&#187 10. TÜRK DEVLET VE TOPLULUKLARI KURULTAYI

ANTALYA (A.A) - 20.09.2006 - Nurettin Aksu-Selma Bıyıklı bildiriyor- Antalya Kemer'de Sungate Port Royal Otel'de 18 eylül'de toplanan 10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, Devlet Bakanı Beşir Atalay'ın sonuç bildirgesini açıklamasıyla sona erdi.
Sonuç bildirgesinde, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nın, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesi, Devlet Bakanı Beşir Atalay'ın koordinatörlüğü, TÜDEV ve TİKA işbirliğinde 18 Eylül'de başlayıp 20 Eylül 2006'da sona erdiği belirtildi.
Yerküredeki Türk devlet ve topluluklarının tamamını kuşatması ve tüm sorunları kapsamasının Kurultay'ın en büyük hedeflerden biri olduğu vurgulanan bildirgede, Kurultaya bürokrasi, akademi, sivil toplum kuruluşları, düşünce kuruluşları, ticaret ve sanayi odaları ile medya temsilcilerinin davet edildiği anımsatıldı.
Bildirgede, coğrafi kuşatıcılığı sağlamak için; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan, Moğolistan ve KKTC'den, Rusya Federasyonu'ndan Tataristan, Başkurdistan, Çuvaşistan, Saha-Hakas ve Altay Federe cumhuriyetlerinden, Kırım Özerk Bölgesi, Gagauz bölgesi ve Ahıska Türklerinden, İran, Irak ve Afganistan'dan, Gürcistan, Batı Trakya, Kosova, Romanya, Makedonya, Bulgaristan, Bosna-Hersek ve Arnavutluk temsilcileri ile Almanya, Fransa, Amerika, Avustralya, Belçika ve İsviçre'de yaşayan Türk diasporasının davet edildiği dile getirildi.
Bildirgede, Kurultay'da 19 Eylül 2006 tarihinde Uluslararası İlişkiler, Medya ve İletişim Komisyonu, İktisadi, Ticari, Mali İşler ve Turizm Komisyonu, Eğitim-Öğretim, Bilim ve Teknoloji Komisyonu, Kültür Komisyonu, Toplum Yönetimi ve Hukuk Komisyonu ile Gençlik Komisyonu'ndan oluşan 6 farklı komisyonun da kendi alanlarını ilgilendiren konuları görüşüp, tartışarak, somut önerileri içeren raporlar hazırladıkları kaydedildi.
Bildirgede, Kurultayın, Türk devlet ve topluluklarının; uluslararası platformlarda dayanışmalarını ve birlikteliklerini güçlendirmelerine, modern anlamda ekonomik gelişmelerini ve refahlarını sağlamalarına, kültürel bağlarını derinleştirmelerine, halen yürütülen müşterek çalışma ve projeleri daha etkin hale getirmelerine, kısa ve orta vadede uygulanabilir, yeni işbirliği alanlarının ortaya çıkarılmasına yol göstermek amacıyla tavsiye kararları aldığı bildirildi.

-TAVSİYE KARARLARI-

Bildirgede, tavsiye kararları şöyle sıralandı:

''- Türkçe Konuşan Devletler Topluluğu'nu oluşturmak için gerekli bilimsel, bürokratik ve kurumsal zeminlerin oluşturulmasına başlanmalıdır. Bu amaçla bir eylem planı  hazırlanmalıdır.
- Küresel ve bölgesel ihtilafların ivme kazandığı günümüzde, Türk dünyasının tarihi ve coğrafi şartlardan güç alan potansiyeli, dünya barışı içini çok önemli bir faktör olarak değerlendirilmelidir. Avrasya'daki stratejik dengelerin oturması, böylece dünya barışı ve refahına katkıda bulunulması yolunda kullanılması bu faktörün gereği gibi değerlendirilmesiyle yakından ilişkilidir.
- Kurultay çalışmalarının da gösterdiği üzere, Türk devlet ve topluluklarının birbirlerinin sorunlarına duydukları ilgi ve hassasiyetin giderek artmakta oluşu çok önemli bir kazanımdır.
- Kurultayımızda, KKTC üzerindeki siyasal, ekonomik, kültürel ve sportif izolasyonların bir an önce kaldırılması amacıyla somut adımlar atılması, Türk devlet ve toplulukları temsilcileriyle KKTC temsilcilerinin karşılıklı ziyaretler gerçekleştirmeleri ve kısa sürede mevcut ilişkilerin hukuksal bir zemine oturtularak kurumsallaştırılması çağrısı yapılmıştır.
- Kurultayımız, Karabağ meselesinin bütün Türk devlet ve topluluklarının ortak sorunu olduğu gerçeğinden hareketle, Ermenistan'ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarından koşulsuz olarak çekilmesi ve yurdundan edilmiş 1 milyon Azerbaycanlının geri dönmesini teminen, Türk dünyasının bütün gücünü seferber etmesini gerekli görmüştür.

-KERKÜK VE AHISKA TÜRKLERİ-

- Kurultayımız, Irak'ta yaşayan Türklerin maruz kaldığı mağduriyetleri, özellikle Kerkük'te tapu ve nüfus kayıtlarının tahrip edilerek kentin demografik yapısının bilinçli bir biçimde değiştirilmesini kabul edilemez bulmakta; bu koşullar altında kentin geleceğine ilişkin sağlıklı bir referandum yapılmasının mümkün olmayacağına dünya kamuoyunun dikkatini çekmektedir.
- Kurultayımız Ahıska Türklerinin vatanlarını geri dönmelerini teminen Türk devlet ve toplulukları tarafından verilen desteğin artarak devam etmesini önemsemektedir.
- Avrupa'da yaşayan Türklerin, başta Türkiye'nin AB üyeliği süreci olmak üzere Türk dünyasının bütün sorunlarının Avrupa kamuoyuna ve yönetimlerine doğru bir biçimde aktarılmasında etkin bir rol oynayabilecek iken bu imkanın gereği gibi kullanılamadığı görülmektedir. Bu tespitten hareketle kurultayımız, Avrupa Türklerinin yaşadıkları ülkelerdeki siyasal süreçlere daha etkin ve örgütlü olarak katılmasını özellikle önemsemektedir.

-ENERJİ İLETİM ZİNCİRİ TAMAMLANMALI-

- Giderek büyüyen dünya enerji açığının, Türk dünyasında mevcut enerji kaynaklarına olan ihtiyacı göz önüne alındığında, ülkelerimiz arasındaki enerji iletim zincirinin tamamlanması stratejik bir önem kazanmaktadır.
- Türk dünyasının bütün sorunlarının ve imkanlarının gerek Türk, gerekse dünya kamuoyu tarafından derinliğine kavranması ve Türk dünyasında ortak bilincin pekiştirilmesi için iletişim altyapımızın eş güdüm içerisinde geliştirilmesi gerekmektedir. Bunun için haber ajanslarımızın, basın-yayın kuruluşlarımızın, gazete, radyo ve televizyonlarımızın, mesleki eğitim kurumlarımızın ve iletişim mevzuatımızın uyumlandırılması ve dünya medyasında sağlıklı ve dengeli ilişkiler kurması gerekmektedir.
- Küresel ve bölgesel ölçekteki sorunların ve gelişmelerin en üst seviyede ele alınmasına fırsat teşkil etmesi bakımından, Türkçe Konuşan Devlet Başkanları Zirvesi'nin 17 kasım 2006 tarihinde Antalya'da düzenlenecek olması büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır.
- Türk cumhuriyetleri arasında yatırım ve ticaretin önündeki engellerin kaldırılması için yabancı sermaye girişinin kolaylaştırılması, karşılıklı olarak piyasaya giriş koşullarının basitleştirilmesi, mal ve hizmet ticaretinin artırılması sağlanmalı ve çifte vergilendirme önlenmelidir.
- Türk devlet ve topluluklarında iş adamı ve girişimcilerin işbirliğini artırmak amacıyla ilgili kurumlar ile KOBİ'ler arasında işbirliğinin artırılması, Türk cumhuriyetleri iye ortak bölgesel işbirliği programlarının geliştirilmesi, Hazar bölgesi enerji imkanlarının daha etkin değerlendirilmesi hedeflenmelidir.

-TÜRKİYE'NİN TURİZM TECRÜBELERİ-

- Türkiye cumhuriyeti'nin turizm sektöründe bugüne kadar elde ettiği tecrübeler Türk devlet ve topluluklarına etkin bir şekilde aktarılmalıdır.
- Türk cumhuriyetleri arasında ulaşımın kolaylaştırılması için demir yolu ve kara yolu yapım projelerine ağırlık verilmelidir. Hava yolları uçuş sayıları maliyet fayda kriteri de gözetilerek artırılmalıdır.

