflere doğru yürümek mecburiyetindeyiz. Orta Asya'dan Avrupa'nın içlerine kadar yaklaşık 300 milyonluk bir nüfusa sahip Türk dünyasının artık bağımsızlıklarını kazanarak ayağa kalkmış olması ve aralarındaki işbirliği imkanlarını artıracak olmaları, çok kültürlü, çok merkezli dünya sisteminin kuruluşunda önümüze serilen fevkalade önemli, stratejik bir avantajdır. Bu nedenle çalışmalarımızı Türk dünyasının bütün fertlerini, bütün kardeş halklarını işin içine çekerek daha büyük bir kapsayıcılıkla sürdürmeyi ana hedef olarak almamızın çok doğru olacağı kanaatindeyim. Özbekistan ve Türkmenistan’ın en kısa sürede TÜRKPA’ya üyeliklerini canıyürekten istediğimizi bir kere daha ifade etmek isterim. Gözlemci üyelerimiz Macaristan ve Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de faaliyetlerimize aktif katılımı birliğimize güç katacaktır."

TÜRKPA'nın, Türk devletlerinin işbirliği yapıları arasında özel bir konuma sahip olduğuna dikkati çeken Kurtulmuş, bu aile meclisinin halen büyük ve önemli bir gelişim evresinde olduğunu söyledi.

Müşterek çaba ve katkılarla kurumsal kapasiteyi güçlendirmeye, faaliyetleri çeşitlendirmeye ve parlamenter işbirliğini derinleştirmeye devam etmek gerektiğini ifade eden Kurtulmuş, "TÜRKPA’nın, emsalleri arasında temayüz etmesine vesile olan model kanun çalışmalarımız, ulusal parlamentolarımızı dilde, işte ve fikirde birbirine yakınlaştırmakla kalmıyor aynı zamanda emsal kuruluşlara örnek ve ilham kaynağı oluyor. TÜRKPA'nın emsallerine ilham kaynağı olduğu çalışmalar yanında, emsallerinden örnek ve ilham alacağı iyi uygulama örnekleri de bulunmaktadır." diye konuştu.

Kurtulmuş, bu genel kurulla TÜRKPA Dönem Başkanlığının, Azerbaycan'dan Kazakistan'a geçtiğini, TÜRKPA Genel Sekreterliği görevinin de Türkiye'den Azerbaycan'a devrolunacağını bildirdi.

"Henüz 17 yaşını doldurmuş genç bir delikanlı" olarak nitelendirdiği TÜRKPA'nın olgunluk çağını yakalamasının, kurumsal yapısını güçlendirme çabalarının sürekliliğini zorunlu kıldığını dile getiren Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Sayın Genel Sekreter Süreyya Er’e bugüne kadar yapmış olduğu hayırlı çalışmalar için teşekkür ediyorum. Bu bayrak yarışında görevi devralmaya hazırlanan Azerbaycan Milli Meclisinin adayı Ramil Bey'i de şimdiden tebrik ediyor, üstleneceği bu önemli görevde kendisine başarılar ve kolaylıklar diliyorum. Bugün konsey ve genel kurulda alacağımız kararların hayırlı olmasını, TÜRKPA çatısı altındaki işbirliğimizi ilerletecek hayırlı sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum. TÜRKPA çatısı altında, bölgemizde ve dünyada barışın hükümferma olması için çalışmaya devam edeceğiz. Türk yurtlarının her köşesinde barış, düzen, adalet ve kalkınma amaçlarına ulaşmak için durmadan ve yılmadan çalışacağız."

Konuşmaların ardından, Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Gafarova TÜRKPA Dönem Başkanlığını, Kazakistan Parlamentosu Meclis Başkanı Yerlan Koşanov'a devretti.

"Aslında insanlık çökmüş, insanlık onuru öldürülmüştür"

Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 14'üncü Genel Kurulu, Kazakistan Parlamentosunun ev sahipliğinde başkent Astana'da başladı.

