Tunus Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen "Devlet Güvenliğine Karşı Komplo 2" adlı davanın bugünkü duruşmasında aralarında "terör örgütü kurma" suçlamasının da bulunduğu yaklaşık 20 kişi hakkında karar verilmesi bekleniyor.

Bu duruşmadan aylar önce mahkeme, "devlet güvenliğine karşı komplo kurma" suçlamasıyla yargılanan sanıklar hakkında hüküm vermiş, bu karar ülkenin muhalif kesimi tarafından "siyasi hesaplaşma" olarak nitelendirilerek eleştirilmişti.

Davanın açılması

Dava süreci, Tunus yargısının, aralarında eski Başbakan Yusuf Şahid'in de bulunduğu 12 kişi hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkarmasıyla başladı.

Terörle Mücadele Yargı Merkezi Sözcüsü Hanan Kadas, yaptığı açıklamada, tutuklama kararlarındaki gerekçenin "terör grubu oluşturmak, devlet güvenliğine komplo kurmak" olduğunu açıkladı.

Hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkarılan 12 kişinin tamamının yurt dışında olduğunun tespit edildiğini belirten Kadas, 2016-2020 arasında Başbakanlık yapan Yusuf Şahid, eski Cumhurbaşkanlığı Divan Ofisi Müdürü Nadiye Ukaşe, eski Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi Lideri Raşid el-Gannuşi'nin oğlu Muaz el-Gannuşi, eski Devlet Bakanı Lutfi Zeytun, eski Ulusal Güvenlik Başkanı ve eski Bahreyn Büyükelçisi Kemal el-Kızani, yazar, gazeteci ve eski Milletvekili Mahir Zeyd gibi isimlerin tutuklama kararı çıkarılanlar arasında bulunduğu bilgisini verdi.

Kadas'ın 22 Kasım'daki açıklamasına göre ise zamanla sanık sayısı artan dava sürecinde "komplo 2" ortaya çıktı.

Yargı Merkezi Sözcüsü Kadas, Terörle Mücadele Mahkemesi'ndeki soruşturma hakiminin bu dava kapsamında 21 Kasım'da görülen duruşmada İçişleri Bakanlığı Özel Hizmetler eski genel müdürü Mahraz Zuvari hakkında hapis cezası kararı verilmesi gerektiğine ilişkin görüş bildirmişti.

20 kişi hakkında ağır suçlamalar

"Komplo 2" davasında yaklaşık 20 sanık hakkında "terör örgütü kurma, ülkenin iç güvenliğine karşı komplo kurma, terörü finanse etme, kara para aklama, hükümete darbe teşebbüsünde bulunma ve sosyal medyayı şiddeti kışkırtmak için kullanma" gibi ağır suçlamalar yöneltiliyor.

Dava sanıkları durumlarına göre 3 grupta toplanıyor. Nahda Hareketi Lideri Gannuşi, eski belediye başkanı Rayyan Hamzavi, İçişleri Bakanlığı eski yetkilisi Zuvari, eski başbakan danışmanı Semir Hannaşi, eski başbakan Ali el-Arid, Nahda eski lideri Habib el-Luz tutuklu bulunuyor.

İkinci kategoride ise, serbest yargılanan ağır şekilde hasta olan Nahda Hareketi liderlerinden Sadık Şuru yer alıyor.

Yurt dışında ya da kaçak yargılanan bir diğer grupta ise Gannuşi'nin oğlu Muaz el-Gannuşi, eski Cumhurbaşkanlığı Divan Ofisi Müdürü Ukaşe, gazeteci Şehrazad Ukaşe, eski Ulusal Güvenlik Başkanı ve eski Bahreyn Büyükelçisi Kızani, eski Devlet Bakanı Zeytun, eski başbakan Şahid, eski milletvekili Zeyd, eski dışişleri bakanı Refik Abdusselam bulunuyor.

Mahkeme maratonu

Terörle Mücadele Yargı Merkezi Sözcüsü Kadas, Nisan 2024'te, soruşturma hakiminin işlemlerini tamamladığını, 12 Nisan 2024'te soruşturmanın kapatılması yönünde karar verdiğini ve bu durumu Savcılığa bildirdiğini ifade etti.

Tunus'taki ceza mahkemesi ise 25 Mart 2025'te "Komplo 2" davasıyla bağlantılı olarak 20'den fazla sanığın Tunus Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki terör davalarında uzmanlaşmış ceza mahkemesine sevk edilmesine karar verdi.