-ORTAK ALFABE-

- Türk devlet ve toplulukları arasında ortak alfabe konusundaki çalışmalara devam edilmesi, Türkiye Türkçesinin ortak iletişim dili olarak benimsenmesi noktasındaki gayretlerin sürdürülmesi ve bilim dalları için ortak terim sözlüklerinin hazırlanması sağlanmalıdır.
- Türk devlet ve toplulukları arasında eğitim ile ilgili problemler, müfredatlar, eğitim kurumları arasındaki ilişkiler, eğitim ve öğretimde işbirliği gibi konulara dair sorunları çözebilmek için projeler üretmek üzere Türk cumhuriyetlerini temsil eden, konunun uzmanlarından oluşan, fonksiyonları belirlenmiş bir eğitim koordinasyon kurulu vücuda getirilmeli ve ortak bir eğitim politikası oluşturulmalıdır.

-TARİH, EDEBİYAT, KÜLTÜR VE DİN KİTAPLARI-

- Orta öğretim kurumlarında sosyal ve kültürel derslerde okutulmak üzere, kurulacak ortak komisyonlarca ortak 'Türk tarihi', 'Türk edebiyatı', 'Türk kültür tarihi' ve 'Din kültürü ve ahlak bilgisi' ders kitapları hazırlanarak uygulanmaya konulmalıdır.
- Her kademedeki eğitim kurumları arasında karşılıklı öğretim elemanı ve öğrenci değişimi gibi 'değişim programları' ve 'kardeş okul' uygulamaları teşvik edilmeli ve kapsamı genişletilmelidir. 

-''BİLİM ÖDÜLÜ''-

- Türk devlet ve toplulukları tarafından belirlenecek bilim adamlarınca oluşturulmuş bir komisyonun isimlendireceği 'Bilim ödülü' ihdas edilmeli ve bu ödüller kurultay sırasında sahiplerine verilmelidir.
- Türk dünyasında eğitim politikalarının oluşmasına yardımcı olmak amacıyla, eğitim sistemleri ve politikaları hakkında bilginin toplanması, izlenmesi, işlenmesi ve yayılmasını sağlayan şeffaf, güvenilir bir ağ sistemi ve bilgi bankası oluşturulmalıdır.
- Ülkeler arasında yaygın kültür, sanat faaliyetlerinin geliştirilmesi ve karşılıklı kültürel değişim programları yoluyla her düzeyden katılımın sağlanması hedeflenmelidir.
- Yüksek iletişim teknolojileri kullanımı ile zengin içerikli web siteleri ve bilgi merkezleri arasında kurulacak ağlar ile karşılıklı bilgiye ulaşımın kolaylaştırılması sağlanmalıdır.
- Ortak yayınlar, yapımlar ve bilimsel çalışmalar planlanıp koordine edilmeli ve özellikle Türk dili üzerine mukayeseli araştırmalarda yoğunluk oluşturulmalıdır.
- Türk dünyasının mimari ve arkeolojik değerleri ile somut olmayan kültürel mirasın envanteri çıkartılmalı ve ortak uluslararası projeler üzerinde çalışma grupları oluşturulmalıdır.
- Gençliğin uyuşturucu ve diğer kötü alışkanlıklara, çevre kirliliği ve ekolojik bozulmalara karşı korunması için ortak mücadele yolları aranmalıdır.
- Gençler için tarihte ve günümüzde bilim, din, sanat ve edebiyat, spor gibi alanlarda başarılı olmuş Türkleri tanıtıcı ortak programlar hazırlanmalıdır.
- Türk devlet ve topluluklarından gençlere Türk kültürünü tanıtıcı ve Türkçe eğitimi veren yaz programları düzenlenmelidir.
- Televizyonlarda çocuklar ve gençler için Türk devlet ve topluluklarına ait olan sanatkarların eserlerinden uyarlanmış dizi filmler, çizgi filmler ve belgeseller hazırlanarak yayınlanmalıdır. Türk topluluklarına ait lehçelerden çocuk edebiyatı alanındaki eserlerin diğer lehçelere çevirileri yapılmalıdır.

-''AVRASYA TAHKİM DİVANI''-

- Türk devlet ve topluluklarından da gençlik temsilcilerinin bir araya geleceği fırsatlar oluşturulmalıdır. Bu bağlamda Türk Dünyası Gençlik Kurultayları desteklenmelidir.
- Türk dünyasında ekonomik ve ticari ilişkilerin güven içinde ve sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi, yabancı yatırımcıların cezbedilmesi, iş adamı ve yatırımcılara hukuki güvenliği sağlamak amacıyla Avrasya Tahkim Divanı örgütü kurulmalıdır.
- Türk cumhuriyetleri arasındaki ekonomik ve ticari hayata canlılık kazandıracak, rehin, kefalet, mülkiyeti muhafaza, taksitle satım gibi kurumlar öncelikle yeni bir düzenlemeye tabi tutulmalıdır.
- Türk Dünyası Belediyeler Birliği daha aktif hale getirilmelidir. Türk devlet ve toplulukları arasında kardeş belediyecilik yöntemi ile dostluk, işbirliği ve eğitim ilişkileri geliştirilmelidir. Bu bağlamda iki yılda bir 'yerel yönetimler kongresi' yapılmalıdır.
- Kurultayımızın kurumsallaştırılması ve sürekliliğin sağlanması yönünde kuvvetli bir arzu bulunmaktadır. Gelecek kurultayların diğer Türk devletlerinde de yapılması yönünde oluşan talep memnuniyet ile karşılanmıştır.
- Kurultayımız ayrıca alınan kararların takibi ve hayata geçirilmesi amacıyla Türk devlet ve toplulukları resmi yetkililerine kuvvetli bir çağrıda bulunmaktadır. Bu amaçla, Türkiye Cumhuriyeti öncülüğünde ve desteğinde kurumsal takip mekanizması bir an önce kurulmalıdır.''

-TÜDEV BAŞKANI PROF. DR. ABDULHALUK ÇAY: ''AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANI ALİYEV, 11'İNCİ KURULTAYIN AZERBAYCAN'DA DÜZENLENMESİ KONUSUNDA TALEPTE BULUNDU''

ANTALYA (A.A) - 20.09.2006 - Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı (TÜDEV) Başkanı Prof. Dr. Abdulhaluk Çay, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in, 11'inci Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nın gelecek yıl Azerbaycan'da düzenlenmesi konusunda talepte bulunduğunu bildirdi.
Abdulhaluk Çay, Antalya'nın Kemer ilçesine bağlı Beldibi beldesinde üç gün süren 10'uncu Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nın ardından AA muhabirine değerlendirme yaptı.
Prof. Dr. Çay, beş yıl aradan sonra kurultayın Antalya'da düzenlenmiş olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Kurultayın ilk günü Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açılış konuşmalarını yaptıklarına değinen Çay, kurultayın kapanışının ise 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in konuşmasıyla gerçekleştiğini belirtti.
Kurultay'da 6 komisyonun çalıştığını ve raporlarını bugün kurultaya sunduklarını anlatan Çay, şunları söyledi:
''10'uncu kurultay, sivil toplum örgütlerinin, üniversitelerin, siyasetçilerin ve kamu temsilcilerinin katıldığı önemli bir kurultay olmuştur. Bence bu kurultay, hedeflediği amaçlar doğrultusunda mesafe almıştır. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 11'inci kurultayın Azerbaycan'da düzenlenmesi konusunda talepte bulundu. Bu talep değerlendirilecektir.''
Devlet Bakanı ve Kurultay Başkanı Bekir Atalay da AA muhabirine, kurultayda söyleneceklerin hepsinin söylendiğini ve başarılı bir kurultay gerçekleştirildiğini kaydetti.

-BYEGM VEKİLİ MELEK-

Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdür Vekili Salih Melek de AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, BYEGM'nün en önemli görevinin yerli ve yabancı basınla ilişkileri düzenlemek, Türkiye'nin hükümet çalışmalarını ve tanıtım faaliyetlerini kamuoyuna ve yurt dışına duyurmak olduğunu belirtti.
BYEGM'nün kurultayla ilgili tüm faaliyetleri yürüttüğünü anlatan Melek, şunları söyledi:
''Katılımın fazla olabilmesi amacıyla yerli ve yabancı basına Türkçe ve İngilizce duyurular yaptık. Basının kurultaya daha fazla katılımını sağlamaya çalıştık. Kurultayı 170 basın mensubu izledi. Bu zirveye katılımın gayet iyi olduğunu ve kurultayın basın mensuplarının ilgisini çektiğini gördüm. Kurultayın Türk ve yabancı basın yayın organlarında geniş şekilde yayınlandığını, Türkçe konuşan ülkeler ve topluluklarda büyük yankı yaptığını gördük. Kurultayı izleyen gazetecilere hizmet ve kurultayın basın yayın organlarına yansıması konusunda BYEGM gayet olumlu ve başarılı bir çalışma yapmıştır.''
Salih Melek, kurultayı çok sayıda yabancı basın mensubunun da izlediğine değinerek, şu bilgileri verdi:
''Özellikle Azeriler çoğunlukla olmak üzere çok sayıda yabancı basın mensubu geldi. Çin ve ABD'li gazetecilerin de kurultayı izledikleri dikkatimizi çekti. Çin ve ABD'li gazeteciler kurultay kararlarını ve aktivitelerini kendi yayın kuruluşlarına gönderdiler. Başta Anadolu Ajansı olmak üzere önemli haber ajansları da kurultayı geniş şekilde bütün dünyaya ve Türk cumhuriyetlerine duyurdular.''

