Gazeteci Mehmet A. Kancı, Zohran Mamdani’nin New York Belediye Başkanı seçilmesinin ABD iç siyasi dengeleri için ne anlama geldiğini ve İsrail lobisinin ABD siyasetindeki değişen yerini AA Analiz için kaleme aldı.

***

ABD’de ikinci Trump döneminin seçim zaferinin birinci yıldönümü, bazı eyalet ve kentlerde düzenlenen valilik, belediye başkanlığı ve eyalet meclisi seçim sonuçlarıyla gölgelendi. Türk basını ve uluslararası medya New York kentinde kendisini “Demokratik Sosyalist” olarak tanımlayan Uganda doğumlu, Hindistan asıllı 33 yaşındaki Müslüman Zohran Mamdani’nin zaferine odaklansa da, ortaya çıkan sonuç, ABD siyaseti açısından çok daha karmaşık gelişmelere işaret ediyor.

New York haricinde Virginia, Kaliforniya, Pensilvanya ve Georgia’da sandıktan çıkan sonuçlar Trump yönetiminin bu ilk güven oylamasında sınıfta kaldığını ilan etti. Cumhuriyetçi Parti ve Trump’ın gidişatı tersine çevirememesi halinde 3 Kasım 2026’da Temsilciler Meclisi’nin tamamının değişeceği ve Senato’daki 35 üyelik için yapılacak seçimler, Donald Trump’ı bir topal ördeğe, yani politikalarını uygulayamayacak bir başkan haline getirecek. Bu durumdaki bir başkan ile ne Rusya’nın ne de Çin Halk Cumhuriyeti’nin müzakere masasına oturmayacağını öngörmek zor değil.

Potansiyel sonuçları itibarıyla bu seçimlerin getirileri üç kategoride değerlendirilebilir. Küresel etkileri, ABD genelindeki sonuçları ve Mamdani vakası üzerinden seçimi ele almakta fayda var. Önce büyük resimden yani seçimin küresel etkilerinden başlayalım. ABD Başkanı Donald Trump, bu sonuçları kendi politikaları ile yarattı. İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD’nin kurduğu uluslararası düzeni, tek kutuplu bir düzene indirgeme ısrarı ve İsrail’in maksimalist taleplerini karşılamak uğruna paramparça eden, Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere çok taraflı uluslararası kurumların itibarını yerle bir eden Trump bu seçimin sonuçlarını kendi eliyle hazırladı.

Bununla da kalmadı, göçmenlerin kurduğu ve büyüttüğü bir ülkede göçmenlere savaş açarak ibreyi ahlaken de aleyhine çevirdi. ABD’nin yıllarca darbeler ve renkli devrimler finanse ederek istikrarsızlaştırdığı ülkelerden kaçan insanlar, sığındıkları ülkenin ihanetine de uğramış oldular. ABD’nin 1945 sonrasında kurduğu sistemin yıkılış çatırtıları artık kendi evinde yankılanmakta. Latin Amerika kökenlilerin 2024 seçimlerindeki tercihlerini aradan sadece bir yıl geçtikten sonra tam aksi yönde değiştirmeleri Trump'ın göçmenleri sınır dışı etme politikasının yanıtıydı. New York’taki Yahudi seçmenlerin yüzde 66’sının, Siyonist lobilerin 40 milyon dolarla destekledikleri Cumhuriyetçi aday Andrew Cuomo’ya karşı Mamdani’ye oy vermeleri ise İsrail’e destek politikalarının nasıl geri teptiğini dünyaya gösterdi. Üstelik bu Yahudi seçmen kitlesi, seçim kampanyası boyunca Müslüman kimliği nedeniyle Mamdani’yi 11 Eylül terör saldırılarında New York’taki İkiz Kulelere saldıran El Kaide teröristleri ile özdeşleştiren Siyonist propagandaya maruz kalmasına rağmen tercihini Demokrat Parti adayından yana kullandı.

Cumhuriyetçi Parti’nin hezimeti ekonomi kaynaklı oldu

Meselenin ABD ölçeğindeki sonuçlarına bakacak olursak Trump ve Cumhuriyetçi Parti’nin başarısızlığında artan yaşam maliyetlerinin etkisi görülüyor. Demokrat Parti içerisinde “Demokratik Sosyalist” kanada en büyük desteği veren Senatör Bernie Sanders’ın işaret ettiği üzere ABD halkının yüzde 60’ı hayatta kalabilmek için sosyal yardımlara muhtaç. 20 milyon kişi barınma sorununu çözmek için maaşının yarısından fazlasını harcıyor. ABD dünya üzerinde nüfusunun tamamına sağlık hizmeti sağlayamayan ender ülkelerden biri. Keza, hükümetin kapanmasına neden olan bütçe tasarısı üzerindeki tartışmalar da sağlığa ayrılan pay nedeniyle başladı.

