Yemen hükümeti ile Husiler (Ensarullah Hareketi) arasında yapılan toplamda 2900 esir ve tutuklunun takas edileceği anlaşmanın, iç savaşın başladığı 2014 yılından bu yana yapılan en kapsamlı esir takası olması bekleniyor.

Umman’ın başkenti Maskat’ta günlerdir devam eden görüşmelerin ardından, Yemen hükümeti ile Husiler esir ve tutukluların takasının yapılması konusunda anlaşmaya varıldığını açıkladı.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi himayesinde varılan mutabakatın, Yemen’de iç savaşın başlamasından bu yana en geniş kapsamlı esir takası olacağı belirtiliyor.

Yemen hükümetinin müzakere heyeti başkanı Yahya Muhammed Kezman, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, tüm taraflardan toplamda 2 bin 900 esir ve tutuklunun serbest bırakılmasını öngören anlaşmanın imzalandığını duyurdu.

Muhammed Kahtan'ın serbest bırakılması

Kezman, Husilerin serbest bırakacağı isimler arasında, Yemen Islah Partisinin önde gelen siyasetçilerinden Muhammed Kahtan’ın da yer aldığını belirtti. Anlaşmanın, esirler, zorla kaybedilenler ve alıkonulanlara ilişkin müzakerelerin 10’uncu turunda sağlandığını kaydetti.

Husiler, daha önce de Yemenli siyasetçi Muhammed Kahtan'ı serbest bırakmayı kabul ettiğini duyurmuştu.

Islah Partisi yetkililerinden Yemenli önde gelen siyasetçi Muhammed Kahtan, 5 Nisan 2015'te Husiler tarafından alıkonulmuş, o günden bu yana kendisinden haber alınamamıştı.

Yemen'de hükümete bağlı güçler ile Husiler arasında bugüne kadar birçok cephede esir takası gerçekleştirilirken, tarafların elindeki esir sayısına ilişkin net bilgi bulunmuyor.

Husiler'den 1700 esir serbest bırakılıyor

Husilerin Esirler Komitesinden yapılan yazılı açıklamada, hükümet ile geniş kapsamlı bir takas üzerinde uzlaşıldığını bildirildi.

Açıklamada, anlaşma kapsamında Husilerden 1700 esirin serbest bırakılacağı, buna karşılık Yemen hükümetinin elindeki 1200 esirin bırakılacağı ifade edildi. Serbest bırakılacaklar arasında 7 Suudi Arabistan ve 23 Sudan vatandaşının da bulunduğu aktarıldı.

BM: İnsani açıdan büyük önem taşıyor

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, Yemen’deki tarafların Umman’da 11 gün süren toplantılar sonucunda yeni bir esir takası aşaması üzerinde mutabakata vardığını belirtti.

Grundberg, taraflar arasındaki anlaşmanın "insani açıdan büyük önem taşıdığına" dikkati çekerek, anlaşmanın esirler ve ailelerinin yaşadığı acıların hafifletilmesine katkı sağlayacağını vurguladı.

Anlaşmanın uygulanmasının, tarafların işbirliğini sürdürmesine ve bölgesel düzeyde desteğe bağlı olduğunu kaydeden Grundberg, sürecin yeni anlaşmalar için zemin oluşturmasını temenni etti.

Kızılhaç: Yardımcı olmaya hazırız

Uluslararası Kızılhaç Komitesinin (ICRC) Yemen'deki heyet başkanı Christine Cipolla tarafından yapılan açıklamada, esirlerin güvenli şekilde serbest bırakılması, nakli ve ülkelerine dönüşü için yardımcı olmaya hazır olduklarını duyurdu.

Cipolla, Yemen hükümeti ve Husiler arasında yapılan anlaşma gereği tarafların "taahhütlerini gecikmeden yerine getirmesi" yönünde çağrı yaptı.

Umman, memnuniyet duyduğunu açıkladı

Umman Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı yazılı açıklamada, başkenti Maskat’ta Yemen hükümeti ve Husiler arasında yapılan anlaşmadan memnuniyet duyduğunu açıkladı.

Açıklamasında, Maskat'ta yürütülen görüşmelerde tarafların sergilediği olumlu yaklaşım sayesinde, insani anlaşmaya ulaşıldığı ifade edildi.

