ھەولێر – AA

لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراقدا، پارتە بەھێزەکان نەیتوانی بە یەک لیست بەشداری لە پڕۆسەکەدا بکەن، بە تایبەتی لایەنە کوردییەکانی وەک پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کە بڕیاریانداوە بە دوو لیستی جیاواز بەشداری بکەن.

وادەی تۆمارکردنی ناوی ئەو پارت، قەوارە و ھاوپەیمانییانە کە دەیانەوێت بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکەن لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق کۆتایی ھات کە بڕیارە لە مانگی کانوونی یەکەمی ئەمساڵدا ئەنجام بدرێت.

بەپێی دوایین ئامار کە لەلایەن کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق بڵاوکراوەتەوە، ٣٠٠ پارت و ٣٧ ھاوپەیمانی بۆ بەشداریکردن لە ھەڵبژاردنی پاڕیزگاکانی عێراق تۆمار کراون کە ٢٤ ھاوپەیمانی نوێن و ١٣ی دیکەیشیان ھاوپەیمانی کۆنن کە زۆربەیان پێشوەختە ئامادەکارییەکان دەست پێ کردووە، بۆ ئەوەی زۆرترین کورسی ئەنجوومەنی پارێزگاکان بەدەست بھێنن.

کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنەکان رایگەیاندووە کە ٢٣ ملیۆن و ٣٦٧ ھەزار و ٨١ کەس لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا، مافی دەنگدانیان ھەیە.

لەئێستادا، سەرجەم پارت و ھاوپەیمانییەکان دەستیان کردووە بە ئامادەکاری بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان بۆ ئەوەی زۆرترین کورسی ئەنجوومەنی پارێزگاکان بەدەست بھێنن کە ژمارەیان ٢٤٥ کورسییە.

- لایەنەکانی سەربە چوارچێوەی ھەماھەنگی شعیە بە چوار لیست بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی پاڕێزگاکانی عێراق دەکەن

لایەنەکانی سەربە چوارچێوەی ھەماھەنگی کە ھەریەک لە ھاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا بە سەرۆکایەتی نوری مالیکی، ھاوپەیمانی فەتح ھادی عامری، رەوتی حیکمە بەسەرۆکایەتی عەممار حەکیم، ھاوپەیمانی نەسر بە سەرۆکایەتی حەیدەر عەبادی و عەسائیبی ئەھلی حەق بەسەرۆکایەتی، قەیس خەزعەلی و ژمارەیەک لایەنی دیکەی شیعە لەخۆدەگرێت رایانگەیاندووە، بە ژمارەیەک لیستی جیاواز بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا دەکەن.

لەوبارەیەوە ھاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا بەفەرمی رایگەیاندووە کە بەنیازە، بە لیستێک دوور لە پێکھێنانی ھاوپەیمانێتیی بەشداریی لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکات.

ھەروەھا نوری مالیکی دەیەوێت دوای راگەیاندنی ئەنجامی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان، گفتوگوکانی بە ئامانجی پێکھێنانی ھاوپەیمانی لە ناو ئەنجوومەنی پارێزگاکان بۆ پێکھێنانی حکوومەتە خۆجێیەکان لەگەڵ لایەنەکانی دیکە ئەنجام بدات.

ھاوکات سەرکردە لە بزووتنەوەی عەسائیبی ئەهلی حەق، حاج سویعدی لە ھەژماری تایبەتی خۆی راگەیاندووە کە ھاوپەیمانییەک بەناوی ھاوپەیمانی نیشتمانی "سەفوە" بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان، لەنێوان سادیقون باڵی سیاسی عەسائیبی ئەهلی حەق و بزووتنەوەی حقووق سەربە چوارچێوەی ھەماھەنگی بەسەرۆکایەتی، حوسێن موئەنس و بزووتنەوەی ئەنساروڵڵای ئەوفیا بە سەرۆکایەتی، حەیدەر ئیبراھم غەڕاوی پێکھێنراوە.

ھەروەھا رەوتی حیکمەی نیشتمانیی بەسەرۆکایەتی، عەممار حەکیم و ھاوپەیمانی نەسر، حەیدەر عەبادی رایانگەیاندووە، بەناوی (ھاوپەیمانی ھێزەکانی دەوڵەتی نیشتمانیی) کە لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی نوێنەراندا لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠٢١ پێکیان ھێنابوو، بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی ئەنجوومەنی پاریزگاکاندا، دەکەن.

ھەر لەو چوارچێوەیەدا، ھەریەک لە ھاوپەیمانی فەتح بەسەرۆکایەتی، ھادی عامری و ھاوپەیمانی عەقدی نیشتمانیی، بەسەرۆکایەتی، فالح فەیاز بڕیاریانداوە بە یەک لیست بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی داھاتووی ئەنجوومەنی پاریزگاکاندا بکەن.

- لایەنە سوننەکان بە چوار لیستی جیاواز بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی پاڕیزگاکانی عێراق دەکەن

لایەنە سوننەکان بەھۆی ناکۆییەکانی نێوان سەرکردەکانیان، نەیاتوانیوە ھاوپەیمانی بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان پێکبھێنن.

بۆیە لایەنە سوننەکان بە چوار لیستی جیاواز بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا دەکەن، لەنێویاندا ھاوپەیمانی تەقەدوم بەسەرۆکایەتی سەرۆکی ئەنجوومەنی نوێنەران، محەمەد حەلبوسی، ھاوپەیمانی سەروەریی، بەسەرۆکایەتی خەمیس خەنجەر، پرۆژەی عەرەبی، بەسەرۆکایەتی جەمال زاری و ھاوپەیمانی عەزم، بەسەرۆکایەتی موسەننا سامەڕائی.