Trump’a göre seçimlerde Demokrat Parti’nin başarısı hükümetin kapalı olmasından kaynaklandı. Birinci Trump döneminde bütçe tartışması nedeniyle hükümetin kapanması konusunda 35 gün ile rekor kırılmıştı. Bu sene bu rekor da kırıldı. Üstelik bunun sorumlusu da sağlık bütçesini budamaya çalışan Trump yönetimiydi. ABD ekonomisine hakim olan genel çöküş havası Demokrat Parti’nin Virgina valiliğini geri almasını sağlarken, New Jersey’de Cumhuriyetçi Parti’yi bozguna uğratarak valilik koltuğunu korudular. Yine Virgina Temsilciler Meclisi’nde Demokrat Parti sandalye sayısını 13 artırdı. Kaliforniya’da, Cumhuriyetçi Parti’nin gelecek başkanlık seçimindeki adayının rakibi olma potansiyeli taşıyan Gavin Newsom da mutlak bir zafer elde etti. Kaliforniya zaferi, 2026 ara seçimlerinde Temsilciler Meclisi’nde Demokrat Parti'ye 5 sandalye daha kazandıracak.

Mavi ve beyaz yakalıların kurtarıcısı Mamdani

Şimdi yapbozun en küçük ama kilit parçası olan New York’taki seçime gelelim. Trump yönetiminin olumsuz ekonomik karnesi, buradaki tercihlerde de kendisini gösterdi. Zohran Mamdani, 7 yıllık ABD vatandaşlığı geçmişine rağmen, karşısına dikilen Siyonist lobiyi aşarken de Trump yönetiminin çökmüş ekonomik ve sosyal politikalarına yarattığı alternatifleri sahaya sürdü. Tek bir işte çalışarak kira ödemenin mümkün olmadığı kentteki beyaz ve mavi yakalıların kurtarıcısı haline gelen Mamdani, kent genelinde ücretsiz otobüsle ulaşım, kira dondurma hakkı, uygun fiyatların geçerli olduğu market zinciri, 6 haftalık ile 5 yaş arasındaki çocuklar için kreş vaatleri nedeniyle Trump’ın “deli bir komünist” suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Mamdani’nin bir diğer vaadi ise sendikalar tarafından inşa edilen konutların üretimine 70 milyon dolar destek vereceğini ilan etmesiydi. Mamdani, kısa vadede New York’taki konut sayısını 3 katına çıkarmayı hedefliyor.

Mamdani sadece Cuomo’yu değil, Siyonist lobiyi de mağlup etti

Mamdani’nin vaatleri yalnızca Cumhuriyetçi Parti içine yuvalanmış Siyonist lobileri bertaraf etmekle kalmadı. Görünen o ki Demokrat Parti’nin Filistin destekçisi sol kanadı, kendi partilerinin içerisindeki Siyonist örgütlenmeyi de 2026 ara seçimleri öncesinde tasfiye etmek için bir rüzgar yakalamayı başardı. Şimdi gündemdeki soru, Mamdani’nin kampanyası sayesinde gündeme gelen Filistin ve halk yanlısı siyaset 2028 başkanlık seçimlerinin sonucunu etkiler mi?

İngiliz gazetesi The Guardian ve internet haber sitesi Politico bu soruyu belediye başkanlığı seçimi öncesinde Demokrat Parti içerisindeki sol kanadın temsilcisi Bernie Sanders’a yöneltmişti. Sanders, 2024 yılında Kamala Harris’in, Mamdani’nin yol haritasını izlemek yerine, Siyonist lobiye ve milyarderlere para için yalvarmayı tercih ettiğini hatırlatarak Demokrat Parti’nin içine düştüğü zaafı açıkça ifade etmişti. Demokrat Parti’nin, bundan sonraki süreçte Mamdani’nin başarısından ders alıp almayacağı sorulduğunda ise Sanders’ın kendi partisinin yöneticileri için tespiti şu olmuştu, “Onların çoğu rotayı değiştirmektense, batan Titanik’in kaptanı olmayı tercih ederler”. Görünen o ki 2026 ara seçimleri ve ardından yaşanacak gelişmeler, sadece iki partinin değil aynı zamanda ABD siyasetinin, içerisine çöreklenmiş Siyonist lobilerle de mücadelesine sahne olacak.

[Gazeteci Mehmet A. Kancı, Türk dış politikası üzerine analizler kaleme almaktadır.]

*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.