Arap ülkeleri, Yemen'de sağlanan esir takası anlaşmasını "barış için olumlu bir adım" olarak niteledi

Arap Birliği ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), Yemen'de hükümet ile İran destekli Husiler arasında sağlanan esir takası anlaşmasını ülkede barış süreci için önemli bir adım olarak gördü.

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, yaptığı yazılı açıklamada, Yemen'deki esir ve alıkonulanların takası için Umman'ın başkenti Maskat'ta sağlanan anlaşmayı "insani açıdan önemli bir adım" olarak değerlendirdi.

Bu anlaşmanın Yemen'de daha fazla alıkonulan ve esirin serbest kalması için yeni girişimlerin başlangıcı olması temennisinde bulunan Ebu Gayt, bahsi geçen esir takası anlaşmasının Yemen'deki krizi bitirecek kapsamlı bir çözüme aracı olmasını umduklarını ifade etti.

KİK Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi de yaptığı yazılı açıklamada, Suudi Arabistan'ın yanı sıra Umman, Yemen'deki Birleşmiş Milletler temsilciliği ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin Yemen hükümeti ile Husiler arasındaki anlaşmada sarf ettiği çabaları takdir etti.

Yemenli taraflar arasındaki anlaşmayı memnuniyetle karşılayan Budeyvi, şunları kaydetti:

"Bu anlaşmanın, Yemen Cumhuriyeti'nde barış ve istikrar sürecine katkı sunmasını umuyoruz. Bunun ayrıca, kardeş Yemen halkının acılarını hafifletmesi ve taraflar arasındaki güveni artırmasıyla ülkenin istikrar ve birliğini garantileyecek kapsamlı siyasi çözüme vesile olmasını umuyoruz."

Öte yandan Kuveyt Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Yemen hükümeti ile Husiler arasında varılan esir takası anlaşması memnuniyetle karşılandı.

Açıklamada, söz konusu anlaşmanın Yemen'de barış ve istikrar sürecine katkı sunan önemli bir adım olarak değerlendirildi.

Yemen hükümetinin müzakere heyeti başkanı Yahya Muhammed Kezman, tüm taraflardan toplamda 2 bin 900 esir ve tutuklunun serbest bırakılmasını öngören anlaşmanın imzalandığını duyurmuştu.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı da Yemen hükümeti ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin, "Bu, ülkedeki insani krizin hafifletilmesi ve güvenlik sağlanmasına katkı sunacak önemli bir adımdır." açıklamasını yapmıştı.

Umman Dışişleri Bakanlığı, Yemenli tarafların sergiledikleri olumlu yaklaşım sayesinde sağlanan esir takasını memnuniyet duyduğunu açıklamıştı.

Yemen'de 11 yıldır süren iç savaş

Nisan 2022’den bu yana Yemen’de, Aden merkezli hükümete bağlı güçler ile Eylül 2014’ten beri başkent Sana dahil birçok kent ve beldeyi kontrol eden Husiler arasında yaklaşık 11 yıldır süren savaşta göreceli bir durgunluk yaşanıyor.

Nisan 2023’te taraflar, İsviçre’de yürütülen müzakerelerin ardından Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Birleşmiş Milletlerin (BM) kolaylaştırıcılığında son esir değişimini gerçekleştirmiş, aralarında Suudi Arabistan ve Sudan vatandaşı Arap Koalisyonu üyelerinin de bulunduğu yaklaşık 900 kişi serbest bırakılmıştı.

Tarafların elinde tuttuğu esir ve tutukluların kesin sayısı bilinmemekle birlikte, 2018’de İsveç’in Stockholm kentinde yapılan istişarelerde hükümet ile Husi heyetleri 15 binden fazla tutuklu ve mahkuma ait listeler sunmuştu.

İnsan hakları örgütleri, Yemen’de halen yaklaşık 20 bin civarında esir ve tutuklunun bulunduğunu tahmin ediyor.

Öte yandan, Yemen’de Aden merkezli hükümet güçleri ile Husi grubu arasındaki savaşın sona erdirilmesine yönelik bölgesel ve uluslararası çabalar sonuçsuz kalırken, ülkenin güneyinde son günlerde yaşanan güvenlik gelişmeleri Yemen’in fiilen bölünmesine ilişkin endişeleri artırıyor.