İSTANBUL

Katolik aleminin ruhani lideri Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus, İstanbul'a geldi.

Papa ve beraberindeki heyeti taşıyan İtalya havayolları Alitalia'nın kendisine tahsis ettiği özel uçak, Atatürk Havalimanı'na saat 10.29'da indi.

Papa Franciscus'u, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'ndeki karşılamada, İstanbul Valisi Vasip Şahin, Fener Rum Patriği Bartholomeos ile öteki ilgililer hazır bulundu.

Katolik aleminin ruhani lideri Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus, Atatürk Havalimanı'nda resmi törenle karşılandı.

Papa ve beraberindeki heyet, İtalya hava yolları Alitalia'nın kendisine tahsis ettiği, üzerinde Türkiye ve Vatikan bayrakları bulunan özel uçak ile saat 10.29'da Atatürk Havalimanı'na geldi. 

Papa Franciscus, uçaktan indikten sonra kendisini karşılayan heyette yer alan İstanbul Valisi Vasip Şahin, Emniyet Müdürü Selami Altınok ile diğer karşılama heyetiyle tokalaştı. Ardından Fener Rum Patriği Bartholomeos ile kucaklaştı.

Karşılama töreninin ardından beraberindeki heyetle Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'ne doğru yürüyen Papa Franciscus'un turkuaz halı üzerinde ayağının takıldığı ve sendelediği görüldü. İstanbul Valisi Şahin ile korumalar, Papa Franciscus'a kolundan tutarak, yardımcı oldu. 

Karşılamada, Katolik dünyasından temsilciler de hazır bulundu.

Papa Franciscus ile heyettekiler, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'ne geçerek, burada kısa bir süre kaldı.

Franciscus, kendisi için tahsis edilen "Renault" marka araca binerek, Atatürk Havalimanı'ndan ayrıldı. Koruma araçları da Papa Franciscus'un aracına eşlik etti.

Ziyaret dolayısıyla Atatürk Havalimanı'nda üst düzey güvenlik önlemleri alındı. 

Papa'nın gelişi öncesinde Atatürk Havalimanı girişinde araçlar kontrol edilerek içeri alındı. Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nin önündeki göndere, Türkiye ve Vatikan bayrakları çekildi. Akreditasyon kartı olan basın mensuplarının görüntü alabilmeleri için apronda bir bölüm ayrıldı. 

Papa, Sultanahmet Camisi'ne geçti

Papa Franciscus ve beraberindeki heyet, Atatürk Havalimanı'ndan İstanbul'daki ilk ziyareti için Sultanahmet Camisi'ne hareket etti. Papa Franciscus'un Sultanahmet Camisi'ne intikali, Kennedy Caddesi üzerinden gerçekleşti. Bu sırada cadde trafiğe kapatıldı. Yoğun güvenlik önlemlerine deniz polisi sahilden katıldı.

TRT, Papa Franciscus'un Atatürk Havalimanı'ndan Sultanahmet Camisi'ne intikalini, havadan görüntüleyerek, canlı olarak yayınladı.

Sultanahmet Camisi ve Ayasofya Müzesi'nde geniş güvenlik önlemleri alındı

Ziyaret dolayısıyla Sultanahmet Meydanı'nın çevresi demir bariyerlerle kapatıldı. İçeriye vatandaşlar ile turistlerin girişine izin verilmedi.

Ziyareti takip edecek yerli ve yabancı basın mensupları da kurulan arama noktalarından akreditasyon kartları kontrol edilerek alana alındı.

Çok sayıda polisin görev yaptığı alanda bazı yabancı din adamlarının da Papa Franciscus'u görmek için geldiği öğrenildi. Turist kafileleri de demir bariyerlerin dışında bekledi.

Ziyaret nedeniyle Sultanahmet Meydanı'na çıkan yollar ile Sahil Kennedy Caddesi de farklı saatlerde trafiğe kapatıldı.

İstanbul Müftüsü Rahmi Yaran da Papa Franciscus'un ziyareti öncesi erken saatlerde gelerek Sultan Ahmet Camisi içinde hazırlıklarla ilgili incelemelerde bulundu.

TRT ve Anadolu Ajansı dışında basın mensubunun da girişine izin verilmeyen camide çok sayıda emniyet mensubu da güvenlik önlemi aldı.