-9. CUMHURBAŞKANI SÜLEYMAN DEMİREL: ''TÜRK DÜNYASI ELİNE GEÇEN FIRSATI ÇOK İYİ KULLANMALIDIR. BU FIRSAT, ÇAĞDAŞ DÜNYADA YERİNİ ALMA FIRSATIDIR. ÇAĞDAŞ DÜNYANIN GÜCÜNE ULAŞMA, ÇAĞDAŞ DÜNYADAKİ ROLÜNÜ ALMA FIRSATIDIR''

ANTALYA (A.A) - 20.09.2006 - 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Türk dünyasının önünde çok iyi bir fırsat bulunduğunu belirterek, ''Türk dünyası eline geçen fırsatı çok iyi kullanmalıdır. Bu fırsat, çağdaş dünyada yerini alma fırsatıdır. Çağdaş dünyanın gücüne ulaşma, çağdaş dünyadaki rolünü alma fırsatıdır'' dedi.
9. Cumhurbaşkanı Demirel, Antalya'nın Kemer ilçesine bağlı Beldibi beldesinde düzenlenen ''10'uncu Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İş Birliği Kurultayı''nın kapanış oturumunda konuştu.
Kurultayın beş sene aradan sonra tekrar yapılmasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Demirel, kurultayın fikir babası olan Alparslan Türkeş'i de rahmetle andığını ifade etti. Demirel'in sözleri kurultay delegeleri tarafından alkışlandı.
Bu kurultay'ın 1993'ten önce düzenlenmesi için dünya koşullarının uygun olmadığına değinen Demirel, bu tarihten önce Türk dünyasının büyük bölümünün üzerinde bir örtü bulunduğunu anlattı. Sovyetler Birliği'nin kendiliğinden çökmesinden sonra Türk dünyasının büyük bölümünün üzerindeki örtünün kalktığını kaydeden Demirel, bu gelişmeleri, tarihi iyi bilerek anlamak gerektiğini söyledi.
SSCB'nin dağılmasından sonra 21 boydan müteşekkil bir Türk dünyasının dünya sahnesine çıktığını anlatan Demirel, I. Dünya Savaşı, II. Dünya Savaşı'ndan sonra yaşanan siyasi ve tarihi gelişimi özetledi ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra meydana gelen olaylar ve bu olayların Türk dünyasına etkileri konusunda ayrıntılı bilgi verdi.
Sovyet sisteminin halkına refah sağlayamadığından ve halkına özgürlüğü esirgediğinden de söz eden Demirel, Sovyetler'in dağılmasından sonra, ''Barış içinde iş Birliği'' kavramının ön plana çıktığına dikkati çekti.
Demirel, şöyle konuştu:
''Sovyet imparatorluğunun dağılmasından sonra Baltık ve Balkanlar'daki birçok doğu bloku devleti AB üyesi oldu, bir kısmı da AB üyesi olma peşinde. Bu ülkeler Sovyet sisteminin bir kanadıydı. Diğer kanadı ise Orta Asya'da bağımsızlığına kavuşan cumhuriyetlerdir. Buradaki halk bizim kardeşlerimizdir. Buradaki halklarla kader, gönül, tarih, kültür birliğimiz vardır. Rusya Federasyonu içerisinde, daha çok özerk idareler şeklinde Türkçe konuşan, Türk adet ve geleneklerine sahip topluluklar vardır.''

-TÜRKİYE'NİN YARDIMLARI-

Sovyet sisteminin Avrupa'daki kanadı olan ülkelerin, kendilerini AB ülkelerinin seviyesine çıkarma gayretleri içerisinde olduklarına da işaret eden Demirel, AB'nin büyük bir proje olduğunu vurguladı. Demirel şöyle devam etti:
''Bu projenin hedefi Avrupa'da barıştır, iş birliğidir, adalettir ve zenginliktir. Hürriyeti, adaleti, zenginliği barış içerisinde meydana getirme oyunudur. Eğer barış yoksa zaten bunları meydana getirmek mümkün değildir. AB önce bir insanlık, sonra barış, sonra da zenginlik projesidir. Bu ülkeler bu istikamette yürüyor. Türkçe konuşan ülkelere geldiğimiz zaman, tek başlarına kendilerini ayakta tutmaya ve kalkınmaya götürüyorlar. Bu cumhuriyetlerin kuruluşunda Türkiye Cumhuriyeti'nin, gücü nispetinde çok önemli yardımı olmuştur. Bu yardım zaman zaman eğitim biçiminde, zaman zaman başka şekilde olmuştur. Bu ülkelere dünyanın hiçbir ülkesi el uzatmazken, (Acaba ayakta kalabilecekler mi, yaşayabilecekler mi) diye sorulurken, (Bunlar yarın Rusya Federasyonu'nun arka bahçesi haline mi gelecek) şüphesi dünyada yaygınken, Türkiye bu kardeş ülkelere yardım etmiş ve bu ülkelerin üzerinde bir hegemonya tesis arzusu olmadan, yani bu kardeş ülkelerin büyük ağabeyi pozisyonu takınmadan, sadece eşit şartlar içerisinde bu ülkelere manevi sorumluluğunun gereği olarak sıcak ilgi göstermiştir. 1993 yılında ilk olarak bu ülkelere 1 milyar dolar kredi açmak suretiyle, başka ülkelerin de buraların kalkınmasına hizmet etmelerini sağlayan ülke Türkiye'dir. Türkiye'nin bu ülkelere yaptığı hizmetlerin en önemlisi de bu kardeş ülkeleri dünyayla bir araya getirmek olmuştur.''

-NASIL ZENGİNLEŞEBİLİRİZ?-

Süleyman Demirel, bugünkü süreçte, gelecekte bağımsız Türk cumhuriyetlerinin nasıl zenginleştirilebileceği konusunda çalışmalar yapmak gerektiğine de değinerek, şöyle devam etti:
''Bu cumhuriyetler nasıl zenginleşecektir, bu ülkeleri nasıl çağa uydurmak mümkün olacaktır? Bunun için yöneticiler gayret sarf ediyorlar. Çok önemli şeyler yaptılar ama zaman çok hızlı ilerliyor. Bu zaman içinde kalkınmışlığı, insan hakları ve demokrasiyi mutlaka göz önünde tutmak lazım. Çağdaş dünyayla ters düşerek bir yere varamayız.''
Sovyet imparatorluğunun yıkılmasından sonra meydana çıkan siyasi coğrafyada Türkçe konuşan, Türk geleneklerine sahip insanların coğrafyasına ''Avrasya'' dendiğini de hatırlatan Demirel, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Biz bu dünyanın çağdaş dünyaya yetişmesini, çağdaş dünyaya katkıda bulunmasını istiyoruz. Bu dünyanın geleneği, felsefesi barıştır. Bundan kimsenin korkmaması lazım. Acaba Pantürkizm mi olur, Panislamizm mi olur, Panturanizm mi olur diye kimsenin korkmasına lüzum yok. Bu ülkelerin halklarının çoğunluğu Müslümandır ve hepsinin konuştuğu dilin kökünde Türkçe vardır. Lehçelerde farklılıklar vardır. Farklılıkları gidermek bu dünyanın kendi iç meselesidir. Ama bu dünyanın iç meselesinin yanında dış meselesi var. Dış meselesi ise kalkınmak ve dış dünyayla yarışabilmektir. İç meselesini halletmeden bunu yapamaz. İç meselesini halletmek için daha çok işbirliğine ihtiyaç var. Biz ne istiyoruz? (Dilde birlik, işte birlik.) Dil meselesini birbirimizi anlayabilecek şekilde halletmemiz lazım.''

