Suriye'nin özgürlüğüne kavuşmasına giden süreç, AA Kitap tarafından Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanan 327 sayfalık kitapta anlatıldı.

Kitap, "Baas Rejimini Çöküşe Götüren 12 Gün", "Özgür Suriye Coşkusu", "Rejimin Suç Dosyası: Kanıtlar", "Esed Rejiminin Mağdurları: Tanıklar", "Rejimin Savaş Suçluları Yargılanmayı Bekliyor: Sanıklar" ve "Yeni Dönemin İlk Seçimi" başlıklı bölümlerden oluşuyor.

1. Dünya Savaşı'nın ardından Fransız işgaline uğrayan Suriye'nin 1946 yılında bağımsızlığını kazanmasından bu yana geçen süreçte yaşananlar ile Beşşar Esed'in iktidara geliş süreci, kitabın birinci bölümünde yer alıyor.

"Suriye Devrimi: Baas Esaretinden Özgürlüğe" kitabında, siyasi çözüm çağrılarına ısrarla karşı çıkan, elindeki bütün askeri imkanlarla kendi halkını hedef almaya devam eden Esed rejimini çöküşe götüren sürecin kritik aşamaları, AA muhabirlerince çekilen unutulmaz fotoğraflarla sergileniyor. Ayrıca, kitapta muhabirlerin yaptığı röportajlar da bulunuyor.

Kitapla, toplu mezarlar, işkence merkezleri, tehcirler ve ilk elden tanıklıklarla bu zaferin arkasındaki 61 yıllık baskı rejimi ile Baas diktatörlüğünün üzerine inşa edildiği temellerin tarihe not düşülmesi ve adalet arayışlarına kılavuzluk edilmesi amaçlanıyor.

Suriye'de yaşananların farklı boyutları disiplinler arası yaklaşımla ele alındı

Kitabın ön sözünü kaleme alan Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, Suriye'de 2011 yılında başlayan halk ayaklanmasının kısa sürede iç savaşa evrilerek yalnızca bölge ülkelerini değil, büyük güçler dahil olmak üzere bir dizi dış aktörü de içine çeken çok boyutlu bir kriz haline geldiğini belirtti.

Suriye'de rejim karşıtı güçlerin ilerleyişi ve nihai zaferleriyle 61 yıllık kanlı Baas rejimi ile 53 yıllık Esed ailesi iktidarının sona ermesinin ülkedeki insan hakları ihlallerine dair kapsamlı belgelerin ortaya çıkmasına yol açtığını ifade eden Karagöz, özellikle savaş suçları, işkence merkezleri ve sivillere yönelik sistematik zulüm gibi konularda önemli delillerin gün yüzüne çıkmasının sağlandığını kaydetti.

Karagöz, bu sürecin Suriye'deki çatışma dinamiklerinin yanı sıra halkın yıllarca süren baskı ve şiddet altında yaşadığı zorlukların derinlemesine incelenmesine de imkan tanıdığını dile getirdi.

Bu kapsamda hazırlanan söz konusu eserin Suriye'de yaşananların farklı boyutlarını disiplinler arası yaklaşımla ele aldığını, haber metinleri, analizler, tanıklıklar ve belgelere dayalı içerikleri bir araya getirerek bütüncül perspektifle sunduğunu aktaran Karagöz, savaş suçlarına ilişkin belgelerin, rejimin uygulamalarına dair tanıklıklar ve sahadan elde edilen verilerin, çalışmanın temel unsurları olduğunu anlattı.

Karagöz, AA Kitap tarafından hazırlanan çalışmanın sahadan elde edilen güvenilir bilgileri kamuoyuna ulaştırmayı, akademik çevrelerin istifadesine sunmayı ve özellikle insan hakları temelli araştırmalara kaynaklık etmeyi hedeflediğini vurgulayarak, çalışmanın Suriye üzerine yürütülen araştırmalar için referans olmasını temenni etti.

Baas rejiminin çöküş süreci

Esed rejiminin muhalefeti güç kullanarak bastırma yolunu seçmesi, Suriye'yi 13 yıl devam eden bir şiddet sarmalına sürükledi. Bölgesel ve küresel güç odaklarının da denkleme dahil olmasıyla Suriye, gerek toplumsal yapı gerekse devlet işleyişi bakımından çöküşün eşiğine geldi.

Rejimin kendi halkını hedef almasıyla başlayan iç savaşta yüz binlerce kişi hayatını kaybetti, 2 milyona yakın kişi de yaralandı. Savaşın Suriye'nin geleceğini de etkileyecek en vahim sonuçlarından biri olarak 13 milyondan fazla Suriyeli ya başka ülkelere sığınmak zorunda kaldı ya da ülke içinde yerinden edildi.

Rejim, halk hareketinin 13'üncü yılında, 8 Aralık 2024'te Şam'ın kontrolünün muhaliflerce ele geçirilmesi üzerine çöktü.