Sultanahmet Camisi içerisinde Vatikan'dan gelen yabancı güvenlik güçleri de hazır bulundu.

Bu arada St. Antuan Kilisesi ve Bulguraristan'daki Katekümen Cemaati'nden bir grup, ziyaret nedeniyle Sultanahmet Meydanı'na geldi. Grup, demir bariyerlerin arkasında gitar eşliğinde İtalyanca, Bulgarca ve Türkçe ilahiler söyledi.

İlk ziyareti Sultanahmet Camisi'ne

Papa Franciscus, İstanbul'da ilk olarak Sultanahmet Camisi'ni ziyaret etti.

Papa Franciscus ve beraberindeki heyet, Atatürk Havalimanı'ndan Sultananmet Camisi'ne geçti. Sultanahmet Meydanı'na Gülhane'den gelen Franciscus ve beraberindeki heyet, caminin C kapısında, İstanbul Müftüsü Rahmi Yaran, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir ve cami imamlarından oluşan heyet tarafından karşılandı.

Müftü Yaran, Sultanahmet Camisi avlusunda, Papa Franciscus'a, yapının mimarisine ilişkin bilgi verdi.

Papa Franciscus, sandalyeye oturup ayakkabılarını çıkardıktan sonra camiye girdi.  Burada ise Franciscus'u, Fatih Müftüsü İrfan Üstündağ, cami imamları Hasan Kara ve İshak Kızılarslan karşıladı. 

İstanbul Müftüsü Yaran, caminin tarihi ve çinileri hakkında Franciscus'a bilgi vererek, şunları söyledi: 

"Bu çiniler İznik ve Kütahya'da üretilip zamanında oradan getirilmiş. Bu camide 21 binden fazla çini var. 50'den fazla kompozisyon var. Sütunlarda başka yerlerde Kur'an'dan ayetler var. En tepedeki ayet tam ortada, 'semaları, gökleri ve yeri Allah tutuyor' yani bir nevi kubbede gök gibi, buranın seması. Oraya bu ayeti yazmışlar. Diğer ayet de 'Allah göklerin ve yerin nurudur, ışığıdır' şeklindedir."

İslami dini hakkında da Papa Franciscus'a kısa bilgi veren Yaran, "Namazda en önemli unsur secde olduğu için, secdede doğrudan yere yapılacağından camilerimize ayakkabısız giriyoruz" dedi.

Papa Franciscus ve Rahmi Yaran, daha sonra mihrabın önünde durarak, bir süre sohbet etti. Mihrapla ilgili bilgi veren Yaran, üzerinde Kur'an'dan ayetler olduğunu, bazı bölümlerde de Hz. Meryem ve Hz. İsa'nın anlatıldığını söyledi.

Yaran, mihrabın üzerinde yazılı olan Ali İmran Suresi'nin 37, 38 ve 39. ayetlerini de anlattı.  

Mihrabın bir ibadet mekanı olduğunu belirten Yaran, minberle ilgili olarak da Papa Franciscus'u bilgilendirdi. Yaran, Nahl Suresi'nin 90. ayetinin mealini aktardı ve bunun her cuma namazından sonra cemaate okunduğunu kaydetti.

"Çok şiirsel bir parça"

Papa Franciscus da bunun üzerine, ayette geçen cümleyi çok beğendiğini belirterek, "Bu çok güzel, şiirsel bir parça. Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ediyorum" dedi.

Cuma günleri ve bayram günleri Sultanahmet Camisi'nin tamamen dolduğunu aktaran Yaran, "Buradan güzel mesajlar verilir. Her hafta en son bir ayet okunur. 'Allah adaleti emreder, iyiliği emreder, akrabaya vermeyi, yardım etmeyi emreder. Çirkinliği yasaklar, İslam'a uymayan konuları yasaklar, taşkınlığı, azgınlığı yasaklar. Sizden de buna uymanız beklenir.' Buraya kadarı ayettir" diye konuştu. 

Yaran, konuşmasının ardından "Teşekkür ediyorum bu güzel ziyaret için. Bu ziyaretin verimli geçmesini, dünyanın huzuruna katkıda bulunmasını Cenab-ı Hak'tan niyaz ediyorum" ifadelerini kullandı.

