ABD Savunma Bakanı Hagel görevini bıraktı

WASHINGTON

ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel, Hagel'in görevinden ayrıldığına yönelik haberlerden kısa bir süre sonra Beyaz Saray’da kameralar karşısına geçerek açıklama yaptı.

Hagel’e hizmetlerinden dolayı teşekkür eden Obama, Hagel’in halefi Senato’dan onaylanana kadar Savunma Bakanlığı görevine devam edeceğini kaydetti.

Obama, Hagel’e bu görevi teklif ettiği dönemde Savunma Bakanlığı alanında büyük bir değişimden geçildiğini belirterek, Afganistan’dan Amerikan askerlerinin çekilmekte olduğunu hatırlattı. Bu süreçte Hagel’in gösterdiği başarılara değinen Obama, bunun yanında Irak ve Suriye konusu, Ebola ile mücadele gibi birçok alanda Hagel’in görevini başarıyla yürüttüğünü ve “örnek bir savunma bakanı” olduğunu dile getirdi.

"Hagel'e hep hayranlık duydum"

Obama, geçen ay Hagel’in, başkanlığının son iki yılını kendisiyle görüşmeye geldiğini ve Savunma Bakanlığının dönüşümüne öncülük etmenin kararlılığıyla kendisi için bu dönemin görevini sonlandırmak için “uygun bir zaman” olduğunu belirttiğini aktardı.

Hagel’i "iyi bir arkadaşım, kendisine hep hayranlık duydum" diyerek tanımlayan Obama, Hagel’in kararını kolay vermediğini de ifade ederek, “İki yıl boyunca yanımda olduğu için kendimi olağanüstü şanslı hissediyorum” dedi. 

Obama, “Sizi bu pozisyona aday gösterdiğim zaman bana her zaman samimi ve bilgi içeren tavsiyelerde bulunacağınızı söylemiştiniz. Bunu da yaptınız. Oval Ofis’te kapalı kapılar ardından benimle direkt konuştunuz ve bundan hep minnettar olacağım” diye konuştu.

ABD Savunma Bakanı Hagel de Obama’ya "cömert sözleri ve dostluğundan" dolayı teşekkür etti.

Obama yönetiminin, Savunma Bakanlığı ve ABD’yi istikrar ve güvenlikte daha güçlü bir pozisyona getirdiğini belirten Hagel, Obama’ya “Sizi ve bu ülkeyi savunan tüm askerimizi her gün savunmaya devam edeceğim” ifadesini kullandı.

Yeni bakan Senatoda onaylanana kadar görevinde kalmaya devam edeceğini belirten Hagel, görev dönemi boyunca başardıklarından da "oldukça gurur duyduğunu" kaydetti.

Sadece yönetim yetkilileri ve pool basının takip ettiği açıklamada, Hagel'in konuşmasına başlamadan önce uzun süre alkışlanması dikkati çekti. Bu sırada Hagel'in de duygulandığı görüldü. 

Hagel'in konuşmasının ardından da Obama ve Hagel sarıldı. Hagel, Obama'nın kabinesinde tek Cumhuriyetçi kökenli yetkiliydi. 

Amerikan basınında yer alan haberlere göre, bazı yetkililer Hagel’in "kovulduğunu", bazıları "istifa ettiğini" ileri sürerken, Beyaz Saray yetkilileri bunun Obama ve Hagel tarafından "karşılıklı alınmış" karar olduğunu belirtti. Obama, geçmişte yönetimindeki bazı istifaları reddetmişti ancak Hagel’in istifasını geri çevirmediği dikkati çekilen konulardan.

Görüş ayrılıkları etkili oldu

ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel’ın istifası, ABD yönetiminin dış politikalarında Beyaz Saray ile yönetimin diğer kademeleri arasındaki çatlakları daha da gün yüzüne çıkardı.

ABD Başkanı Barack Obama, Hagel’ın görevi bırakmak istediğini kendisinin teklif ettiğini belirtse de Hagel’ın istifasının ardında Beyaz Saray’ın ulusal güvenlik politikası ve karar verme sürecine kızgınlığının etkili olduğu belirtiliyor.

ABD yönetim kademelerinde son dönemlerde özellikle de askeri kanatta, ABD’nin IŞİD stratejisinin Suriye kanadına yönelik rahatsızlıklar sızmaya başlamıştı.