-TÜRK DÜNYASININ ÖNÜNDEKİ FIRSAT-

Demirel, Türk cumhuriyetlerinin hepsine düşen görevin, Türk kültürünü iyi anlamak, köküne sahip çıkmak olduğunun altını çizerek, ''Kökümüze iyi sahip çıkmazsak, elimize geçen fırsatı değerlendiremeyiz'' dedi.
Türk dünyasının birbirine daha iyi sarılması gerektiğini de vurgulayan Demirel, ''Mesela bir alfabe meselesini halletmesi lazımdır'' diye konuştu.
Çağların, bazen milletlerin önüne büyük fırsatlar getirdiğine de işaret eden Demirel, sözlerini şöyle tamamladı:
''Türk dünyasının önünde çok büyük fırsat vardır. Bu fırsat, toparlanma, kendine gelme, güçlenme, dünya barışına daha çok yardımcı olma fırsatıdır. Bu potansiyel var. Bu potansiyeli çalışır hale getirme, bütün Türk cumhuriyetlerindeki ve Türk topluluklarındaki kardeşlerimizin, bilim adamlarının, sanatkarların, üniversitelerin hepimizin işi. Daha çok iş birliği sadece geçmişimizi hatırlamak ve birbirimizle kucaklaşmaktan ibaret değildir. Geçmişimizi hiç unutmamamız lazım ama şu çok önemli ki, geleceğe bakarken daha güçlü olmak mecburiyetindeyiz. Türk dünyası eline geçen fırsatı çok iyi kullanmalıdır. Bu fırsat çağdaş dünyada yerini alma fırsatıdır. Çağdaş dünyanın gücüne ulaşma, çağdaş dünyadaki rolünü alma fırsatıdır.''
Konuşmasının ardından, kurultayı düzenleyen kuruluşlardan Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı Başkanı Abdülhaluk Çay Demirel'e, yanında küçük bir Türk bayrağı bulunan, bozkurt heykelciği hediye etti.
Kurultaya katılan Ahıska heyeti Demirel'e, kalpak, hançer ve kaftan, Uygur heyeti de geleneksel şapkalarını hediye ettiler.

-AZERBAYCAN PARLAMENTOSU MİLLETVEKİLİ PAŞAYEVA: ''TÜRKÇE KONUŞAN DEVLETLER PARLAMENTERLER ASAMBLESİ KURULMALI''

ANTALYA (A.A) - 20.09.2006 - Selma Bıyıklı bildiriyor - Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Genire Paşayeva, Türk devletlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinde gerçekçi adımlar atılması gereğine işaret ederek, Türkçe Konuşan Devletler Parlamenterler Asamblesi kurulmasını önerdi.
Paşayeva, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendisinin 10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nda Uluslararası İlişkiler ve İletişim Komisyonu'nda görev aldığını söyledi.
Dünyada yeni bir dönem başladığını, Türkçe konuşan devletler için de bu dönemin çok önemli olduğunu anlatan Paşayeva, ''Eskiden bu toplantılarda daha çok Rusça konuşulurdu ve katılımcılar birbirlerini tanımazlardı. Ama bu toplantıda gördüm ki artık Türkçe konuşuluyor. Bu çok sevindirici'' diye konuştu.

-''BUGÜNE KADAR TOPLULUK KURAMADIK''-

Türk devletlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinde duygusallıktan ileriye gidilerek, gerçekçi adımlar atılması gereğine işaret eden Paşayeva, şunları söyledi.
''Türkçe Konuşan Devletler Parlamenterler Asamblesi kurulmalı. Dünyada aynı dilleri konuşan ülkeler bu tür topluluklar kuruyor. Türk devletleri arasında sıkı bağlar olmasına rağmen, bugüne kadar bu topluluğu kuramadık. Ama şimdi önümüzde fırsatlar var. Böyle bir birliğin uluslararası alanda görüş beyan etmesinin çok etkili olacağını düşünüyorum. Bu asamble çerçevesinde, uluslararası alanda sesimizi duyurarak, Türkçe konuşan ülkeler coğrafyasının ne kadar geniş bir alana yayıldığını gösterebiliriz.''

-ENERJİ VE TİCARET YOLLARI-

Son yıllarda enerji ve ticaret yollarına sahip olmanın daha büyük bir önem kazandığına dikkati çeken Paşayeva, bu enerji kaynaklarının büyük çoğunluğunun Türkçe konuşan ülkelerde olduğunu, Türkiye'nin de dışarıya çıkış yollarına sahip bulunduğunu belirtti.
Türk dünyasının en büyük sorununun birlik oluşturamamak olduğunu ifade eden Paşayeva, böyle bir birliğe karşı ülkeler arasında farklı yaklaşımlar bulunduğunu söyledi.
Paşayeva, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Bu tür bir asamble kurulmasına taraftar olanlar vakit kaybetmeden hemen bir araya gelmeli. Diğerleri de zamanla bu asamblenin çalışmalarını gördükten sonra topluluğa katılacaklardır'' diye konuştu.
Asamblenin çeşitli konularda çalışmalar yürütecek alt komisyonlarının da bulunması gerektiğini belirten Paşayeva, bu birimlerin hazırladığı projeleri asamblenin değerlendirebileceğini anlattı.
Bu tür birlikler kurulurken ülkeler arasında güven bulunmasının önemine işaret eden Paşayeva, ''Türkçe konuşan ülkeler birbirleriyle kardeş oldukları için böyle bir sorun ortaya çıkmayacaktır'' dedi.
Türkçe konuşan ülkelerin medya kuruluşlarının birbirleriyle ilişki kurmasının gerekli olduğunu kaydeden Paşayeva, bu nedenle bu tür toplantıların büyük önem taşıdığını belirtti.

-DEVLET BAKANI ATALAY: "TÜRK KURULTAYI, İLK KEZ STK VE DEVLET TARAFINDAN DÜZENLENDİ"

ANTALYA (A.A) – 20.09.2006 – Nurettin Aksu–Selma Bıyıklı – Devlet Bakanı Beşir Atalay, devlet ile bir sivil toplum kuruluşunun (STK) ilk defa bir Türk kurultayını birlikte düzenlediğini söyledi.
Antalya'da 18 eylülde başlayan 10'uncu Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, bugün sonuç bildirisinin açıklanmasıyla sona erdi.
Devlet Bakanı Atalay, divan başkanlığını yaptığı kurultayın bugünkü son bölümünde önce kurultaya gönderilen kutlama telgrafı gönderen isimleri okudu. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Özak, Tarım Bakanı Mehdi Eker, Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, kabineden kurultaya kutlama telgrafı gönderen isimler arasında yer alırken, muhalefetten sadece ANAVATAN Genel Başkanı Erkan Mumcu'nun telgraf gönderdiği gözlendi. Ayrıca bazı milletvekilleri de kurultaya kutlama telgrafı yolladı.
Bakan Atalay, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Vakfının (TÜDEV) şimdiye kadar 9 kez düzenlediği kurultayın, bugün onuncu kez, ama ilk defa devletin katılımı ve desteğiyle düzenlediğini açıkladı.
Bu yüzden kurultayın, ilk kez devlet ile bir STK'nın düzenlediği ilk kurultay olduğunu kaydeden Atalay, organizasyona katkılarından dolayı Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) ile TÜDEV'e de teşekkür etti.
Kurultayın merhum Alpaslan Türkeş tarafından başlatılarak düzenli bir hale getirildiğini ifade eden Atalay, kurultayın kurucusu Türkeş'i rahmetle andı. Bakan Atalay'ın bu hareketi delegeler tarafından büyük alkış aldı. Atalay, ardından da kurultaya katılan Türkeş'in kızı Umay Günay Türkeş'i kürsüye davet etti.
Umay Günay Türkeş, konuşmasında, Türk Devlet ve Toplulukları Kurultayının fikir babası olan babası Alpaslan Türkeş'in, TÜDEV'i kurduğunda, kurultayların devlet tarafından desteklenmesi ve gerçekleştirilmesini istediğini hatırlattı. Art arda yapılan ilk dokuz kurultaydan sonra 10'uncu kurultayın 5 yıllık bir aradan sonra gerçekleştiğini ifade eden Türkeş, 59. Hükümetin, babasının bu vasiyetini yerine getirdiğinin görüldüğünü söyledi.
Umay Günay Türkeş, kurultaya hem destek vererek babasının vasiyetini yerine getirmesi, hem de bizzat açılışına katılmasından dolayı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür etti.