Birlikte dua ettiler

Daha sonra Papa Franciscus, Rahmi Yaran'a dua etmek istediğini söyledi. Bunun üzerine Yaran ve Franciscus, birlikte mihraba çıktı. Yaran, bu sırada görüntü almaya çalışan gazetecileri, "Dua edenin önünde durulmaz" diyerek uyardı. Dua süresince Franciscus'un ellerinin bağlı olduğu görüldü. İl Müftüsü Yaran'ın ise duanın sonunda bağlı olan ellerini açtığı gözlendi.   

Yaran, dua sonunda "Allah kabul etsin" dedi.

Franciscus'a çini tabak hediye edildi 

Rahmi Yaran, ziyaret anısına Papa Franciscus'a lale motifli çini bir tabak hediye ederken, "Lale çiçeği, Türkiye'de çok ünlü bir çiçek. İslam açısından da Allah'ı sembolize eder. Bunun için ortak bir sembol sayılabilir" ifadelerini kullandı. Papa Franciscus hediye için ise "Son derece güzel bir parça" dedi. 

Franciscus da Yaran ve diğer yetkililere, üzerinde resminin bulunduğu özel bastırılmış gümüş madalya verdi. Hediyenin, Franciscus'un ikinci yıl resmi madalyası olduğu öğrenildi.  

Papa Franciscus'un, Sultanahmet Camisi'nden etkilendiğini belirterek, "insanı dua ortamına çektiğini, yapı olarak insanları duaya hazırladığını" söylediği öğrenildi.   

Franciscus'un Sultanahmet Camisi ziyareti, 25 dakika sürdü. 

Ziyaret sırasında yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı Sultanahmet Meydanı'nı, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı helikopterler de havadan denetledi.

Papa, Ayasofya Müzesi'ni ziyaret etti

Papa Franciscus ve beraberindeki heyet, Sultanahmet Camisi ziyaretinin ardından araçlarıyla Ayasofya Müzesi'ne geçti. Franciscus ve beraberindeki heyet, müzenin ana giriş kapısında, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Haluk Dursun, Ayasofya Müzesi Müdürü Hayrullah Cengiz ve diğer ilgililer tarafından karşılandı.

Cengiz, Papa Franciscus'a, Ayasofya Müzesi'nin yapılışına, tarihine ve Türk dönemine ilişkin bilgi verdi.

Müzenin avlusunda bulunan 18. yüzyılın ortalarında yapılan altın varaklı şadırvanı gösteren Cengiz, bunun, Türkiye'nin en ihtişamlı şadırvanı olduğunu vurguladı. Papa Franciscus'a, avludaki sıbyan mektebine ilişkin bilgi veren Cengiz, buranın okul öncesi eğitim için kullanıldığını söyledi. 

Ayasofya Müzesi'nin iki minaresinin Osmanlı döneminin en büyük mimarı Mimar Sinan tarafından yapıldığını dile getiren Cengiz, daha sonra Teodos dönemine ait antik bazilikayı anlattı.

Sultanahmet Meydanı'nın büyük mabetlerin bulunduğunu aktaran Cengiz, ilk yapılan kilisenin 404'teki isyanda yandığını, ikinci kilisenin ise 415 yılında açıldığını belirtti. İkinci kilisenin kalıntılarına ilişkin Papa Franciscus'a bilgi veren Cengiz, bu kilisenin de 532'de şehirde meydana gelen bir yangında kullanılamaz hale geldiğini ifade etti. Mevcut Ayasofya'nın üçüncü kez inşa edilen yapı olduğunu dile getiren Cengiz, müzenin yedi tepeli İstanbul'un birinci tepesinde bulunduğunu aktardı.

İmparator Kapısı'ndan giriş

Avludan müzeye giriş yapan heyete Cengiz, İstanbul'un deprem bölgesinde olduğunu ve Ayasofya'nın da bu depremlerden etkilendiğini anlattı. Mozaikleri gösteren Cengiz, "Orijinal kalan en eski mozaiklerimiz bunlardır. Ayasofya içinde 8 figürlü mozaik vardır. Bunların biri ortada Hz. İsa, solda Hz. Meryem, sağda Cebrail'in olduğu mozaiktir" dedi.