ABD Savunma Bakanı Hagel da Ekim sonunda Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’a iki sayfalık keskin bir eleştiri yazısı göndererek, Esed’e yönelik niyetine açıklık getirmemesi nedeniyle yönetimin Suriye politikasının çökme tehlikesi bulunduğu uyarısında bulunmuştu.  Daha sonra yazısıyla ilgili soru üzerine de "Başkan'a ve Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bu konudaki en iyi düşüncelerimizi iletmeliyiz ve bunlar dürüst, direkt olmalı" ifadesini kullanan Hagel, IŞİD'e yönelik hava saldırılarından Esed'in bazı faydalar sağladığını kabul etmişti.

Hagel’iı bu yazısının ardından Amerikan medyasında ABD’nin Esed rejimini stratejisine dahil etmemesinin IŞİD politikasını nasıl başarıya ulaştıracağına yönelik sorular ve eleştiriler artmıştı. Bu noktada, ismi verilmeyen Pentagon yetkililerinden sızan haberler dikkati çekiyordu.

Amerikan medyasındaki diğer haberlerde de Pentagon'un IŞİD stratejisine yönelik huzursuzlukları dile getirilirken, Beyaz Saray'ın diğer politika konuları gibi IŞİD stratejisinde de her şeyi çok fazla merkezden yönetmeye çalıştığı ve ayrıntılara karıştığı yönünde yorumlar yapılıyordu.

Son dönemlerde Obama’nın IŞİD stratejisini değiştireceğine yönelik son haberlerden sonra sürpriz biçimde Hagel’in istifası gündeme geldi.

Mikro-yönetim tarzına kızgın

Amerikan basınında yer alan haberlere göre, bazı yetkililer Hagel’ın "kovulduğunu", bazıları "istifa ettiğini" ileri sürerken, Beyaz Saray yetkilileri bunun Obama ve Hagel tarafından "karşılıklı alınmış" karar olduğunu belirtti. Obama, geçmişte yönetimindeki bazı istifaları reddetmişti ancak Hagel’in istifasını geri çevirmediği dikkati çekilen konulardan.

Amerikan basınına “üst düzey yetkililer”den sızan haberlere ve medyadaki yazılara göre, Hagel’ın istifasındaki başlıca nedenlerden biri, Obama’nın bütün konularda Beyaz Saray’daki yakın ekibine daha çok güvenerek ve onların önerilerini daha çok dikkate alarak mikro-yönetim üslubunu benimsemesi.

Bunun yanında, Obama, Hagel’ın istifasıyla ilgili düzenlenen basın toplantısında, “Hagel’in Oval Ofis’te kapalı kapılar ardında kendisiyle direkt konuşmasından memnuniyetini” dile getirdi. Ancak basında yer alan haberlerde aslında bu durumun da Obama ile Hagel arasında anlaşmazlık yaratan hususlardan biri olduğu yorumları yapıldı.

Hagel’ın istifasından sonra açıklama yapan ve Hagel'la bu sabah görüştüğünü belirten Cumhuriyetçi Senatör John McCain de bu duruma işaret etti.

“Chuck’ın, yönetimin ulusal güvenlik politikaları ve karar alma süreçlerine dair kaygıları olduğunu biliyorum” ifadesini kullanan McCain, Hagel’dan önceki savunma bakanlarının da Obama’nın çoğunlukla mikro-yönetim tarzından rahatsızlıklarını dile getirdiğini hatırlattı. McCain, “Chuck için de durum farklı değildi” açıklamasını yaptı.

McCain, “Başkan’ın, ulusal güvenlikteki mevcut başarısızlıklarının gerçek kaynağının, çoğunlukla yanlış yönlendirilen politikalar ve Beyaz Saray’ın bunları uygulamada oynadığı rolden kaynaklandığını fark etmesi lazım. Bizim ihtiyacımız olan gerçek değişim de bu” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'daki bağımsız dış politika uzmanlarından Mark Perry da AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, "Bu konudaki genel konsensüs, Susan Rice ile politikalar üzerindeki anlaşmazlıkları sonucu, Hagel'ın Beyaz Saray'daki sınırlı ekibe dayanan idare sisteminden rahatsız olması nedeniyle yönetimden uzaklaştırıldığı yönünde" ifadesini kullandı.

Muhabir: Barışkan Ünal-Ekan Avcı