Anadolu Ajansının (AA) "İletişimde 5G Devri" dosyasının bugünkü haberinde, Türkiye'de hizmete alınacak 5G teknolojisinin, altyapı ile mobil cihaz ve hizmet pazarlarına etkisi ele alındı.

Sektör temsilcileri, bu teknolojiyle özellikle artırılmış ve sanal gerçeklik gibi yeni nesil hizmet modellerinin yaygınlaşacağını öngörürken, 5G'nin sunduğu yüksek hız, düşük gecikme ve geniş kapsama alanı gibi avantajların tam anlamıyla kullanılması için güçlü bir altyapının kritik unsur olduğuna dikkati çekti.

"Altyapı paylaşımını kolaylaştırıcı yaklaşım benimsenmeli"

Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği Başkanı Halil Nadir Teberci, 5G teknolojisiyle kullanıcıların veri tüketiminin hızla yükseleceğine işaret etti.

Fiber yatırımların artırılması ve altyapı paylaşımının teşvik edilmesiyle mobil pazarın büyüklüğünde kayda değer artış olacağını belirten Teberci, "5G uyumlu cihazların yaygınlaşmasında en önemli unsur, bu cihazların kullanılabileceği güçlü altyapının bulunmasıdır. Fiber yatırımların hızlandırılması ve yaygınlaştırılması, cihazların etkin şekilde kullanılmasının önünü açacaktır. Baz istasyonlarını birbirine bağlayan güçlü bir fiber ağ yoksa, 5G hizmetlerini sağlıklı biçimde veremezsiniz. Yerli üreticilerin ve pazardaki diğer aktörlerin rekabet şansı da büyük ölçüde bu altyapının güçlendirilmesine ve yürütülecek sürece bağlıdır." dedi.

Teberci, altyapının ortak kullanılmasının, hem maliyetleri düşüreceğini hem de hizmetin kapsayıcılığını artıracağını dile getirerek, "İlgili kurumların altyapı paylaşımını destekleyici ve kolaylaştırıcı bir yaklaşım benimsemesi, 5G'nin ülke genelinde adil ve dengeli şekilde yaygınlaşmasını sağlan unsur olacaktır." diye konuştu.

Güçlü bir fiber altyapının, tüketicilere mobil pazarda daha uygun fiyatlı ve çeşitli paketlerin sunulması açısından önemli olduğunu vurgulayan Teberci, şunları söyledi:

"Telekomünikasyon sektörü için uzun süredir sektörde çözülmeyen sanal mobil şebeke hizmetinin hayata geçirilmesi ve 5G ihale sürecine entegre edilmesi önem taşıyor. 5G ile bu hizmet de farklılaşacak, pazara yeni oyuncuların girişini kolaylaştıracak, mevcut operatörlerin altyapısını kiralayarak hizmet sunmak isteyen işletmecilere alan açılacak, fiyatlar tüketici lehine gelişecektir. Tüm bu adımların katılımcı bir süreçle yürütülmesi hem sektöre hem de tüketicilere en büyük faydayı getirecektir."

"Uygun fiyatlı ve yerli üretim cihazlar için kampanyalar başladı"

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği Genel Başkanı Mustafa Kemal Turnacı da 5G teknolojisiyle, bu hizmete uyumlu telefonlara yönelik talebin artacağına işaret etti.

Turnacı, akıllı telefon satış hacminde 2026-2030 yıllarında kümülatif yüzde 20 ila 30'luk bir büyüme olabileceğini, aynı dönem için mobil servis gelirlerinde yüzde 8 ila 15 ek büyüme potansiyeli öngörüldüğünü belirtti. İlk aşamada 5G uyumlu cihazların fiyatının yüksek olabileceğini söyleyen Turnacı, "Bu durumu gidermek amacıyla operatör ve üretici işbirliğiyle uygun fiyatlı ve yerli üretim cihazlarıyla kampanyalar düzenlenmeye başladı bile." dedi.

Bu teknolojinin yalnızca "daha hızlı mobil internet" anlamına gelmediğine dikkati çeken Turnacı, 5G'nin, Türkiye'nin dijitalleşme sürecinde yeni iş fırsatlarının önünü açacak bir altyapı olduğunu ifade etti.

Turnacı, 5G ile girişimciler için yeni pazar oluşabileceğini belirterek şöyle konuştu:

"Bu teknolojiyle yüksek bant genişliği isteyen, örneğin artırılmış ve sanal gerçeklik, yüksek çözünürlüklü video yayınları, canlı yayın, oyun gibi uygulamaların daha yaygınlaşacağı öngörülüyor. Endüstriyel uygulamalar ve özel ağlar devreye girebilir. Fabrikalar, lojistik merkezleri veya maden sahaları için düşük gecikmeli, güvenli özel 5G ağları kurulabilecek. Serbest işletmeciler, bu alanda hem altyapı hem yazılım çözümleri sunabilir. Ayrıca robotlar, yapay zeka destekli üretim hatları ve artırılmış gerçeklik destekli bakım süreçleri 5G ile daha verimli hale gelir. Türkiye'de 5G ile yerli ekosistem güçlenecek, yazılım firmaları, cihaz üreticileri, IoT (nesnelerin interneti) start-upları için pazar genişleyecek. BTK, serbest işletmecilerin 5G tabanlı yenilikçi hizmetlere yönelmesi için pilot bölgeler, teşvikler ve test sahaları oluşturuyor. Türkiye, Avrupa, Orta Doğu ve Asya arasında köprü konumunda olduğu için 5G destekli veri ve hizmet merkezleri için stratejik bir hub olabilir."

Özellikle Bursa, Kocaeli, Gaziantep gibi sanayi şehirlerinin 5G sayesinde üretim verimliliğinde ciddi avantaj elde edebileceğini dile getiren Turnacı, bu kapsamda organize sanayi bölgelerinin, operatörlerin yatırım planlarında öne çıkacağını söyledi.

"Ortak veri merkezleri maliyetleri düşürebilir"

Turnacı, her operatörün tek başına tüm ülkeye 5G yatırımı yapmasının sürdürülebilir olmadığını, ortak veri merkezleri kurulmasının maliyetleri düşürebileceğini belirtti. BTK'nin altyapı paylaşımını teşvik eden net kurallar koyması gerektiğini söyleyen Turnacı, şunları kaydetti:

"Ortak altyapı kullanırken operatörlerin rekabet hukuku açısından endişelerini giderecek düzenlemeler yapılabilir. Özellikle kırsal bölgelerde ortak baz istasyonu ve fiber yatırımları için devlet destekleri, fonlar devreye sokulabilir. Belediyeler kule kurulumu, ruhsat ve fiber kazı izinlerinde kolaylaştırıcı olabilir. Organize sanayi bölgeleri, lojistik merkezleri gibi stratejik bölgelerde özel 5G ağları için kamu ve özel sektör işbirliği modelleri geliştirilmesi gerekebilir. Bu yol haritasıyla 5G'nin Türkiye'de hem teknik hem de ekonomik olarak erişilebilir olması sağlanabilir diye düşünüyoruz."