-TÜDEV BAŞKANI ÇAY'DAN BAŞBAKAN ERDOĞAN'A TEŞEKKÜR-

TÜDEV Başkanı Abdülhaluk Çay da konuşmasında, Türk tarihinin yakın döneminde iki kurultay zincirinin görüldüğünü söyledi.
Bunlardan ilkinin çarlık Rusyası döneminde Novograd'da çarlığın tüm baskı ve engellemelerine karşı Türk aydınları tarafından yapılan kurultay dizisi olduğunu belirten Çay, çarlığın tüm baskılarına rağmen Türk aydınlarının bu kurultaya katıldığını hatırlattı. Çay, bu kurultayda alınan kararların Duma'ya kadar taşındığını kaydetti.
"1915'lerde İsmail Gaspıralılar, Yusuf Akçuralar, Zeki Velidi Toganlar tarafından başlatılan bu hareketin, daha sonraları Sultangaliyevler tarafından Sovyetler Birliği döneminde sürdürülmek istendiğini" söyleyen Abdülhaluk Çay, Sovyet rejiminin baskı ve işkencelerle Türk aydınlarını katlederek bu hareketleri durdurduğunu ifade etti.
Bu gelişmelerin ardından kurultayların artık yapılamadığını hatırlatan Çay, Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından Türk kurultayları fikrinin yeniden ortaya çıktığını söyledi.
İlki 1993 yılında yapılan Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayının 2001 yılına kadar sürdüğünü belirten Çay, buna 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in büyük destek verdiğini ifade etti.
Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nın 5 yıl aradan sonra yeniden başladığını belirten Çay, bunun 59. Hükümetin ve bilhassa Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük desteğiyle gerçekleştiğini söyledi. Çay, bu destek için Başbakan Erdoğan'a teşekkür etti.
Kapanış oturumu devam ederken, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel salona gelerek oturuma katıldı.
Devlet Bakanı Beşir Atalay, kurultay sonuç bildirisini okumadan önce, bu kurultayları destekleyen ve hepsine de bizzat katılan 9. Cumhurbaşkanı Demirel'i kürsüye davet etti.
Süleyman Demirel'in konuşmasının ardından, Bakan Atalay'ın kurultay sonuç bildirisini okumasıyla 10'uncu Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı sona erdi.

-KURULTAYI 29'U YABANCI 170 GAZETECİ İZLEDİ

ANTALYA (A.A) - 20.09.2006 - Antalya'da 18 Eylülde başlayan 10'uncu Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nı 29'u yabancı 170 gazeteci izledi.
Antalya'nın Kemer ilçesine bağlı Beldibi beldesindeki Sungate Port Royal Otel'de önceki gün başlayan kurultay öncesi Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM), günler öncesinden yoğun hazırlık yaptı. Kurultay'ı izlemek üzere gazetecilere akreditasyon hizmeti veren BYEGM, gazetecilerin kurultay süresince çalışmalarını kolaylaştırmak üzere her türlü önlemi aldı. BYEGM verilerine göre, kurultayı 18 Azeri, 3 Türkmen, 1 ABD'li, 1 Rus, 2 Çinli, 3 Fransız ve 1 Kazak olmaz üzere 29'u yabancı 170 gazeteci izledi. Gazeteciler, Kurultay'ın gerçekleştirildiği salona yakın bir bölgede kurulan Basın Merkezi'ni kullanarak, haberlerini kuruluşlarına anında iletme imkanı buldular. Basın Merkezi'nde gazetecilerin kullanımı için 17 bilgisayar, bir fotokopi cihazı, bir faks cihazı konuldu ve 30 dizüstü bilgisayar için kablosuz internet bağlantısı kuruldu.
Kurultay çalışmaları, başta TRT olmak üzere çeşitli televizyon kanallarınca canlı yayınlandı.
BYEGM, yerli ve yabancı gazetecilere konforlu bir çalışma ortamı sağlayabilmek amacıyla oturma mekanları ve çeşitli içeceklerin sunulduğu bir de stand hazırladı.
Basın Merkezi'nde yabancı gazetecilere, kitap, dergi, broşür, CD'nin de aralarında bulunduğu çeşitli tanıtım dokümanları dağıtıldı.
BYEGM, kurultayla ilgili kupür çalışması da yaparak, yayın organlarında kurultayla ilgili yayınlanan haberlerin kupürleri, ilgili ve yetkililere günlük olarak iletildi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açılışını yaptığı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın da katıldığı Kurultay'a ilişkin haberlerin başta Türk devletleri olmak üzere, dünyanın çeşitli ülkelerindeki basın yayın organlarında geniş şekilde yer aldığı da bildirildi.

-KURULTAYDA KOMİSYON ÇALIŞMALARI TAMAMLANDI

-AA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI TEK, TÜRK DÜNYASI HABER AJANSLARI ARASINDA İŞBİRLİĞİNE GİDİLMESİ KONUSUNDAKİ ÖNERİLERİNİ DİLE GETİRDİ

ANTALYA (A.A) – 20.09.2006 – Nurettin Aksu – Selma Bıyıklı Bildiriyor - 10. Türk Devlet ve Toplulukları Kurultayı’nın bugünkü bölümü, yaklaşık 13 saat süren komisyon çalışmalarında bildiriler ve önerilerin sunulması ile tamamlandı.
Komisyon çalışmalarına katılan yaklaşık 500 delege, altı değişik komisyonda, hazırladıkları bildirileri ve önerileri sundular.
"Uluslararası İlişkiler, Medya ve İletişim Komisyonu" delegelerin en fazla katılımının olduğu komisyon olurken, bu komisyonun çalışmaları ancak gece 22’ye doğru sona erdi. "Gençlik Komisyonu" ise katılımın en az olduğu komisyon oldu.
10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı'nda ayrıca "İktisadi, Mali, Ticari İşler ve Turizm", "Eğitim-Öğretim, Bilim ve Teknik" ve "Kültür" ile "Toplum Yönetimi ve Hukuk" komisyonlarında da çalışmalar yürütüldü.
Komisyon çalışmalarının sonunda katılımcıların önerilerinin yer aldığı kararlar kaleme alındı. Bu kararlar, yarın açıklanacak sonuç bildirisinde yer alacak.
Kurultay yarın sonuç bildirgesinin açıklanmasıyla sona erecek.

-"AJANSLARIMIZ ARASINDA HABER ALIŞ VERİŞİNİ SÜREKLİ VE ETKİN KILMALIYIZ"-

Anadolu Ajansı (AA) Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Tek de Uluslararası İlişkiler, Medya ve İletişim Komisyonu’nda yaptığı konuşmada, Türkçe’nin devlet dili oluşunun 730. yıl dönümüne denk gelen, Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre’yi anma etkinliklerinin düzenleneceği gelecek yılın Mayıs ayının 2. haftasında, A.A’nın genel sekreterliğini yaptığı Türkçe Konuşan Ülkeler Haber Ajansları Birliği (TKA) toplantısının yapılacağını açıkladı.
Daha sonra "Haber Ajansları Arasında İşbirliği" konulu bir tebliğ sunan Tek, haber ajanslarının karşılıklı işbirliğini engelleyen hiçbir yasa ya da yaptırımın söz konusu olmadığını, A.A’nın 80’e yakın ajansla işbirliği içinde olduğunu belirtti ve bundan önemli sonuçlar elde edildiğini bildirdi.
Haber ajansları arasında iki türlü işbirliğinin mümkün olduğunu belirten Tek, şunları söyledi:
"Özel veya kamu haber ajansları ile karşılıklı haber alış verişi yapılmakta, bu esnada herhangi bir ticari sözleşme imzalanmamaktadır. Genelde bir protokolle bu işbirliği düzenlenmektedir. Haber satış sözleşmesiyle haber, fotoğraf, görüntü ve grafik satılmaktadır. Bu hizmet, imzalanan özel bir abonelik sözleşmesine bağlanmakta ve hizmet satış fiyatı bu sözleşmede yer almaktadır. Türk dünyasının özel ve kamu haber ajansları arasında bu iki maddeye dayanılarak işbirliğine gidilebilir."
Ortak haber ajansları oluşturulması konusunda da bazı tespitlerin ortaya konulmasının gerekli olduğunu ifade eden Tek, "Bunun için dil birliğinin sağlanması veya tercüme hizmetinin etkinleştirilmesi, nitelikli personel istihdamı, haber akışında ortak kriterlerin tespiti ile altyapı ve teknik uyumun sağlanması gerekmektedir" diye konuştu.
Tek, bu yapı ve organizasyon oluşturuluncaya kadar bir uyum döneminin yaşanacağını bildirdi.
AA’nın özellikle personel eğitimine katkıda bulunduğunu, teknik işbirliği ve yardım çabalarını sürdürdüğünü anlatan Tek, "Ancak, etkin bir haber akışı oluşturulamamıştır" dedi.
AA’nın kendi imkanlarıyla Türk Cumhuriyetleri’nde açtığı bürolar vasıtasıyla haber akışına destek verdiğini ve bu desteği sürdürdüğünü belirten Tek, "Ajanslarımız arasında haber alış verişini sürekli ve etkin kılmalıyız. Haber Ajansları Birliği’ni canlı tutup verimliliğine katkıda bulunmalıyız" diye konuştu.
Tek, ayrıca Uluslararası İlişkiler, Medya ve İletişim Komisyonu’nun, bundan sonraki kurultaylarda "Uluslararası İlişkiler" ve "Medya ve İletişim" başlıkları altında iki ayrı komisyon halinde toplanmasını da önerdi.