İddianame Dairesinin 15 Mayıs 2024'te mahkemeye sevkettiği davanın duruşması 2 Mayıs 2025'te başladı. Dava duruşması 1 Temmuz'a kadar birkaç kez ertelendi ve mahkeme kararların açıklanacağı tarihi 8 Temmuz olarak belirledi.

Siyasi hesaplaşma

Nahda Hareketinden 1 Temmuz'da yapılan "Komplo Davası 2'nin Gerçekleri ve Yalanları" isimli açıklamada, hareketin liderlerine yönelik suçlamalar reddedildi ve "yargı operasyonunun siyasi hesaplaşma" olduğu vurgulandı.

Muhalif Ennahda Hareketi, 1 Temmuz'da yayımlanan "Komplo Davası 2'de Yalanlar ve Gerçekler" başlıklı bildiriye göre, liderlerine yönelik suçlamaları reddederek operasyonu "siyasi hesaplaşma" olarak niteledi.

Açıklamada, "Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in feshettiği meşru parlamentonun Başkanı Raşid Gannuşi, Yusuf Şahid, Nadiye Akaşa ve çok sayıda eski bakan ile tanınmış ismin yer aldığı sözde komplo davasının 2. duruşmasının yapıldığı" belirtildi.

Söz konusu davanın "Tunus'ta muhalifleri ortadan kaldırma ve seslerini kısma amacıyla yürütülen sistematik bir dezenformasyon kampanyası" bağlamında yapıldığı ve davanın "yargı sisteminin çarpıtıldığının ve istismar edildiğinin yeni bir kanıtı" olduğu ifade edildi.

Davanın "sahte kaynaklara ve uydurma suçlamalara dayandırıldığı, yargının siyasileşme boyutunu ve adalet standartlarındaki gerilemeyi gözler önüne serdiği" kaydedildi.

Komplo 1 davasında 40 kişiye ceza verilmişti

Tunus'ta bir mahkeme, 19 Nisan'da "Devlet güvenliğine karşı komplo 1" davasında 40 sanık hakkında 4 ila 66 yıl arasında değişen hapis cezası verdi.

Tunis Afrique Presse'in haberine göre, Terörle Mücadele Mahkemesi'nden ismi açıklanmayan bir kaynak, ülke kanunlarına göre söz konusu kararlar için temyiz yolunun açık olduğunu söyledi.

Yargı alanındaki kaynak, firari sanıklar hakkında verilen hükümlerin yakalandıkları anda uygulanması gerektiğini belirtti.

Sanıkların "devletin iç ve dış güvenliğine karşı komplo kurmak, terör örgütü kurmak ve bu örgüte katılmak, devletin yapısını değiştirmeye veya halkı silahlı saldırı düzenlemeye teşvik etme" gibi suçlarla itham edildiği aktarıldı.

Suçlamalar arasında, "Tunus topraklarında kargaşa, cinayet ve soygunu kışkırtmak", "terör suçlarıyla ilgili eylemlerde bulunmak ve gıda güvenliği ile çevreye zarar vermenin" de yer aldığı kaydedildi.

Muhalif çevreler ve insan hakları örgütleri, söz konusu davanın "siyasi" olduğunu, muhalifleri ortadan kaldırmak ve Cumhurbaşkanı Said'e ve olağanüstü tedbirlerine karşı çıkanları susturmak için kullanıldığını savunuyor.

Tunus makamları ise davanın siyasi olmadığını, bu kapsamda yargılananların "devlet güvenliğine karşı komplo" ve yolsuzluk gibi devlet güvenliğiyle ilgili suçlamalardan yargılandığını birçok kez açıkladı.

Tunus’ta “siyasi tutuklamalar”

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in ülkede yaşanan siyasi ve ekonomik krizin etkilerinden dolayı 25 Temmuz 2021'de aldığı "olağanüstü kararlar" ile parlamentoyu feshetmesi ve mevcut başbakanı görevden almasının ardından siyasi ve ekonomik kriz derinleşerek devam ediyor.

Ülkede 2023'te başlayan operasyonlarla aralarında eski Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi'nin de olduğu gözaltına alınan onlarca siyasetçi, gazeteci, aktivist, hakim ve iş insanı "devlet güvenliğine komplo kurmak" suçlamasıyla tutuklu yargılanıyor.

Muhalif kesim, bu gözaltı dalgasını ve soruşturmaları kendilerine yönelik "sindirme operasyonu" olarak niteliyor.

Said ise ülkede bazı siyasilerin, "devletin güvenliğine karşı komplo kurmak" ve "ekonomik krizi körüklemeye yönelik adımlar"dan dolayı gözaltına alındığını söylemişti.