Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği (THTD) tarafından düzenlenen 4. Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Kongresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) bir otelde yapıldı.

Kongrede, kök hücre transplantasyonu, tümör aşıları, hücresel ve genetik tedaviler, CAR-T hücre tedavisi, immünoterapi, kanserde destek tedavileri ve klinik araştırmalardaki güncel bilimsel gelişmeler uzmanlar tarafından paylaşıldı.

Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği Kurucu Başkanı Prof. Dr. Fevzi Altuntaş, kongre kapsamında düzenlenen basın toplantısında, bu yılın ana temasının "Transplantasyon ve Hücresel Tedavilerde Mükemmeliyet: Güvenlik-Kalite-Erişim" olarak belirlendiğini söyledi.

Kongrede, bireyselleştirilmiş tedavide hedeflerin, güvenlik ve yaşam kalitesinin paylaşıldığını anlatan Altuntaş, "CAR-T Hücre Tedavileri Kursu" düzenlendiğini ve kursta CAR-T mimarisi ve yeni kuşak yaklaşımlar, kalite testleri, akademik üretim gereklilikleri ile akademik üretim gibi birçok oturumun yapıldığını anlattı.

Kanserin geçmişte tedavi edilemeyen hastalık olarak nitelendirilmesine rağmen tıptaki son gelişmeler sayesinde birçok hastanın artık şifa bulduğunu vurgulayan Altuntaş, yenilikçi ilaçlara yönelik gelişmelerin dünya genelinde son hızla devam ettiğinin altını çizdi.

Bunların başında "CAR-T" adı verilen hücre tedavisinin geldiğini vurgulayan Altuntaş, şunları kaydetti:

"CAR-T hücre tedavileriyle, kan kanserlerinde kalıcı yanıtlar sağlanabiliyor. Yapılan bilimsel çalışmalar, bazı hastalarda 5 yılın üzerinde tedavisiz tam yanıtın alınabildiğini gösterdi. Örneğin, nüks ve dirençli bir kan kanseri türü olan multipl miyeloma hastalarının üçte birinde en az 5 yıl hastalığın ilerlemeden yaşadığı belirlendi. Dünya genelinde en az 42 bin 500 hastaya CAR-T hücre tedavisi uygulandı. Bunların yaklaşık 5 bini Avrupa, 38 bini Amerika'da yapıldı. Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Derneğinin son raporunda, ileri hücresel tedavi uygulanan 6 bin 42 hastanın 4 bin 888'i CAR-T aldı."

"Lenfomada, kişiye özel tedavilerle yaşam süresi uzadı"

Dernek üyesi Prof. Dr. Burhan Turgut da hematolojik kanserler içinde en sık görülen grupta yer alan lenfomalarda, yeni tedavilerin de umut vadettiğini söyledi.

Lenfomanın tedavi edilebilir bir kanser olduğunun altını çizen Turgut, tedavi başarısında kişiye özgü, kanıta dayalı tedavi ve düzenli takibin esas olduğunu vurguladı.

Turgut, lenfomalarda yeni nesil "bispesifik" antikorlarla çok önemli başarı oranları elde edildiğini bildirerek, "Örneğin, bir lenfoma çeşidi için geliştirilen kişiye özel tedavilerle yaşam süresi uzatılırken, hastaların yaşam kalitesinde de ciddi oranlarda iyileşme tespit edildi. Yine başka bir 'bispesifik' antikorun kullanıldığı kemoterapiye ilişkin Faz 3 çalışmalarında, kök hücre nakline uygun olmayan nüks veya dirençli lenfomada genel sağ kalımın üstünlüğü ortaya kondu. Çalışmada, aynı zamanda ölüm riskinde de yüzde 41 azalma olduğu belirlendi." değerlendirmesinde bulundu.

"Artık miyelomda kür elde etmek mümkün"

Kongre Genel Sekreteri Doç. Dr. Tuğçe Nur Yiyenoğlu ise multipl miyelomda, transplantasyon ve hücresel tedavi alanındaki yeniliklere ilişkin bilgi verdi.

Multipl miyelomda yeni kuşak ilaçlar ve otolog kök hücre nakliyle tedavi başarı oranlarının belirgin arttığına işaret eden Yiyenoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tedavide kullanılan 'Teclistamab', 'Talquetamab' ve 'Elranatamab' isimli 'bispesifik antikor' tedavilerine ilişkin çok merkezli bilimsel çalışmanın sonuçlarına göre, sağ kalım oranları yüzde 50'nin üzerine çıktı. Bu tür immünoterapi ile erken dönemde daha yüksek ve kalıcı yanıtlar bildirildi. Günümüzde immünoterapi ile yenilikçi yaklaşımlarla da hastalarda ortalama yaşam süresinin uzadığı belirlendi. Örneğin, özel bir kombine tedaviyle sağ kalımın arttığı ve minimal kalıntı hastalığın çok düşük oranda olduğu ortaya kondu. Transplantasyon yapılan hastalarda da beklenen yaşam süresinin 17 yılı aştığı belirlendi."