-"BYEGM, KENDİSİNDEN BEKLENEN İŞLEV VE HİZMETLERİ FAZLASIYLA YERİNE GETİRMİŞTİR"-

Uluslararası İlişkiler, Medya ve İletişim Komisyonu'nda bir bildiri sunan Basın Yayın ve Enformasyon (BYEGM) Genel Müdürü Salih Melek de, yaptığı konuşmada önce BYEGM hakkında bilgi verdi.
BYEGM’nin ulu önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından daha 1920’de TBMM’nin açılmasından hemen sonra 7 Haziran 1920’de kurulduğunu hatırlatan Salih Melek, "bu konuda henüz Cumhuriyet ilan edilmeden o günkü şartlarda böyle bir kuruluşa ihtiyaç duyulduğuna ve öncelik verildiğine" dikkat çekti.
Melek, BYGEM’nin, "Cumhuriyetin kuruluşu aşamasında ve çağdaş bir yönetim biçimine geçişte öngörülen ve kendisinden beklenen işlev ve hizmetleri fazlasıyla yerine getirdiğini" dile getirirken, "Enformasyon hizmetlerinin sunulması, basının geliştirilmesi, toplumsal ve siyasal yaşamımız içerisindeki etkisinin ve katkısının artırılması yolunda önemli çalışmalar yürütmüştür" dedi.
Kurumun bu özverili çalışmasını bugün de ilk günkü heyecan ve sorumluluk içinde sürdürdüğünü ifade eden Salih Melek, "BYEGM, genel olarak basının geliştirilmesi, işleyişinin düzenlenmesi ve özellikle de AB ile entegrasyon sürecinde yasal yapısal değişikliklerin gerçekleştirilmesinde, Basın Kanunu’nun hazırlanmasında aktif görev almıştır" şeklinde konuştu.
BYEGM Müdürü Salih Melek, Türkiye’nin AB ile müzakere sürecinde medyanın daha özgür bir ortama kavuşması için Birlik ile entegrasyon açısından yasalarda büyük yenilikler ve reformlar yaptığını hatırlatarak, bunun, "basının daha özgür, daha etkin ve toplumsal hayatta üstlendiği işleve uygun bir yapıya kavuşması ve ifade özgürlüğünün genişletilmesi adına gerçekleştirilmiş çabalar" olduğuna dikkat çekti.
Bu çabaların Türk Devlet ve toplulukları ile ortak projeler üretmeye yönelik deneyim kazandırdığını dile getiren Melek, komisyona bazı öneriler de getirdi.
Melek bu önerilerini şöyle sıraladı:
''- Basın sektöründeki kuruluş sayısını artırma ve altyapısını düzenleme çabalarından ziyade, kısa vadede, mevcut yapının ıslah edilmesi,
- Sektöre personel hazırlayan yüksek eğitim kurumlarının genel kapasitesinin ele alınması, bu konuda kurultaya katılan ülkelerle karşılıklı işbirliğine gidilmesi,
- Karşılıklı uzman personel değişimi,
- Gazetecilik mesleğini sağlam temellere oturtmak için belirli merkezlerde seminerler ve konferanslar düzenlenmesi,
- Gazetecilik Fakülteleri arasında staj imkanları sağlanması,
-BYEGM ve diğer kuruluşlar tarafından basın mensupları ve adaylarının Türkiye’ye davet edilerek, kendi alanlarıyla ilgili çalışmalar yapmasına imkan sağlanması.''
Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürü Salih Melek ayrıca, Türk devletleri ve toplulukları arasında işlevsel mekanizmalar oluşturulmasının, ulusal haber ajansları, basın, radyo ve televizyon kuruluşlarıyla ilgili kurumlar arasında işbirliğinin somut bir temele oturtulmasının, ortak haber havuzları, internette ortak haber portalleri kurulmasının yararlı olacağını da kaydetti.

-ROMANYA TÜRKLERİ, EĞİTİM İÇİN TÜRKİYE'YE GELEN GENÇLERİN GERİ DÖNMEMESİNDEN ŞİKAYETÇİ

ANTALYA (A.A) – 19.09.2006 – Nurettin Aksu – Yaklaşık 55 bin Türk'ün yaşadığı Romanya'daki Türkler, Türkiye'nin her alandaki desteğine teşekkür ederken, eğitim için Türkiye'ye gönderdikleri gençlerin dönmemesinden şikayet etti.
Romanya'da ilköğretim okullarına öğretmen hazırlayan Mustafa Kemal Atatürk Yüksek Eğitim Koleji Müdürü Prof. Dr. Nurettin İbram, A.A muhabirinin sorularını yanıtlarken, Romanya'daki Türklerin 1989'dan sonra rahat bir ortama kavuştuğunu söyledi.
Prof. Dr. İbram, yaklaşık 55 bin kişilik Romanya Türkü azınlığının 24 bininin 1400'lü yıllarda Kırım'dan, 30 binden fazlasının da 1262 yılından itibaren Anadolu'dan geldiğini belirtti. Bu ülkedeki Türklerin 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşına kadar Dobruca bölgesinde çoğunluğu oluşturduğunu ifade eden Nurettin İbram, bu savaştan sonra bölgede azınlığa düştüklerini kaydetti.
Romanya Türklerinin gerek Yunanistan, gerek Bulgaristan ve gerekse diğer komşu ülkelerde yaşayan Türkler gibi sıkıntı çekmediğini açıklayan Prof. Dr. İbram, günümüzde de birçok hak ve imkanını rahatlıkla kullandıklarını belirtti. Nikolay Çavuşesku'nun iktidarda olduğu 1956-1989 döneminde Romanya Türklerinin anadillerini kullanmasının yasaklandığını hatırlatan İbram, 1989'dan sonra bu yasağın kalktığını, ardından haklarına da birer birer kavuştuklarını söyledi.
Bükreş Yönetiminin Türklere eğitim, yayın ve kültürel etkinlikler için mali destek sağladığını açıklayan Prof. Dr. İbram, 1989'dan sonra anadilde (Türkçe) eğitimin devlet tarafından canlandırıldığını anlattı.
Devlet okullarında Türkçe'nin zorunlu ders olduğunu söyleyen Prof. Dr. İbram, Türkçe eğitim öğretim verecek yeterli uzmanları olmadığı için doğrudan Türk okulu açamadıklarını belirtti.
İbram, kültürel kimliklerini korumada Türkiye'nin büyük desteğini gördüklerini de açıklarken, gerek eğitimde, gerek teknik alanda uzman, araç gereç ve malzeme desteği sağladığı için Türkiye'ye teşekkür etti.
Prof. Dr. Nurettin İbram, Romanya Türklerinin en önemli sorunununsa eğitim öğretim için Türkiye'ye giden öğrencilerin dönmemesi olduğunu söyledi. İbram, “Eğitim için Türkiye'ye gönderdiğimiz gençlerimiz dönmüyor. Dolayısıyla Romanya Türk toplumuna yararlı olması, katkı sağlaması için gönderilen gençlerimizden yararlanamıyoruz. Şimdi Türkiye ile bu konuyu çözmeye çalışıyoruz” dedi.
10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı dolayısıyla Antalya'da bulunan Prof. Dr. İbram, kurultayın iyi bir ortamda geçtiğini ve fikir birliği oluştuğunu belirterek, komisyon çalışmalarında gerçekçi bir mantık çizildiğini de kaydetti.

-TATAR BİLİM ADAMI İSHAKOV: "DİPLOMA DENKLİK SORUNU BİR AN ÖNCE ÇÖZÜME KAVUŞTURULMALI"

ANTALYA (A.A) – 19.09.2006 – Nurettin Aksu bildiriyor – Tatar bilim adamı Dr. Damir İshakov, Türkiye ile Rusya Federasyonu üniversiteleri arasındaki diploma denklik sorununun bir an önce çözüme kavuşturulmasını istedi.
Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayına katılan Tatar bilim adamı İshakov, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversite denkliklerinin Türkiye ile Tataristan Özerk Cumhuriyeti arasındaki önemli sorunlardan biri olduğunu söyledi.
Türkiye'deki üniversitelerde okuyan Tatar öğrencilerinin diplomalarının Rusya'da kabul edilmediğini, kendilerinde okuyan Türk öğrencilerinin diplomalarının da Türkiye'de kabul edilmediğini hatırlatan İshakov, bunun iki ülke arasındaki öğrenci akışını da olumsuz etkilediğini söyledi. Denklik konusundaki görüşmelerin sürdüğünü ifade eden İshakov, görüşmelerin olumlu sonuçlanmasını bekledikleri belirtti.
Tatar bilim adamı, ülkesindeki üniversitelerin Avrupa'da tanındığını hatırlatarak, Türkiye'de tanınmamasını ise anlayamadıklarını vurguladı.
İshakov, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin ise giderek geliştiğini belirtti.
Türkiye ile Tataristan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ticaret hacminin 1,5 milyar dolara ulaştığını hatırlatan Damir İshakov, bunun yeterli olmadığını, iş adamlarının kendi aralarındaki ilişki ve işbirliğini artırması gerektiğini söyledi. İshakov, Tatar iş adamlarının İslam Kalkınma Bankası (İKB) ile irtibata geçmek istediğini belirterek, bunu da Türk iş adamları ve Türkiye üzerinden yapmak istediklerini ifade etti.

