Türkiye'nin Valetta Büyükelçisi Kerem Kıratlı, gerek iki ülke arasındaki üst düzey ziyaretler gerekse bölgesel gelişmelerin etkisiyle son yıllarda hızla gelişen Türkiye-Malta ilişkilerini ve bunun ikili ticarete yansımalarını, AA muhabirine değerlendirdi.

Türkiye ve Malta'nın 1967'de diplomatik ilişkileri tesis ettiğini hatırlatan Kıratlı, "İlişkilerimizi çok iyinin ötesinde mükemmel olarak tanımlayabilirim. Önümüzdeki yıl, Malta'yla diplomatik ilişkilerimizin kuruluşunun 55. yıl dönümünü kutlayacağız. Ayrıca burada bir şehitliğimiz de var. Şehitlerimizin dost topraklardaki ebedi istirahatgahı, iki ülkeyi ve halklarını birbirine bağlayan görkemli ortak tarihi ve kültürel mirasımızı oluşturuyor." diye konuştu.

Kıratlı, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Aralık 2018'de adaya yaptığı ziyaret ile Ocak 2019'da da dönemin Malta Cumhurbaşkanı Marie-Louise Coleiro Preca'nın Türkiye'ye yaptığı ziyaretin, ilişkilere ivme kazandırdığını anlattı.

Preca'nın Türkiye'ye 5 bakan ve kalabalık iş adamı grubuyla yaptığı ziyaretin Malta'nın Türkiye'ye verdiği önemi gösterdiğini dile getiren Kıratlı, "Ankara'daki görüşmelerde iki Cumhurbaşkanının ilişkilerin daha derinleştirilip geliştirilmesi yönünde aldıkları karar doğrultusunda Türkiye ve Malta arasında artan karşılıklı bir üst düzey ziyaret trafiği söz konusu." diye konuştu.

Kıratlı, Kovid-19 salgınına rağmen 2020-2021 yıllarında karşılıklı olarak 9 bakan ziyareti yapıldığını ve ayrıca Bakan Çavuşoğlu ile Maltalı mevkidaşı Evarist Bartolo’nun samimi bir iletişimleri olduğunu vurguladı.

İki bakanın karşılıklı ziyaretler ve Antalya Diplomasi Forumu gibi önemli etkinlikler vesilesiyle sıkça bir araya geldiğini anlatan Kıratlı, "Yalnızca ikili konuları değil, güncel bölgesel ve uluslararası konuları da görüştüler. Örneğin Libya konusu. Malta'nın da bizim gibi Libya'yla özel tarihi, siyasi, ekonomik ilişkileri var. Ayrıca Avrupa’ya akan göçmen trafiğini ilk karşılayan cephe ülkesi olması dolayısıyla düzensiz göç Malta’nın çok önem verdiği ve AB’den de haklı destek beklediği bir konu." ifadelerini kullandı.

Büyükelçi Kıratlı, Malta'nın Türkiye'yi hem AB üyelik sürecinde hem de AB'yle ilişkilerinde desteklediğinin altını çizdi.

Türkiye-Malta-Libya üçlü görüşme trafiği bu dönemde başladı

Çavuşoğlu'nun Bartolo'yla Ağustos 2020’de Trablus’a gittiğini ve dönemin Libya Dışişleri Bakanıyla üçlü bir toplantı yaptığını anımsatan Kıratlı, benzer bir üçlü görüşmenin nisanda Antalya Diplomasi Forumu'nda yapıldığına dikkati çekti.

2020’de ayrıca ilk kez karşılıklı savunma bakanları ziyaretlerinin yapıldığını anımsatan Kıratlı, karşılıklı bakan ziyaretlerinin sıklıkla gerçekleştirilmesinin, Türkiye ile Malta arasındaki ilişkilerin mükemmeliyetini gösterdiğini söyledi.

"Türkiye, Malta'da Almanya'dan sonra ikinci büyük yatırımcı"

2017’de dönemin başbakanı Binali Yıldırım'ın Malta'ya yaptığı ziyarette iki ülke arasında 1 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi konulduğunu ve bunun 2019’da aşıldığını aktaran Kıratlı, salgından Türkiye-Malta ticaretinin de etkilendiğini kaydetti.