"Artık lösemisiz yaşam mümkün"

Lösemi tedavisinde güncel yaklaşımlara ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Yiyenoğlu, "Artık lösemisiz yaşam mümkün." dedi.

Yiyenoğlu, lösemi tedavisinde ilk basamağın modern ilaç tedavisi olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:

"Erken dönemde lösemi kontrol altına alındıktan sonra hastalığın tekrarlaması bakımından yüksek risk taşıyorsa elde edilen erken yanıtın devamlılığının sağlanması ve güçlendirilmesi gerekir. Bu durumda da hastalığın tekrarlama riski göz önüne alınmalı ve tedavi buna göre planlanmalıdır. Bu seçeneklerden biri başkasından kök hücre nakli veya CAR-T gibi hücresel tedavilerdir. Kan kanserinde en etkili tedavi yöntemlerinden biri kök hücre naklidir. Kök hücre umuttur, kök hücre gelecektir. Ancak kök hücre nakli, sorunların bittiği anlamına gelmemektedir. Nakil sonrası da nakil süreci kadar önemli. Nakil sonrasında yakın takip ve gerektiğinde acil müdahale de büyük önem taşımaktadır. Nakil yapılan hastaların tercihan nakil yapılan merkezde uzun yıllar takip edilmesi gerekir. Aksi takdirde bu hastalar aylar, yıllar sonra bile ciddi problemlerle karşılaşabilir."

"Gelin gönüllü olalım, bir hayat kurtaralım"

Dernek ve Kongre Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt da kök hücre transplantasyonunda Türkiye'nin gelişmiş ülkelerle aynı düzeyde olduğunu belirterek, artık komşu ve akraba ülkelerden çok sayıda hastanın Türkiye'ye tedavi için geldiğine dikkati çekti.

Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Derneğinin son raporuna göre, Avrupa'da 696 merkezde, 43 bin 902 hastada 47 bin 731 kök hücre nakli yapıldığını ve bunun da tedavi standartlarının yaygınlaştığını gösterdiğini bildirdi.

Türkiye'de kök hücre nakli merkez sayısının 100'ün üstüne çıktığına işaret eden Erkurt, şunları söyledi:

"Ülkemizde yıllık nakil sayısı 6 binin üzerine çıktı. Başka vericiden nakillerde başarı oranları Batı ülkeleriyle paralel seyretmektedir. Transplantasyon Merkezi kalitesi ve bakım standartları uluslararası düzeyde kabul görmektedir. Herhangi bir sağlık sorunu olmayan 18-50 yaş arası gönüllüler, kök hücre bağışçısı olabilir. Gelin gönüllü olalım, bir hayat kurtaralım. 18-50 yaş arası, sağlıklı bireyler Türk Kızılayı Kök Hücre (TÜRKÖK) Gönüllü Verici Merkezleri ve Sabit Kan Alma Merkezlerine başvurarak bilgilendirme alabilir ve yalnızca birkaç tüp kan ile verici adayı kaydı oluşturabilir. Ülkemizde TÜRKÖK gönüllü bağışçı sayısı 1 milyonu aşmış ve nakil sayısı 30 bine yaklaşmıştır. Küresel ölçekte veri tabanında 40 milyon üzerinde gönüllü verici ve yaklaşık 7 binin üzerinde kordon kanı ünitesi kayıtlıdır. Türkiye'de akraba dışı nakillerin yüzde 90'ı artık kendi ulusal bankamız üzerinden karşılanmaktadır."

"Kanserli her hastaya öncelikle standart tedavi uygulanmalı"

Türkiye'de immünoterapi, CAR-T hücre ve tümör aşısı gibi hücresel tedavilerin, klinik araştırmalar kapsamında uygulanmaya başlandığını anlatan Erkurt, bu çalışmaların bazı hematolojik kanserlerde derin ve kalıcı yanıtlar sağlayabildiğini söyledi.

Erkurt, yeni ve yenilikçi ilaçların rutin tedaviye girmesinin zaman alabildiğini, hastaların bu tedavilere ancak söz konusu klinik çalışmalara katılarak erken dönemde ulaşabileceklerini vurgulayarak, "Kanserli her hastaya öncelikle standart tedavi uygulanmalı ancak standart dışına çıkmış her hastaya mümkün ise klinik araştırma seçeneği sunulmalıdır." dedi.