Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, İslam İşbirliği Teşkilatının (İİT) ilgili kuruluşu İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) işbirliğinde, Ticaret Bakanlığı ve Helal Akreditasyon Kurumu koordinasyonunda gerçekleştirilen zirve, İstanbul Fuar Merkezi'nde kapılarını ziyaretçilerine açtı.

Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu, "Helal ticaretinde inovasyon ve mükemmelliyetçilik" mottosuyla düzenlenen zirve, helal ekosistemini global ölçekte bir araya getirirken, bu anlamda dünyanın önemli organizasyonları arasında yer alıyor.

Zirvenin ikinci gününün öğleden sonrası oturumlarından ilki, helal ilaç ve kozmetik ürünlerin değerlendirilmesine ayrıldı.

İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) Uzman Yardımcısı Klinik Eczacı Dr. Mohammed Ali Alsheikh Wace konuşmasında ilaçların içindeki helal olmayan maddelere dikkati çekti.

"İlaçların çoğu helal içeriklerden üretilmektedir"

Wace, "İlaçların hepsi helal sertifikalı değildir. Her ilaç helal değildir. Dolayısıyla, çalışmamızı helal alternatifler üzerine odaklamamız gerekir. Çünkü ilaçların çoğu helal içeriklerden üretilmektedir. Sorun, bazı yardımcı maddeler ve aktif içeriklerin helal olmamasıdır. Küçük bir helal olmayan içerik, tüm ürünün helal olmasını engelleyebilir." dedi.

Her ilacı helal hale getirmenin zor olduğunu vurgulayan Wace, en önemli ve yüksek etki sağlayacak ilaçları seçip, dozaj formu, ilaç uygulama yolu, yardımcı maddelerin düzenlenmesi, ilacın sınıflandırılması ve üretim sürecinin yeniden gözden geçirilmesi yoluyla özellikle takviye ve vitaminler için bu dönüşümün mümkün olduğunu söyledi.

Wace, süreç değişikliğine işaret ederek şöyle devam etti:

"Örneğin, bazı aşıların üretim süreci değiştirilerek helal sertifikalı hale getirilmiştir. Reformülasyon ile ürünler patentlenebilir ve ekonomik fayda sağlanabilir. En zor olan ise aktif maddeler için helal alternatifler bulmaktır. Dünya genelinde yaklaşık 400 helal olmayan ilaç vardır. Bunlardan herhangi biri helal hale getirilirse, önemli bir pazar elde edilebilir."

University College of MAIWP International (UCMI) Eczacılık Fakültesi Dekanı Dr. Suraiya Abdul Rahman, yaptıkları çalışmanın bulgularını anlatarak Malezya'da kozmetik ürünlerde helal sertifikası oranının oldukça düşük olduğunu, buna karşın ürünlerde "alkolsüz" ve "vegan" gibi iddiaların yaygın biçimde kullanıldığını söyledi.

Bu durumun firmaların helal sertifikasına başvurma potansiyelinin bulunduğunu gösterdiğini ifade eden Dr. Suraiya Abdul Rahman, "Kozmetik sektöründe helal sertifikasyonunu artırmak için, ilk olarak sektörde farkındalık ve eğitim çalışmalarının artırılması gerekiyor. İkinci olarak, helal sertifikası başvurusu yapan kozmetik şirketlerine belirli teşvikler sağlanarak standartların uyumlaştırılması ve etiketlemede şeffaflığın uygulanması desteklenmeli." şeklinde konuştu.

"Sertifikasyonun artırılması için tanıtım çalışmalarına devam etmeli"

Dr. Suraiya Abdul Rahman, çalışmalarındaki diğer sonuçlara da değinerek, "Helal kozmetik sektörü büyüyor. Ancak helal sertifikası başvuru sayısı hala düşük ve yetersiz. Bu, muhtemelen farkındalık eksikliğinden kaynaklanıyor. Sertifikasyonun artırılması için tanıtım çalışmalarına devam etmeli, tüketici eğitimi ve farkındalığını güçlendirmeliyiz." yorumunu yaptı.

Ürdün Standartlar ve Metroloji Kurumu (JSMO) Doğrulama, Bildirim ve Sahtecilikle Mücadele Birimi Direktörü Dr. Ruba Al-Thawabeia döngüsel ekonomi dendiği zaman öncelikle geleneksel ekonomiyi bilmek gerektiğini ve döngüsel ekonominin ise atığın azaltılmasına ve verimli kaynak kullanımına odaklandığını bildirdi.