Papa Franciscus ve beraberindeki heyet, daha sonra 6. yüzyıla tarihlenen, 7 metre boyu ile Ayasofya'nın en büyük kapısı olan İmparator Kapısı'ndan ana mekana geçti. 

Cengiz bu sırada Ayasofya'nın bir protokol kilisesi olduğunu hatırlatıp, içerideki protokol işaretlerine ilişkin bilgi verildi.

Hayrullah Cengiz, Ayasofya'yı yaptıran Roma İmparatoru Justinianos'un bu kapıdan içeriye girdiğini ve "Tanrım sana şükürler olsun bana böyle bir mabet yaptırdığın için" dediğini aktardı.

Ana mekanı örten, zeminden yüksekliği 55,6 metre, çapı kuzey-güney doğrultusunda 31,87 metre, doğu-batı doğrultusunda 30,86 metre olan kubbesini anlatan Cengiz, buraya Doğu Roma imparatorları kadar Osmanlı padişahlarının da özen gösterdiğini vurguladı.

Cengiz, depremlerde Ayasofya'nın zarar gördüğünü, özellikle 6, 9, 10 ve 14. yüzyıllardaki depremlerin yapıya büyük hasar verdiğine işaret ederek, Roma imparatorlarının bu hasarlarda gerekli onarımları yaptığını, Osmanlı padişahlarının da başta Fatih Sultan Mehmed olmak üzere yapıyı restorasyondan geçirdiklerini anlattı.

"Kubbe havada uçuyor gibi"

Papa Franciscus, ana mekanı örten kubbedeki yazıyı uzun süre inceleyerek, yazının ne ifade ettiğini sordu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Haluk Dursun da kubbede Kur'an-ı Kerim'deki Nur Suresi'nin 35. ayetinin yazılı olduğunu belirterek, "Allah'ın yeryüzünün ve göklerin nuru olduğu" şeklinde ifadeler yer aldığını söyledi.

"Evet doğrudur, çok güzel" şeklinde cevap veren Papa Franciscus, kubbenin havada uçuyor gibi durduğunu belirtti.

Papa Franciscus, ayetin kendisine Fransızca aktarılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

"Hepsi bir arada yer almaktadır"

Ayasofya Müzesi Müdürü Hayrullah Cengiz, daha sonra Papa Franciscus ve beraberindekileri, "Benim her zaman ziyaretçilerimi zevkle kabul ettiğim ve anlattığım mekanlardan birisi de bu mihrap ya da apsistir" diyerek, mihrabın önüne getirdi.

Cengiz, "Burada yukarıda Hz. Meryem ve kucağında çocuk İsa, sağ tarafta Arapça Allah, sol tarafta Peygamberimizin ismi Hz. Muhammed, hepsi beraber bir arada yer almaktadır" dedi.

Ana mekanın duvarlarında asılı olan, Sultan Abdülmecid (1839-1861) döneminde hattat Kadıasker Mustafa İzzet Efendi tarafından yazılan büyük yuvarlak hat levhaları hakkında bilgi veren Cengiz, bunların, "dünyanın en büyük hat levhaları" olduğuna dikkati çekti. Cengiz, bu hat levhalarının daha sonra birçok camiye örnek teşkil ettiğini dile getirdi.

Osmanlı imparatorlarının bilhassa cuma günleri ve kutsal gecelerde burada namaz kıldığını anlatan Cengiz, "Osmanlı padişahları çocuk yaştan itibaren bir meslek edinmeleri için eğitim alırdı. Padişahların birçoğu buraya bir şey bırakmaktan, emanet etmekten büyük hoşnutluk duymuşlardır" bilgisini verdi.

Papa Franciscus özel defteri imzaladı

Ayasofya Müzesi Müdürü Hayrullah Cengiz, heyete Roma imparatorlarının taç giyme törenlerinin yapıldığı alanı da gezdirdi. 7. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Roma imparatorlarının burada taç giydiğini aktaran Cengiz, burada 18 farklı taç bulunduğunu ve hepsinin Ayasofya'da kullanılan taçlar olduğunu söyledi.

Cengiz, yapıdaki en önemli Osmanlı eklentilerinden birisi Sultan I. Mahmud tarafından 1739'da yaptırılan kütüphane hakkında da bilgi verdi.

