AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, her yıl 4 Nisan, dünya genelinde sahipsiz hayvanların durumuna dikkati çekmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla "Dünya Sokak Hayvanları Günü" olarak kutlanıyor. Türkiye, bu yıl güne, bazı illerde sahipsiz hayvanlarının insanlara yönelik saldırısı nedeniyle yaşanan tartışmalarla girdi.

Bu hayvanlara yönelik rehabilitasyonun yanı sıra sahiplendirme, mevzuat düzenlemeleri, denetim gibi çalışmalar gerçekleştiriliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı koordinesindeki projelere, belediyeler ve sivil toplum örgütleri de destek veriyor.

Mevzuat çalışmaları kapsamında, Hayvanları Koruma Kanunu geçen yıl güncellendi ve cezalar düzenlendi. Ayrıca, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği, Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik ile Hayvanat Bahçelerinin Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik de hayvan haklarının korunması yönünde atılan kanuni adımlar olarak öne çıkıyor.

Belediyelere kısırlaştırma için mali destek

Türkiye'de rehabilite edilmemiş yaklaşık 6 milyon sahipsiz hayvan bulunuyor.

Yerel yönetimler tarafından kurulan yaklaşık 99 bin hayvan kapasiteli 289 bakımevinde tehlike arz eden hayvan sayısının 2021 sonu itibarıyla 4 bin 317'ye ulaştığı tahmin ediliyor.

Yerel yönetimler tarafından sahipsiz hayvanların rehabilitasyonu kapsamında 2004-2021 döneminde 2 milyon 141 bin 662 sahipsiz hayvan aşılandı. Bu dönemde 1 milyon 823 bin 353 hayvan kısırlaştırılırken 461 bin 762 hayvan bakımevlerinden sahiplendirildi.

Bakanlıkça yayımlanan "Geçici Hayvan Bakımevi Yapımı ile İlgili Ödenek Tahsisi Hakkında Genelge" kapsamında, hayvan bakımevi yapımı maksadıyla 2009-2021 yıllarında 56 ilde, 81 yerel yönetime mali destek sağlandı.

Ayrıca, "Sokak Hayvanlarının Kısırlaştırılması ile İlgili Ödenek Tahsisi Genelgesi" kapsamında da yerel yönetimlere, 2017-2021 döneminde sahipsiz hayvanların kısırlaştırılması maksadıyla toplam 391 bin 488 hayvan için mali destek verildi.

Bakanlık, hayvanların korunmasına ilişkin halkın bilinçlendirilmesi maksadıyla sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte kamu spotları hazırladı. Bu spotlar ulusal kanallarda yayınlandı. Bununla birlikte, hayvanların korunması ve hayvan sevgisiyle ilgili broşür, kitapçık ve poster bastırılırken okullarda çeşitli eğitim ve gösteri faaliyetleri gerçekleştirildi.

Düzenlemelerde değişiklikler yapıldı

Bakanlık, yıllara ve ortaya çıkan yeni sorunlara çözüm olması amacıyla bazı kanun ve yönetmeliklerde düzenlemeye gitti.

Bu anlamda, geçen yıl yürürlüğe giren "Hayvanları Koruma Kanunu ile Türk Ceza Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile çeşitli düzenlemeler yapıldı.

Burada sahipsiz hayvanlar da unutulmadı. Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyelere yıl sonuna, 25-27 bin nüfuslu belediyelere ise 31 Aralık 2024’e kadar hayvan bakımevi kurma zorunluluğu getirildi.

Nüfusu 25 binin altındaki belediyeler ise en yakın belediyede hayvanları rehabilite ettirmekle yükümlü kılındı.

Kedi ve köpek sahiplerine, hayvanlarını en geç̧ bu yıl sonuna kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırma zorunluluğu söz konusu düzenlemelerin en dikkati çekeni oldu.

Ev hayvanını terk edenlere hayvan başına 2 bin lira idari yaptırım da gerektiren maddenin yanı sıra ev hayvanı satış yerlerinde kedi ve köpek bulundurulması 14 Temmuz 2022'den itibaren yasaklanacak.

Sirklerin kurulması yasaklandı

Hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması da yasaklandı.

Mevcut işletmeler bakımından, her ne suretle olursa olsun kapasite artırımı yapılması ya da eksilen hayvanların yerine yenilerinin getirilmesi yasaklanarak bu işletmelerin 10 yılın sonunda faaliyetlerine son verilmesi hükme bağlandı.

Yasaklara aykırı davranılması halinde 25 bin lira idari para cezası verilecek.

Tehlikeli ırklara yönelik çalışmalar

Tehlike arz eden köpek türlerini belirleme yetkisi Bakanlık tarafından kullanılıyor. Bu kapsamda Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasilerio ve melezlerinin sahiplerine hayvanlarını hayvan bakımevlerine teslim edebilmeleri veya 6 aylık süre içinde kısırlaştırma ve kayıt altına alma suretiyle bakabilmeleri hükmü getirilmişti.

Ayrıca, bu hayvanların ağızlıksız ve tasmasız sokağa çıkarılması, çocuk oyun alanları ve parklarına, halkın yoğun olarak bulunduğu alanlara girmesi de yasaklandı.

Aksi takdirde 11 bin lira idari para cezası uygulanıyor. Bu hayvanları sokağa terk edenlere de 30 bin lira idari para cezası veriliyor.

Kanunlarla, nesli yok olma tehlikesi altındaki hayvanları öldürmek, bir nesli yok etmek, ev hayvanı veya evcil hayvanları kasten öldürmek, onlara işkence etmek, zalimce muamelede bulunmak, onları dövüştürmek, hayvanlara cinsel saldırıda bulunmak veya tecavüz etmek de suç kapsamına alınarak hapis cezası getirilmişti.