Kurtulmuş, Genel Kurul'a hitabında, program dolayısıyla kendilerini ağırlayan Kazakistan Parlamentosu Meclis Başkanı Yerlan Koşanov ve Kazak halkına şükranlarını sundu.

Konuşmasını "birlik", "bağımsızlık" ve "ortak gelecek inşası" olmak üzere üç stratejik kavram üzerinden şekillendireceğini aktaran Kurtulmuş, birlik içerisinde olmanın birçok korku ve zorluktan da uzak kalmak olduğuna dikkati çekti.

Kazak halk şairi Jambıl Jabayev ve Kırım Tatar düşünce adamı İsmail Gaspıralı'nın birliğe vurgu yapan sözlerini anımsatan Kurtulmuş, birliğin sadece temenni ve güzel ifadelerle sağlanamayacağını vurguladı.

"Birlik, her şeyden öncedir"

Kurtulmuş, "Birliğin sağlanabilmesi için kurumsal yapıların da ortaya konulması, kurumsal alanda da işbirliklerimizi birlik haline dönüştürecek imkanların aranması şarttır. Bu çerçevede hem siyasi organizasyon olarak Türk Devletleri Teşkilatının kurulmuş olması hem de onun parlamenter yansıması olan TÜRKPA'nın kurulmuş olması fevkalade değerli ve önemlidir." diye konuştu.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, bu birliğin sonuçlarının alınabilmesi bakımından fevkalade önemli ve değerli imkanların olduğunu da söyledi.

Dünyanın yeni döneme girdiğini, tek ve iki kutuplu dünya sistemlerinin tarihe karıştığını, artık dünyada yeni sistem arayışının bulunduğunu anlatan Kurtulmuş, bu sistem arayışının merkezinin "çok kutupluluk" ve "çok kültürlülük" çerçevesinde gelişeceği değerlendirmesini yaptı.

Kurtulmuş, 300 milyonluk nüfusa sahip Türk dünyasının önüne büyük imkan ve fırsatların serildiğini belirterek, "Bundan istifade etmek, bunun gereklerini yerine getirmek için canla başla çalışmak da hepimizin en temel ödevlerinden birisi olmalıdır çünkü tarihi fırsatlar bir kere gelir, tekrar ne zaman geleceğini Allah bilir. Bu tarihi fırsatı en iyi şekilde değerlendirmemiz, bundan sonuç almamız gerekiyor." dedi.

Türk dünyasının sadece 300 milyon nüfustan, kültürel, milli entiteden ibaret olmadığını vurgulayan Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Türk dünyası, dünyanın en stratejik bölgesinde yer alan, yeraltı ve yer üstü kaynaklarıyla fevkalade büyük potansiyelleri olan ve aslında ortaya koyacağı yeni medeniyet değerleriyle de dünya sistemine etki etme potansiyeli olan çok geniş coğrafyanın adıdır. Açıkçası 'Türk Devri' olarak motto haline getirdiğimiz bu slogan, sadece bir temenniden ibaret değil, realitenin hayata geçmesini arzu eden bir yaklaşımdır. Ümit ediyorum ki Türk dünyası, bu imkanlarını en iyi şekilde değerlendirme imkanına sahip olur. Birlik, her şeyden öncedir. Birliğin olmadığı yerde insanların aynı kültürden gelmelerinin, aynı dili konuşmalarının, hatta aynı fikirlere sahip olmalarının da bir anlamı yoktur. Onun için ısrarla söylüyoruz; dilimizi, gönlümüzü, fikrimizi ve işimizi birleştirmek, geleceği inşa etmek bakımından en önemli sorumluluklarımızdan birisidir."

"Her alanda bağımsızlığımızı kazanabilecek noktaya gelmemiz gerekir"

Bağımsızlık kavramının önemine değinen Kurtulmuş, Türk devletlerinin, bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana çok büyük mesafe aldığını, çok büyük ekonomik ve sosyal gelişme içerisinde olduklarını iftiharla gördüklerini söyledi.