Papa Franciscus, Ayasofya Müzesi ziyaretinde, özel defterini de imzaladı. 

Papa'dan çay yorumu

Ayasofya Müzesi Müdürü Hayrullah Cengiz, günün anısına Papa Franciscus'a iki tarihi kitabın tıpkıbasımını hediye etti. 

Bunlardan biri, MS 1. yüzyılda Yunan hekim ve bitki bilimci Dioscorides'in, bitkilerin tedavi amaçlı kullanılmasıyla ilgili kırk yıllık tecrübesini topladığı, 9. yüzyılda da İstefan Basil tarafından Arapça'ya çevrilen "De Materia Medica/Kitabü'l Haşaiş fit't-tıb" tıpkıbasımı. Dünya kütüphanelerinde 17 adet Arapça elyazması bulunan eserin nüshalarından 5'i İstanbul'da bulunuyor.

Kitabı inceleyen Papa Franciscus, çayın çok faydalı olduğunu ve onun için de çok içildiğini söyledi.

Kitaplardan diğeri de Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethinden sonra başlattığı ilmi çalışmaların bir örneği olan Ebu Zeyd El-Belhi'nin "Mesalihu'l-Ebdab ve'l-Enfüs" adlı eseri. Ruh ve beden, insan ve evren arasındaki birlikteliğe vurgu yapan ve psikolojik sağlığı içeren konuların bir araya toplandığı ilk kitap olma özelliğine sahip eserin bir nüshası "Şeyhu'l Hattatin" unvanıyla tanınan meşhur Hattat Şeyh Hamdullah tarafından Fatih Sultan Mehmed için bizzat kaleme alınmıştı.

Papa Franciscus da Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Haluk Dursun ile Ayasofya Müzesi Müdürü Hayrullah Cengiz'e, üzerinde resminin bulunduğu özel bastırılmış gümüş madalya verdi. Hediyenin, Franciscus'un ikinci yıl resmi madalyası olduğu öğrenildi.

Son alarak sunum mozaiğine ilişkin bilgi alan Papa Franciscus, MÖ 2. yüzyılda bronzdan yapılan Güzel Kapı'yı kullanarak müzeden ayrıldı. 

Ezan eşliğinde ziyaret

Papa Franciscus'un Ayasofya Müzesi ziyareti sırasında Sultanahmet Camisi başta olmak üzere çevre camilerden okunan öğle ezanı duyulmaya başlandı. Papa Franciscus, 25 dakika süren müze ziyaretini ezan eşliğinde tamamladı.

Papa Franciscus'un Ayasofya Müzesi'nin mimarisinden çok etkilendiği ve ziyaretten çok memnun ayrıldığı öğrenildi. 

Kısa bir süre Ayasofya Sıbyan Mektebi'nde istirahat eden Papa Franciscus, ilgililere teşekkür ederek Ayasofya Müzesi'nden ayrıldı.

Kedi yabancı basının ilgi odağı oldu

Papa Franciscus'un Ayasofya Müzesi ziyaretini Vatikan'dan gelen 14 kişilik gazeteci heyeti, TRT ve Anadolu Ajansı takip etti. 

St. Antuan Kilisesi ve Bulgaristan'daki Katekümen Cemaati temsilcileri, vatandaşlar ve turistler, Papa Franciscus'a Ayasofya Müzesi'ne girişi sırasında sevgi gösterisinde bulundu.

Bu arada, Ayasofya Müzesi'nde yaşayan kedilerden biri ana mekana girince yabancı gazetecilerin ilgi odağı oldu. ABD Başkanı Barack Obama'nın Ayasofya Müzesi ziyaretinde sevdiği bir kedi popüler olmuştu.

Ayasofya Müzesi'ni 2006'da da Papa XVI. Benediktus ziyaret etmişti.

Kilise bahçesinde güvercin uçurdu

Papa Franciscus, Sultanahmet Camisi ve Ayasofya Müzesi'ni ziyaretinin ardından Harbiye'deki Vatikan Temsilciliği'ne geçti. Burada bir süre kalan Papa Franciscus, beraberindeki heyetle  Saint Esprit (Kutsal Ruh) Katolik Kilisesi'ne gitmek üzere 15.30'da temsilcilikten ayrıldı. Papa Franciscus, kiliseye geçişi sırasında vatandaşlardan yoğun ilgi gördü.