Dr. Ruba Al-Thawabeia döngüsel ekonominin sosyal faydalarına bakıldığında bunun kamu sağlığını artırdığını belirterek, tüketicinin eğitiminin her zaman çok önemli olduğunu ve sadece üreticilerin değil tüketicilerin de bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Zirvenin ikinci gününün öğleden sonraki oturumlarından ikincisi "Helal Gıda ve Fonksiyonel Bileşenlerde Yenilikçi Yaklaşımlar"da konuşan Pakistan Standart ve Kalite Kontrol İdaresi Helal Gıda Teknik Komitesi Başkanı Mufti Syed Arif Ali Shah Alhusaini, etanol (etil alkol), fermantasyon ve fermente ürünlerin helal sertifikasyonu bağlamında değerlendirilme süreçlerine değindi.

Alhusaini, helal değerlendirmenin yalnızca ürünün bileşenlerine değil, aynı zamanda kullanım şekline göre de yapılması gerektiğini vurgulayarak, etil alkol ve fermente ürünlerin helal değerlendirme sürecini üç temel boyutta ele aldı.

Helal-haram hükmünün doğrudan ağız yoluyla, yani dahili kullanımda geçerli olduğunu ve bir maddenin içildiğinde veya yutulduğunda sarhoşluk verip vermemesinin esas alındığını belirten Alhusaini, bununla bağlantılı olarak necaset–taharet hükmünün ise dış kullanım alanlarını, özellikle kozmetik ve farmasötik ürünleri ilgilendirdiğini ve maddelerin fiziksel temas ile uygulama şekillerine göre değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Alhusaini, son olarak, ticaret, alım satım, tedarik zinciri ve gelirle ilgili hükümlerin, bir maddenin ekonomik dolaşımının Şer‘î açıdan meşruiyetini belirlediğini, üretim, depolama ve dağıtım süreçlerinde helal uygunluğun ayrı bir kategori olarak incelendiğini dile getirdi.

Uluslararası Helal Denetleme ve Sertifikasyon (IHIC) Üst Yöneticisi (CEO) Dr. M Ashraf Ali Farooqui ise klonlanmış bir inekten elde edilen insan (anne) sütüne benzer süt ve bunun Hanefi mezhebine göre hükmünü ele alan çalışmasında, bu araştırmanın söz konusu teknolojinin bilimsel arka planını, etik değerlendirmelerini ve bu teknolojiyi anlamaya katkı sağlayan İslami ilkeleri ortaya koymayı amaçladığını belirtti.

Farooqui, modern biyoetik konuların nasıl değerlendirildiğini incelemeye odaklandıklarını aktararak analizlerinin bilimsel gerçekler, etik değerlendirmeler ve İslami ilkelerin bir araya getirilmesiyle yürütüldüğünü ifade etti.

"Uzun vadeli etkilerin tespiti için araştırmaların sürdürülmesi gerek"

Çalışmanın bulgularına değinen Farooqui, insanınkine (anne) benzer sütün beslenme ve bağışıklık açısından faydalar sunabileceğini ancak Hanefi perspektifinden caizliğinin belirli koşullara bağlı olduğunun görüldüğünü kaydetti.

Farooqui, bu bağlamda bilimsel açıdan güvenlik ve saflığın ortaya konulması, etik ve kültürel kabulün dikkate alınması ve uzun vadeli etkilerin tespiti için araştırmaların sürdürülmesi gerektiğini dile getirdi.

Pakistan Gıda Bilimleri ve Tarım Üniversitesinden Prof. Dr. Imran Pasha da gayrimüslimlerden helal gıdaya talebin arttığını ve helal gıda sektöründe çok ciddi bir büyüme beklentisinin var olduğunu söyledi.

Pasha, helal gıdada kırmızı et, kanatlı eti ve tahıl ürünlerinin de payının olduğunu belirterek, "Küresel helal pazarının büyümesi tabii ki bir gerçek. Sürdürülebilir ve etik bir markalaşma, bitki tabanlı gıdalar ve üreticilerin desteklenmesi önemli. Alternatif proteinlere yönelik bir eğilim var." ifadelerini kullandı.