Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun (TİHEK) kararına göre, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki bir alışveriş merkezinde M.A.Y. isimli çocuğun down sendromlu olması gerekçe gösterilerek oyun alanına alınmadığı yönündeki haberlerin basına yansıması üzerine resen inceleme başlatıldı.

İnceleme kapsamında işletmeden alınan savunmada, ayrımcılık yapılmadığı, küçük çocuğun menfaati gözetilerek yönlendirme yapıldığı ileri sürüldü.

Top havuzunda 90-140 santimetre arasında boy şartı bulunduğu, yetişkinlerin bu alana alınmadığı, ancak diğer oyuncakların kullanılabileceğinin çocuğun öğretmenine iletildiği savunuldu.

Mağdur çocuğun velisi tarafından sunulan görüşte ise 10 Nisan 2025'te yaşanan olayda, çocuğun öğretmeni ve bakıcısı S.K.O. eşliğinde top havuzuna girmek istediği, ancak işletme çalışanlarının "çocuğun diğer çocuklara zarar verebileceği" gerekçesiyle oyun alanına kabul etmediği belirtildi.

TİHEK, inceleme sonucu "ayrımcılık yasağının" ihlal edildiğine karar vererek, işletmeye üst sınırdan 204 bin 285 lira idari para cezası uygulanmasına hükmetti.

Kararın gerekçesinden

TİHEK'in kararında, olaya ilişkin video kayıtları izlendiğinde, çocuğun özel gereksinimi nedeniyle diğer çocuklara zarar verebileceği veya zarar görebileceği hususunun ifade edildiği, ilgili oyun parkı görevlisi tarafından çocuğun bahsedilen boy sınırlaması aralığında olmaması nedeniyle içeri alınamayacağına dair bir değerlendirme yapılmadığının tespit edildiği kaydedildi.

Kararda, M.A.Y'nin diğer çocuklara zarar verebileceği veya zarar görebileceği yönündeki ön yargı ve aşırı korumacı refleks nedeniyle alınmayarak "ayrı tutma" suretiyle dışlanmasının, çocuğun üstün yararı ilkesiyle bağdaşmadığı değerlendirmesine yer verildi.

Anayasa'nın 10'uncu maddesi ile 6701 sayılı Kanun'daki eşit muamele ve ayrımcılık yasağı hükümlerine atıf yapılan kararda, engellilik temelinde ayrımcılığın açıkça yasaklandığı vurgulandı.

Kararda, engelli çocukların akranlarından ayrı tutulmaksızın, eğlence ve dinlenme olanaklarından eşit biçimde yararlanabilmelerinin sağlanması ve sosyal yaşamın tüm alanlarına dahil edilebilmeleri için tüm çocukların erişimine uygun, kapsayıcılık ilkesi çerçevesinde tasarlanmış oyun alanlarının oluşturulması ve engelliliğin önündeki davranışsal bariyerlerin kaldırılmasına yönelik çabaların güçlendirilmesinin büyük önem taşıdığının altı çizildi.