Papa Franciscus'un araçla geçişi sırasında, Cumhuriyet Caddesi yaya ve araç trafiğine kapatıldı.

Franciscus, Saint Esprit Kilisesi'ne girişinde kendisini coşkuyla karşılayan vatandaşları selamladı. Papa Franciscus, kilise bahçesinde bulunan 15. Benedikt'in heykeline gelmeden önce güvercin uçurdu.

Ayine 1200 kişi davet edildi

Ayini takip etmek üzere 1200 kişinin davet edildiği öğrenildi. Saat 13.00'te kilise önünde uzun kuyruklar oluşturan katılımcılar, polis memurlarına davetiyelerini gösterdikten sonra içeri alındı. Davetiyesi olmayanların ise kiliseye girişine izin verilmedi.

Ayine katılmak üzere Fener Rum Patriği Bartholomeos ile Süryani Ortodoks Kilisesi, İstanbul Metropoliti Yusuf Çetin, Süryani Katolik Cemaati Lideri Yusuf Sağ, Ermeni Patrikvekili Aram Ateşyan da kiliseye geldi. Bartholomeos, salona girişte alkışlarla karşılandı. 

Papa Franciscus salona girdiğinde, katılımcılar Fransızca "Yaşasın Papa" şeklinde tezarühatta bulundu. Buradakilerle tokalaşan Franciscus, ayini yöneteceği alana doğru yöneldi.   

Ayinden önce salondaki koro, Arapça, Rumca, Süryanice ve Fransızca ilahiler seslendirdi. 

Papa Franciscus, yarın tekrar Fener Rum Patrikhanesi'ne gidecek ve Bartholomeos ile ortak bir deklarasyona imza atacak, birlikte öğle yemeği yiyecek.

Papa Franciscus, Saint Esprit Kilisesi'ndeki ayini yönetti

Katolik aleminin ruhani lideri Papa Franciscus, Saint Esprit Kilisesi'ndeki ayini yönetti.

Papa Franciscus, Sultanahmet Camisi ve Ayasofya Müzesi ziyaretinin ardından Harbiye'deki Vatikan Temsilciliği'ne gitti. Burada yaklaşık 3 saat kalan Papa Franciscus, daha sonra Saint Esprit Kilisesi'ne geçti. 

Kilisede saat 16.00'da başlayan ayinde Türkçe, İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, İngilizce, Arapça ve Latince bölümlere yer verildi. Türkçe bölümde, şunlar okundu:

"Barış için çalışanlar ve mülteciler için: Her ülkede ve her düzeyde barış için somut eylemlerle barış için çalışan ve eğitimi teşvik eden kişilerin ve onlara eşlik eden, onları destekleyenlerin, büyük tehlikelerden kaçmak zorunda bırakılan mültecilerin güvenli bir yer bulabilmeleri ve ümitli bir gelecek için, Kutsal Ruh'un armağanları onları bereketlesin, dua edelim."

 Papa Franciscus'un vaazı

Ayini yöneten Papa Franciscus, vaazında diyalog ve birlik mesajı verdi.

"Kendi bireyciliğimiz ve yalnızca kendi dediğimizi doğru sanmacılığımızla farklılık yaratmaya çalıştığımız zaman bölünme yaratıyoruz" ifadesini kullanan Papa, "Kendi insani planlarımızla birlik yaratmaya çalıştığımız zaman da tektipçiliğe ve onaylamacılığa ulaşıyoruz" dedi.

Papa Franciscus, zenginliğin, çeşitliliğin ve farklılığın karşıtlık anlamına gelmediğini vurgulayarak, "Uyuşmazlıkları, bölünmeleri ve anlaşmazlıkları aşabilir, birliğin ve esenliğin inandırıcı işaretleri olabiliriz" diye konuştu.

Vaazının sonunda, hastalığı nedeniyle 2008'den bu yana görevini icra edemeyen Ermeni Kilisesi Patriği Mesrob Mutafyan için dua ettiğini belirten Papa Franciscus, Mutafyan'ı sevgiyle andığını dile getirdi.