Bağımsızlığın ilanının yetmeyeceğini, onu inşa etmenin de şart olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, "Kültürden edebiyata, sanata, yüksek teknolojilere, savunma sanayisine, tarıma, her türlü alanda bağımsızlığımızı kazanabilecek noktaya gelmemiz gerekir. Elin oğluna muhtaç olanın bağımsızlığı kağıt üzerinde kalır. Dolayısıyla biz kimseye muhtaç olmadan, kendimize yeter hale gelmek ve Türk dünyası olarak çok geniş alanda bağımsızlığımızı inşa etmek zorundayız." şeklinde konuştu.

En zor inşa edilecek bağımsızlığın kültürel bağımsızlık olduğuna dikkati çeken Kurtulmuş, "Hegemon devletlerin emperyal fikirlerinden kurtulmak çok kolay değildir. Bu emperyal fikirlerden kurtulmak için yeterince büyük medeni geçmişimiz, çok önemli kültürel yanımız vardır. Bugün de Türk dünyasının fevkalade güçlü, kültürel figürleri, ögeleri mevcuttur." ifadelerini kullandı.

"Ortak gelecek" inşasının önemine vurgu yapan Kurtulmuş, ortak hedefleri gerçekleştirmenin herkesin görevi olduğunu bildirdi.

Kurtulmuş, ortak gelecek inşasının başarılabilmesi halinde 300 milyonluk Türk dünyasının gelecek dönemin parlayan yıldızı olacağını belirterek, şöyle devam etti:

"İnanın ki burada ortaya çıkacak fikirler ve görüşler, daha güzel dünyanın kurulması için de rehberlik edecektir. Ayrıca, dünyanın bu kadar büyük sıkıntılar yaşadığı dönemde, sadece kendimizi kurtaran bir görüşün de insani görüş olmadığı açıktır. Biz sadece kendimizi kurtaramayız. Bütün insanlığın bugün gerçekten kurtarılmayı beklediği, bütün insanlığın önüne konulacak güzel fikirlerin harekete geçirilmesi gerektiği dönemdeyiz. Artık dünya, küresel adalet terazisinin kırıldığı dünyadır. Artık dünya, mazlumların hiçbir şekilde sesinin ortaya konulamadığı bir dönemdedir. Artık dünya, gücü kim eline geçirdiyse, geri kalanların üzerinde bu gücü tatbik ettiği, pervasız şekilde uyguladığı dünyadır."

"Hakkı, adaleti, insafı ve vicdanı merkeze alan yeni dünya sistemine ihtiyaç var"

Kurtulmuş, Türk dünyasının, dünyada yeni küresel sistemin inşasını mutlaka gündeme getirmesi gerektiğini de dile getirdi.

Gazze'de yaklaşık 1,5 yıldır 100 bini aşkın insanın öldürüldüğünü ifade eden Kurtulmuş, hala yıkıntıların altında binlerce insanın bulunduğunu söyledi.

Gazze'ye insani yardım götürmek için yola çıkan tamamıyla sivil bir geminin, siyonist rejim tarafından kaçırılarak uluslararası sulardan kendi limanlarına götürüldüğünü anımsatan Kurtulmuş, soykırım altındaki bir millete insani yardımın ulaştırılması ödevinin engellendiği bir dünyada olunduğuna dikkati çekti.