-"TÜRK KURULTAYINA HAZIRLIK DAHA İYİ OLMALIYDI"

Tatar bilim adamı Dr. Damir İshakov, 10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayında olumlu gelişmelerin kaydedildiğini ifade ederek, yine de eksikliklerin bulunduğunu belirtti ve "Türk Kurultayına hazırlık daha iyi olmalıydı" dedi.
Kurultay katılımcılarının görüşlerinin daha önceden toplanması ve hazırlıkların buna göre yapılması gerektiğini ifade eden İshakov, "Kurultayda henüz ön fikir oluşmamıştı" dedi.
Kurultayda sadece "Türk" adı geçen Türk topluluklarının sorunlarına ağırlık verildiğini savunan Damir İshakov, diğer Türk topluluklarına ve sorunlarına fazla yer verilmediğini söyledi.
Bulgaristan, Makedonya ve Romanya gibi ülkelerde "Türk" partilerinin bulunduğuna dikkat çeken İshakov, "Ama Rusya'da bu isimde parti kurulmasına izin verilmiyor. Moskova, milli sorunların dile getirilmesine izin vermiyor. Bu tür sorunlar burada görüşülmeli" dedi.
İshakov, Rusya'da "Yerel Yönetimler Yasası"nın kabul edildiğini, ama uygulanmadığını ifade ederek, bunun, Moskova'nın yerel yönetimleri ekonomik güç haline getirmeme ve bu çerçevede, söz konusu bölgelerde Rus olmayan milletvekillerinin meclise girmesini engelleme amacından kaynaklandığını savundu.
Tatar bilim adamı İshakov, bu durumun sadece kendi ülkesinde değil, diğer özerk Türk Cumhuriyetleri ile topluluklarında da mevcut olduğunu belirterek, kurultayda bu tür sorunların çözümüne yönelik konuların gündeme getirilmesi gerektiğini kaydetti.

-KIRGIZİSTAN ESKİ DEVLET SEKRETERİ ABDIRAZZAKOV: "HALKA ÖNCELİKLE GENEL TÜRK TARİHİNİ ÖĞRETMELİYİZ"

ANTALYA (A.A) – 19.09.2006 – Nurettin Aksu – Kırgızistan eski Devlet Sekreteri İşenbay Abdırazzakov, Türk dünyasında halkın çoğunluğunun Türk dünyası ve tarihinden haberdar olmadığını belirterek, “halka öncelikle genel Türk tarihinin öğretilmesi gerektiğini” söyledi.
10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayına katılan Kırgızistan eski Devlet Sekreteri İşenbay Abdırazzakov, A.A muhabirinin sorularını yanıtladı.
Son 15 yılda bağımsızlıklarını kazanan Türk devletlerinin hepsinin, ayrı ayrı kendi tarihlerini yazdığına dikkati çekti. “Yeni bağımsız olan beş Türk Cumhuriyeti sadece kendi tarihini yazmakla meşgul” diyen Abdırazzakov, “fakat genel Türk tarihinin yazılmasına yönelik bir çalışma yok” şeklinde konuştu.
Türk dünyasında birlik ve beraberliğin sağlanmasının tarih bilincinin geliştirilmesine bağlı olduğunu ifade eden İşenbay Abdırazzakov, genel Türk tarihinin halka gecikmeden öğretilmesini istedi. Abdırazzakov, bunun mali yönünün bu tür kurultaylara harcanan paralardan karşılanabileceğini ifade ederek, “Kurultaylara harcanan paranın sadece yüzde 10'u, yüzde 5'i gibi rakamlar genel Türk tarihinin hazırlanması ve öğretilmesi için kullanılır ve çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk toplumları kendi ortak tarihini öğrenebilir” dedi.
Bu kurultayların Türk Dünyası için yeni bir dönemin başlangıcı olması gerektiğini belirten Kırgızistan eski Devlet Sekreteri, ancak bugüne kadar bu amacın gerçekleşmediğini söyledi. Eski Devlet Sekreteri, bunun kurultaylarda siyasi iradenin olmamasından kaynaklandığını belirterek, Türk Devlet ve Toplulukları Kurultayı'na siyasi iradenin katılımının ancak 10'uncusunda gerçekleştiğini vurguladı.
Kurultaylarda aktarılan sorunların çözümünün siyasi iradede olduğunu ifade eden İşenbay Abdırazzakov, Kırgızistan'ın kurultaya Başbakan Birinci Yardımcısı Daniyar Üsenov ile katıldığını hatırlatarak, dolayısıyla kurultayda alınan kararlardan özellikle ticari, ekonomik, kültürel ve eğitim alanlarındaki konuların Kırgız yönetimi tarafından uygulanacağının göstergesi olduğuna dikkati çekti.
Abdırazzakov, kurultaya Özbekistan ve Türkmenistan'dan katılımın olmamasının ciddi bir eksiklik olduğunu belirtirken, gelecek etkinliklerde bu eksikliklerin giderilmesi gerektiğini de söyledi.

-AYNI DİL, DÖRT FARKLI DİN-

Kırgızistan eski Devlet Sekreteri İşenbay Abdırazzakov, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, tarih sahnesinden silinen veya silinmek üzere olan Türk topluluklarının durumuna da dikkati çekti.
Dünyada sadece Türklerin, “aynı dile sahip, dört farklı dine inanan millet” olduğunu ifade eden Abdırazzakov, “Anadolu Türkleri dışındakiler kendi devletlerini kaybetmiş. Bu da Çin İmparatorluğunun başarılı siyasetinden kaynaklanıyor” dedi.
Çinlilerin tarihte, Türk devletlerinde birlik ve beraberliği ortadan kaldırdığını, Türkleri birbirine kırdırdığını belirten Abdırazzakov, bunun sonucunda Oğuzların Anadolu'ya göç ederek kendini kurtardığını söyledi.
İşenbay Abdırazzakov, gerek yeni kurulan Türk devletlerinin, gerekse Türk topluluklarının ilişkilerinin sadece Türkiye ile sınırlı kalmaması gerektiğini vurguladı.
“Orta Asya ülkeleri sadece Türkiye ile ilişki içinde olmamalı. ABD, Avrupa, Rusya ve Çin ile de ilişki içinde bulunmalı” diyen Kırgızistan eski Devlet Sekreteri, bu ilişkiler kurulurken, Türkiye ile ilişkiler ve işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiğini de kaydetti.

-DOĞU TÜRKİSTAN KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ BAŞKANI TÜMTÜRK: ''ORTA ASYA'DAKİ TÜRK CUMHURİYETLERİNİN UYGUR TÜRKLERİNE KARŞI ÇOK DAHA KUCAKLAYICI VE YAPICI OLMALARINI BEKLİYORUZ''

ANTALYA (A.A) - 19.09.2006 - Selma Bıyıklı bildiriyor - Doğu Türkistan Kültür ve Dayanışma Derneği Genel Başkanı Seyit Tümtürk, ''Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetlerinin, Uygur Türklerine karşı çok daha kucaklayıcı ve yapıcı olmalarını beklediklerini'' söyledi.
Tümtürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Doğu Türkistan'ın Türk dünyasının önemli bir parçası olduğunu söyledi.
Türkiye'nin sınırlarına 4 bin kilometre uzakta olmasına rağmen buradaki halkın düşünce, inanç ve görüş açısından kendilerini Türkiye'ye yakın hissettiklerini ifade eden Tümtürk, ''Bizler bu nedenle 10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayını çök önemsiyoruz'' dedi. Böyle bir toplantıda Doğu Türkistan'da yaşayanlar unutulmadığı için minnettar olduklarını dile getiren Tümtürk, toplantıda Uygur Türklerinin sorunlarını dile getirme imkanı bulduklarını anlattı.
Yaşadıkları sorunlar nedeniyle Doğu Türkistan'dan ayrılmak zorunda kalanların legal ya da illegal yollardan sınır olan Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetlerine geçtiklerini kaydeden Tümtürk, bu ülkelerin de kendilerine sığınan Doğu Türkistanlıları zaman zaman Çin'e iade ettiklerini belirtti. Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetlerinin, Çin ve Rusya'nın da dahil olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye olduklarını hatırlatan Tümtürk, ''Bu örgüt çerçevesinde Doğu Türkistan'daki bağımsızlık ateşinin önü alınmak için faaliyetler gerçekleştiriliyor. 11 Eylül saldırıları bahane edilerek 'Ben Müslümanım, Türküm' diyenlere terörist muamelesi yapılıyor'' diye konuştu.
Tümtürk, söz konusu ülkelerden Çin'e iade edilen Uygur Türklerinin ya idam edildiklerini ya da ağır hapis cezalarına çarptırıldıklarını belirterek, ''Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetlerinin Uygur Türklerine, kardeşlerimize karşı çok daha kucaklayıcı ve yapıcı olmalarını bekliyoruz'' dedi.