Papa Franciscus, ayrıca Fener Rum Patriği Bartholomeos'u, Süryani Ortodoks Kilisesi İstanbul Metropoliti Yusuf Çetin'i, Süryani Katolik Cemaati Lideri Yusuf Sağ'ı, Ermeni Patrikvekili Aram Ateşyan'ı ve Protestan cemaatlerin temsilcilerini içtenlikle selamladığını söyledi.

Ayinden notlar

Saat 16.00'da başlayan ayin 1 saat 20 dakika sürdü. Çeşitli dillerde ilahiler okunarak başlanan ayinde zaman zaman vatandaşlar da ilahilere eşlik etti.

Ayini, eski Vatikan Büyükelçisi Kenan Gürsoy'un da takip ettiği görüldü. Ayini, birçok Türk basın mensubunun yanı sıra çok sayıda yabancı basın mensubu da takip etti.

Ayinin bitmesiyle birlikte kilisedeki vatandaşlar uzun süre "Papa Franciscus" diye tezahüratta bulundu.

Franciscus'un konuşmasının ardından şarap ve ekmek yeme kısmı olan komünyon hazırlığına geçildi ve ilahiler okundu, kilisede bulunanlara ekmek ve şarap ikram edildi.

Ayinin son bölümünde Afrika Hristiyanlarının söylediği ilahiler de büyük ilgi gördü.

Öte yandan, Papa Franciscus'un İtalyanca yaptığı konuşmanın Türkçesini ise İstanbul Katolik Episkoposu Monsenyör Louis Pelatre kilisedekilere okudu.

Ayinin sonunda Fener Rum Patriği Bartholomeos, Papa Franciscus'un yanına geldi ve sarıldı. Franciscus daha sonra takdis yaptı.

Ayin, Papa Franciscus'un yine alkışlar ve sevgi gösterisi eşliğinde kiliseden ayrılmasıyla son buldu.

Papa Franciscus, aracına bindikten sonra kilise önünde ve yolun karşı tarafında bekleyenlere el salladı. 

İstanbul'daki temaslarının ardından Papa Franciscus, akşam saatlerinde Türkiye'den ayrılacak.

Fener Rum Patrikhanesi'ne ziyaret

Papa Franciscus'un Fener Rum Patrikhanesi'ne gelişinde kilise çanları çalındı. Franciscus'u kapıda İznik ve Kadıköy metropolitleri karşıladı.

Patrik Bartholomeos da Papa Franciscus'u Aya Yorgi Kilisesi'nin kapısında karşıladı. Kilisenin içerisinde Papa Franciscus, Patrik Bartholomeos'la mum yaktı. Papa ve Patrik birlikte "Doksoloji ayini"ni izledi.

Papa Franciscus, kilisede "Muhterem ve Aziz Kardeş" diye hitap ettiği Bartholomeos'la dua etme şansını bulduğu için şükranla dolu olduğunu söyledi. Papa Franciscus, "Ortak umut asla düş kırıklığı yaratmaz çünkü bize ve zavallı gücümüze değil ama Tanrı'nın sadakati üzerine kurulmuştur" dedi.

Patrik Bartholomeos da Rumca yaptığı konuşmada, Papa Franciscus'a, "Eski Roma ile Yeni Roma arasında sembolik köprü kuran ve Havari Petrus ile Havari Andreas arasındaki kardeşlik sevgisini taşıyan sizleri sevgi, şükran ve mutluluk ile ağırlamaktayız" dedi.

Papa VI Paul, Papa II. Jean Paul ve XVI. Benedict'in ziyaretlerini hatırlatan Bartholomeos, Papa Franciscus'un da kendilerini ziyaret etmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Patrik Bartholomeos, "Takdir ve memnuniyetle değerlendirdiğimiz buluşmamızı, tarihi bir olay ve mutlu geleceğin emaresi olarak değerlendirmekteyiz" diye konuştu.

Bartholomeos, konuşmasında Patrikhane için "cefakar evrensel kilisemiz" tabirini kullanırken, "kutsal" diye nitelendirdiği Papa Franciscus'un ziyaretinin aralarındaki kardeşlik münasebetini taçlandırmasını temenni ettiğini dile getirdi.