Kurtulmuş, böyle bir dünyayı seyredemeyeceklerini ve sadece "Ne kötü oldu" diyerek geçiştiremeyeceklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Kötü olması bir yana aynı zamanda Gazze'den gelen görüntülerle ve en son insani yardım gemisine izin verilmemesiyle üzülerek ifade ediyorum ki aslında insanlık çökmüş, insanlık onuru öldürülmüştür. Buna mani olabilmek için hakkı, adaleti, insafı ve vicdanı merkeze alan, bütün insanların yaratılışta eşit olduğunu temel prensip olarak kabul eden yeni dünya sistemine ihtiyaç vardır. Burada Türk dünyasının kültürel köklerinden ve medeniyet değerlerinden getirdiği, Ahmet Yesevi ve benzerlerinin insanlara öğrettiği bu öğretinin en fazla ihtiyaç duyulduğu dönem de bu dönemdir. Onun için diyoruz ki hem ortak geleceğimizi inşa edecek hem ortak geleceğimiz üzerinden dünya barışının kurulmasına katkı sağlayacak hem de dünyada mazlumların, zulme uğrayanların sesi olmaya iddialı şekilde devam edeceğiz."

"Önümüzdeki yıllar içerisinde çok daha güçlü çalışmaları gerçekleştireceğiz"

Kurtulmuş, genel kurulun ardından, Kazakistan Parlamentosu Meclis Başkanı Yerlan Koşanov, Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Sahiba Gafarova, Kırgızistan Meclis Başkanı Nurlanbek Turgunbek Uulu ve TÜRKPA Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er'in katılımıyla düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada ise TÜRKPA 14'üncü Genel Kurulu'nun "Türk Devri: Parlamenter Diplomasinin Rolü" temasının tesadüfen seçilmediğine işaret etti.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dünyadaki gelişmeler, Türk dünyasının önüne yepyeni imkanları, yepyeni fırsatları getiriyor. İnşallah Orta Asya'dan Avrupa'nın içlerine kadar uzanan yaklaşık 300 milyonluk Türk dünyası, artık derlenip toparlanmaya başlamıştır. Yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla, insan potansiyeliyle, eğitimli genç nüfusuyla ve fevkalade stratejik bir bölgede yer almasıyla öyle görünüyor ki artık Türk dünyası, bundan sonra isminden daha fazla söz ettirecek bir dünyadır. Türk dünyası, özellikle bağımsızlığın kazanılmasından sonra geçen 30 yıllık süre içerisinde milli kimliklerini kendi kültürel değerleri üzerinde inşa etmeyi başarmıştır. Ayrıca Türk devletlerinin hemen tamamının çok güçlü bir kalkınma içerisinde, çok büyük bir inkişaf içerisinde olduğunu görüyoruz, bundan dolayı da büyük bir memnuniyet duyuyoruz."

Kurtulmuş, Türk dünyasının kendi arasındaki işbirliğinin ve dayanışmasının en önemli göstergelerinden birinin de parlamenter diplomasi alanında işbirliği imkanını genişletmek için kurulan TÜRKPA olduğunu dile getirerek, "Ümit ediyorum ki önümüzdeki yıllar içerisinde çok daha güçlü, çok daha verimli çalışmaları gerçekleştireceğiz." diye konuştu.

TÜRKPA'nın bu toplantısıyla Türk dünyasının kendi içinde de kurumsal yapısını tamamlamaya başladığını gösterdiğini belirten Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Bir tarafta TÜRKPA, diğer tarafta Türk Devletleri Teşkilatı. İkisi de uluslararası önemli iki teşkilat olarak Türk devletlerinin temsilcisidir. Önümüzdeki dönemde birlik, bağımsızlık ve ortak geleceği inşa etme kararlılığı içerisinde yolumuza devam edeceğiz. Her çalışmamız, her adımımız bir öncekinden daha kuvvetli olacak; her günümüz bir önceki günümüzden daha değerli, daha anlamlı olacak ve Türk dünyası, tarihin, jeopolitik imkanlarının kendisine sunmuş olduğu bu fırsatları en iyi şekilde değerlendirecek; çatışmaların, türlü problemlerin, birçok meydan okumanın hükümferma olduğu günümüze gerçekten adaletin, insanlığın, barışın ve vicdanın sesi olarak, güçlenerek yoluna devam edecektir."