İki ülke dışişleri bakanlarının bunu 2-3 milyar dolara çıkarmada mutabık olduklarını anlatan Kıratlı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Malta ile Türkiye arasında ekonomi, ticaret, yatırım ilişkileri iki devletin tam desteğiyle büyük ivmeyle ilerliyor. Maalesef pandemi dolayısıyla düşüş gösterdi. Ocak-Eylül 2021 döneminde ihracatımız 391 milyon dolar, ithalatımız 43,3 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu, pandemi koşullarında da ticaret hacminde bir düzelme olduğunun işareti. Arzumuz, 2-3 milyar dolar hedefine gitmek için tekrar eski rakamları yakalamak ve aşmak. Türkiye, Malta'da Almanya’dan sonra ikinci büyük yatırımcı."

"THY, Malta'yı dünyaya bağlıyor"

Kıratlı, Türkiye ile Malta arasındaki iş ilişkilerinin her geçen gün arttığına dikkati çekerek "Malta Ticaret Siciline kayıtlı 600'den fazla Türk şirketi veya Türk ortaklı şirket var. Bunlar; bankacılık, finans, dış ticaret, inşaat, altyapı, ulaştırma, kafe-restoran işletmeciliği gibi hizmet sektörü, hukuk ve yatırım danışmanlığı, eğitim danışmanlığı ve gemicilik alanlarında faaliyet gösteriyorlar. Hedefimiz, bu alanlarda ve bunların da dışında iş birliğimizi daha da arttırmak." ifadelerini kullandı.

Türk Hava Yollarının (THY) Malta uçuşlarının ayrı bir önemi olduğunu vurgulayan Kıratlı, "THY, Malta'nın adeta dış dünyaya bağlantısı. Bunu son derece gurur verici şekilde her düzeydeki Maltalı yetkililer ve iş insanları da belirtiyorlar. Malta’dan en çok güzergaha seyahat düzenleyen taşıyıcı konumunda THY. Dolayısıyla İstanbul Havaalanı Malta'yı dünyaya bağlayan önemli bir 'hub' konumunda. Üstelik THY, Malta'yı dünyaya bağlamayı diğer yabancı hava yollarının aksine pandemiye rağmen dahi kesmedi." dedi.

Kıratlı, deniz ticareti bakımından da Türkiye'nin Malta'yla önemli bağları olduğunu belirterek "Malta Serbest Limanı konteyner terminalinin ve Valetta Kruvaziyer Limanı’nın yarı hisseleri Türk şirketlerine ait. Malta Serbest Limanı Türkiye’den 9 limanla da ticari bağlantısı olan önemli bir liman. Türk şirketleri burada Türk bayrağını gurur verici şekilde dalgalandırıyor. Çok çeşitli alanlarda iş ve yatırım yürütüyorlar. Marsa Kavşağı şirketlerimizin önünü açan ilk büyük proje oldu. Şimdi Malta'nın ikinci büyük altyapı projesi olacak Malta-Gozo Denizaltı Tüneli projesinde şirketlerimizin de bulunduğu konsorsiyum kısa listeye alındı. Bunlar Türk şirketlerinin Malta devleti nezdindeki itibar ve güveninin de göstergesi." diye konuştu.

Kıratlı ayrıca, sağlık turizminde her yıl yüzlerce Maltalının obezite cerrahisi, estetik cerrahi, saç ekimi ve diş tedavisi için Türkiye’yi tercih ettiğini aktardı.

Malta'da potansiyel iş alanları

Büyükelçi Kıratlı, Malta'nın elektrik ihtiyacını denizde demirlemiş bir gemi ve İtalya üzerinden sağladığını belirterek şunları kaydetti:

"Malta'da özellikle rüzgar ve güneş enerjisi bağlamında atılım ihtiyacı ortaya çıktı. Şirketlerimizin bu konuda da buradaki potansiyeli değerlendirmemeleri için hiçbir neden yok. Ayrıca Malta'nın AB'de ve dünyada kendine edindiği bir yer var: Blok-zincir ve yapay zeka. Bunun mevzuatını yasal düzenlemeyle hayata geçiren bir ülke Malta."