-GÜMÜLCİNE SEÇİLMİŞ MÜFTÜSÜ İBRAHİM ŞERİF: ''YUNAN MAKAMLARI, HAKLARIMIZ OLMASINA RAĞMEN TÜRK AZINLIĞIN SEÇTİKLERİNİ DEĞİL, KENDİ İSTEDİKLERİNİ MÜFTÜ OLARAK ATIYOR''

ANTALYA (A.A) - 19.09.2006- Selma Bıyıklı bildiriyor- Gümülcine Seçilmiş Müftüsü ve Batı Trakya Türkleri Danışma Kurulu Başkanı İbrahim Şerif, Yunan makamlarının, hakları olmasına rağmen, Batı Trakya Türk azınlığının seçtiklerini değil, kendi istediklerini müftü olarak atadıklarını söyledi.
Şerif, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Batı Trakya Türklerinin statülerinin 1913 Balkan Savaşı'ndan sonra yapılan anlaşmalarla düzenlendiğini kaydederek, buradaki Türklerin azınlık olarak haklarının ise 1923'deki Lozan Antlaşması ile uluslararası statüye kavuşturulduğunu ifade etti.
Batı Trakya'daki Türk azınlık arasındaki en yüksek makamın müftülük olarak belirlendiğini, bunun Yunan Meclisi'nden de kanun olarak geçirildiğini anlatan Şerif, ilk başlarda Türk azınlığının seçtiği kişilerin bu göreve atandığını belirtti.
1980'lerde bunun değiştiğini, Yunan hükümetinin Türk azınlığın değil, kendi seçtiği kişileri müftü olarak atama yoluna gittiğini ifade eden Şerif, buna itiraz ederek Yunan makamlarıyla yıllar süren yazışmalar yaptıklarını söyledi.
1990'larda camilerde el kaldırmak suretiyle müftü seçimleri yapıldığını kaydeden Şerif, İskeçe'de Mehmet Emin Aga, Gümülcine'de ise kendisinin buradaki Türk azınlığınca göreve getirildiğini belirtti.
Kendisi hakkında ''makam gasbı yaptığı'' gerekçesiyle davalar açıldığını ve hapis cezasına çarptırılarak ceza evine konulduğunu anlatan Şerif, bunun üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurduğunu söyledi.
Mahkemenin kendisini haklı bularak Yunanistan'ı 10 bin dolar tazminata mahkum etmesine rağmen, bu ülkenin eski uygulamalarından vazgeçmediğini ifade eden Şerif, ''AİHM yaptırımı olan bir mahkeme değil. Sadece insan hakkı ihlali bulunup bulunmadığını tespit ediyor. Yunan makamları, antlaşmalarla verilen haklarımız olmasına rağmen, Türk azınlığın seçtiklerini değil, kendi istediklerini müftü olarak atıyor'' diye konuştu.
Bütün sorunun, varlıklarını devam ettirmeleri için sahip olmaları gereken değerlere ulaşamamaları olduğunu ifade eden Şerif, ''Hristiyan vali, Müslüman müftü atıyor. Bizim değerlerimizi o bilemez. Yunanistan AB üyesi olmasına ve uluslararası anlaşmalarla haklarımız güvence altında olmasına rağmen kendimizi resmen Türk olarak ifade edemiyoruz'' dedi.

-TÜRKİYE'NİN AB'YE GİRMESİ-

İbrahim Şerif, Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin gelişmesinin Batı Trakya Türklerinin en büyük arzusu olduğunu söyledi.
İki ülke arasında uzun yıllar süren diyalogsuzluğun kendi sorunlarının çözümsüzlüğünde etkili olduğunu dile getiren Şerif, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Türkiye'nin AB'ye girmesi en büyük dileğimiz. Serbest dolaşımın sağlanmasıyla Türkiye'den kardeşlerimiz Yunanistan'a daha rahat bir şekilde gelebilecek. Türkiye ile Yunanistan arasında ilişkilerin gelişmesiyle bizler iki ülke arasında dostluk köprüsü olacağımıza inanıyoruz.''

-TÜRK DÜNYASIYLA İLİŞKİLER-

Şerif, Türk dünyasında bir birlikteliğin henüz tam olarak oluşmadığını belirterek, ''Bu birliktelik sağlanınca koordine içinde bizim sıkıntılarımızın çözümüne de yardımcı olacaklarını bekliyoruz'' dedi.
Bu tür toplantılarda sorunlarını Türk devlet ve topluluklardan temsilcilere aktardıklarını kaydeden İbrahim Şerif, ''Bu devlet ve toplulukların zamanla sorunlarımızın farkına vararak bize destek olacaklarını umuyoruz'' diye konuştu.

-MAKEDONYA TÜRK DEMOKRASİ PARTİSİ GENEL BAŞKANI HASİP, ÜSKÜP'TE TÜRKÇE VE İNGİLİZCE EĞİTİM VERECEK BİR ÜNİVERSİTE KURULMASINI İSTEDİKLERİNİ BELİRTTİ

ANTALYA (A.A) - 19.09.2006 - Selma Bıyıklı bildiriyor - Makedonya Türk Demokrasi Partisi Genel Başkanı Kenan Hasip, Üsküp'te Makedonya'daki Türk gençlerinin de eğitim görebileceği, Türkçe ve İngilizce eğitim yapan bir Balkan Üniversitesi kurulmasını istediklerini bildirdi.
Antalya'da Sungate Port Royal Otel'de devam eden 10. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayında Makedonya Türklerini, Makedonya Türk Demokrasi Partisi Genel Başkanı ve 5. Bölge Milletvekili Kenan Hasip ile 6. Bölge Milletvekili Hadi Nezir temsil ediyor.
Hasip, AA muhabirine yaptığı açıklamada, resmi rakamlara göre 2 milyon 30 bin nüfuslu Makedonya'da 80 bin dolayında Türk bulunduğunu belirterek, seçim sistemi nedeniyle 120 üyeli parlamentoda ikiden fazla milletvekili çıkarmalarının mümkün olmadığını söyledi.
Makedonya Türklerinin Türkiye'ye karşı büyük bir yakınlık duyduğunu anlatan Hasip, Türk çocuklarının Makedonya'daki 56 ilköğretim okulu ve 10 lisede Türkçe eğitim aldıklarını belirtti.
Üsküp'teki Kiril ve Metodi Üniversitesinde, Türk dili ve edebiyatı ile pedagoji bölümlerinde Türkçe eğitim verecek öğretmenlerin yetiştirildiğini ifade eden Hasip, burada diğer branşlar olmadığı için Türk gençlerinin büyük çoğunluğunun üniversite eğitimi almak için Türkiye'ye gittiklerini, bu gençlerin eğitimlerini tamamladıktan sonra ekonomik kaygılar ve iş bulamama kaygısıyla geri dönmediklerini söyledi. Hasip, birkaç yıl önce sivil toplum kuruluşlarıyla bir üniversite projesi hazırladıklarını kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Amacımız gençlerimizin Türkiye'ye gelmelerine gerek kalmadan ülkelerinde kendi dillerinde üniversite eğitimi almalarını sağlamak. Batı Trakya'dan Romanya'ya kadar, Balkanlarda yaşayan Türk gençlerinin Üsküp'te Balkan Üniversitesi adı altında kurulacak bu üniversitede eğitim görmesini istiyoruz. Bu üniversitenin eğitim dilinin İngilizce ve Türkçe olması planlanıyordu. Bu yıl bir vakıftan bu üniversite için söz aldık ama maalesef projede eğitim dili İngilizce olarak öngörüldü. Biz mutlaka Türkçe'nin de eğitim dili olmasını istiyoruz. Buna itiraz ettik ve uyardık. Bu konuda Türkiye'den destek bekliyoruz.''

-''TÜRKÇE ÖZEL GAZETE VE TELEVİZYON İSTİYORUZ''-

Bundan 2.5 yıl önce tek Türkçe gazetenin, bunu basan şirketin iflas etmesi nedeniyle kapandığını anlatan Hasip, ''Bir gazetemiz bile kalmadı'' dedi.
Hasip, devlet radyosunun günde 5.5 saat, televizyonunun ise 2.5 saat Türkçe yayın yaptığını hatırlatarak, Makedonya'da Türkçe yayın yapan özel radyo, televizyon ve gazete kurulmasını istediklerini bildirdi. Kenan Hasip, ''Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA), Kosova'da Türkçe yayın yapan medya organları kurulmasına destek verdi. Bunun aynısının Makedonya'da da yapılmasını bekliyoruz'' diye konuştu.