İki dini lider, şükür ve barış duası etti

Konuşmaların ardından Papa Franciscus ile Patrik Bartholomeos, birbirlerini yanaklarından öperek, sarıldı. Ardından Bartholomeos, Papa Franciscus'u takkesinden öptü.

Patrik Bartholomeos ve Papa Franciscus, kilisede bulunanları kutsadı, birlikte şükür ve barış duası etti. Ayinin ardından dini liderler Patrikhane binasına geçti. Burada Patrik Bartholomeos'un, Papa Franciscus'a binaya ilişkin bilgi verdiği görüldü.

Daha sonra Papa Franciscus ve Patrik Bartholomeos, yaklaşık yarım saat baş başa görüştü. Papa Franciscus, Fener Rum Patrikhanesi'nden ayrılmadan önce Patrikhane Sinodu'nun üyeleriyle tanıştırıldı.

Patrik Bartholomeos, Papa Franciscus'a Aya Yorgi'nin ikonunu, Papa Franciscus da Bartholomeos'a Vatikan Kütüphanesi'nde bulunan 11. yüzyıla ait bir Yunanca el yazmasının tıpkı basımını ve Saint Peter Bazilikası'nın 9. yüzyıla ait mozaiğinin kopyasını hediye etti.

Papa Franciscus, Fener Rum Patrikhanesi'ndeki ziyaretinin ardından geceyi geçireceği Harbiye'deki Vatikan Temsilciliği'ne geçti.

Sözcü değerlendirdi

Vatikan Basın Sözcüsü Rahip Federico Lombardi de,  Hilton Bosphorus Hotel'de oluşturulan basın merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Papa Franciscus'un İstanbul ziyaretini değerlendirdi.

Fener Rum Patriği Bartholomeos'un Papa'yı İstanbul'da havalimanında karşılamış olmasının altını çizen Lombardi, "Bu gün orada başladı. Bu, iki lider arasındaki dostluğun, kardeşliğin göstergesi" dedi.

Lombardi, Papa'nın, planlandığı gibi önce Ayasofya'ya değil Sultanahmet Camisi'ne gitmesinin nedenini de açıklayarak, bunu, ziyaretin namaz saati dışında gerçekleşmesinin gerekli olmasına bağladı.

Camide son derece dostça bir ortam bulunduğunu anlatan Lombardi, Papa'nın ziyaret esnasında 4 dakika kadar "sessizce tapındığını" söyledi.

Lombardi, papaların cami ziyaretlerinin normal şeyler haline geldiğine dikkati çekerek, bunun giderek dostane ve doğal hale gelen diyaloğun da göstergesi olduğunu ifade etti.

Ayasofya ziyareti

Papa’nın Ayasofya ziyaretine değinen Lombardi, "Ayasofya, bin yıldan uzun süre Hristiyan bazilikasıydı. Bunun ilk 500 yılında da birleşik, yani ayrılıktan önceki evrensel kiliseye aitti. İstanbul'un düşmesinden sonra cami oldu.  Bu muhteşem yapı, hem bu şehrin hem de dini tarihin, kilise tarihinin tanığı oldu. Papa'nın Ayasofya'yı ziyareti de bir müze ziyaretinden ibaret değildi, buradaki derin tarihin yoğunluğuyla ilgili bir deneyimdi" diye konuştu.

Lombardi, Papa'nın Ayasofya'daki "altın defter"e düştüğü nota da işaret ederek, Franciscus'un Yunanca "Tanrı'nın kutsal bilgeliği" yazdığını söyledi. Lombardi, Papa'nın bu jestle buranın tarihinin, köklerinin farkında olduğunu göstermek istediğini kaydetti.  

Mülteci gençlerle görüşecek

Lombardi, Papa'nın Patrikhane ziyaretinde Bartholomeos'un elini öpmek suretiyle kendisini ve Roma Kilisesi'ni kutsamasını istediğini, bunun da bir ilk olmadığını söyledi.

Papa Franciscus'un yarın Patrikhane'de katılacağı ayinin ardından öğleden sonra Harbiye'deki resmi ikametgahında mülteci gençlerle görüşeceğini bildiren Lombardi, aralarında Suriyeli ve Iraklı mültecilerin de bulunduğu gençlerin sayısı hakkında ise bilgi vermedi.