لایەنە سوننەکان بە ئامانجی ئەوەی قەبارەی دەنگدەرانی خۆیان بزانن، بڕیاریانداوە بە چوار لیستی جیاواز بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکەن، بە تایبەتی دوای ئەوەی ھاوپەیمانی تەقەدوم لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی نوێنەراندا لەنێو لایەنە سوننەکان زۆرترین کورسی بەدەست ھێنا کە ٣٧ کورسی بوو.

- ناڕازییەکانی سەر شەقام لە پێکھینانی ھاوپەیمانی بۆ بەشداریکردن لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان شکستیان ھێناوە

ڕەوتە ناڕەزایەتییەکانی سەر شەقام کە سەرکردایەتی ناڕەزایەتییەکانی سەر شەقامیان لە ئەستۆ گرتبوو و رێکخەری بەشێکی زۆر لە خۆپیشاندانەکان بوون لە چەند ساڵی رابردوودا، ئەمجارە لە شێوازی لایەنی سیاسی بۆ یەکەمجارە بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا دەکەن.

لە ماوەی چەند ھەفتەی ڕابردوودا، ناکۆکییەکانی نێوان ڕەوتی ناڕەزایەتییە مەدەنییەکان کە ئێستا وەک چەندین قەوارە و پارت و لایەنی سیاسی خۆیان تۆمار کردووە، قۆڵتربۆتەوە و بەسەر ژمارەیەک ھاوپەیمانیدا دابەشبوون، ئەوەیش سەڕەرای ئەوەی ئەو لایەنانە، ئامانجی ھاوبەشیان ھەیە بۆ ئەنجامدانی گۆڕانکاریی، چاکسازیی، بنبڕکردنی گەندەڵی، بە دامەزراوەیی کردنی دەوڵەت، ھەروەھا دەستەبەرکردنی ئازادییە گشتییەکان.

لەو چوارچێوەیەدا، بەھۆی قوڵبوونەوەی ناکۆکییەکانەوە، ھاوپەیمانی لەپێناو گەل کە لە دوای ھەڵبژاردنەکانی ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، لەنێوان بزووتنەوەی ئیمتیداد بەسەرۆکایەتی، عەلا روکابی و بزووتنەوەی نەوەی نوێ بەسەرۆکایەتی، شاسوار عەبدولواحید پێکھێنرابوو، ھەڵوەشایەوە.

لەئێستادا، بزووتنەوە و قەوارە سیاسییە نوێیەکان کە لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکان تۆمار کراون، بەسەر ژمارەیەک ھاوپەیمانی دابەشبوون، لەوانە جوڵانەوەی "بەیت ئەلعێراقی" بەسەرۆکایەتی، موحیی ئەنساری "پارتی وەتەن" بەسەرۆکایەتی مشعان جبووری و "ھاوپەیمانی وەتەنییە" بە سەرۆکایەتی ئەیاد عەللاوی بڕیاریانداوە بە یەک لیست بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکەن.

ھەروەھا حزبی "شیوعی" عێراقی بەسەرۆکایەتی، رائید فەھمی و "بزووتنەوەی مەدەنی نیشتمانیی" بەسەرۆکایەتی، شروق عەبایچی و پارتی "بەیت وەتەنی" بەسەرۆکایەتی، حوسێن غورابی و بزووتنەوەی "نازل أخذ حقي" بەسەرۆکایەتی، مشرق فرێجی و پارتی "وەعدی عێراقی" بەسەرۆکایەتی، موسا رەحمەتوڵڵا، ھاوپەیمانییەکیان بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان پێکھێناوە.

ھاوکات ژمارەیەک پارت و بزووتنەوەی مەدەنی دیکە، لەنێویاندا بزووتنەوەی "بیدایە" بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان، چوونەتە پاڵی ھاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا، ھەروەھا پارتی "ئامارجی" بەسەرۆکایەتی، عەلا ساعدی و پارتی "واسیقون" بەسەرۆکایەتی، عەلی شەریفی پێکھینانی ھاوپەیمانییەکیان بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان راگەیاندووە.

- کێبڕکێی توند بۆ بەدەستھێنانی زۆرترین کورسی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە ناوچە کێشە لەسەرەکانە

لەئێستادا، کیبڕکێی توندی سەرجەم لایەنەکان بۆ بەدەستھێنانی زۆرترین کورسی لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە ناوچەکانی ماددەی ١٤٠ی دەستوورە کە بە ناوچەی کێشە لەسەرەکانی نێوان ھەولێر و بەغدا ناسراون بە تایبەتی لە پارێزگای کەرکووک.

لایەنە کوردییەکان بەھۆی ئەوەی لەبارەی پێکھێنانی یەک ھاوپەیمانی بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان نەگەیشتن بە ڕێککەوتن، بڕیاریانداوە بە سێ لیست بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە کەرکووک بکەن.

لەوبارەیەوە پارتی دیموکراتی کوردستان، بۆ بەشداری لەھەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە کەرکووک ھاوپەیمانییەکی لەگەڵ شەش پارتدا پێکھێناوە.

پارتی ھاوپەیمانێتییەکەی لەگەڵ ھەریەک لە بزووتنەوەی ئیسلامیی لە کوردستان، حزبی ئیسلامی عێراقی، حزبی سۆسیالیست، پارتی کرێکاران و رەنجدەران، پارتی گەلی تورکمان و پارتی برایەتی تورکمان پێک ھێناوە.

ھاوکات یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە کەرکووک، ھاوپەیمانی لەگەڵ حزبی شیوعی پێکھێناوە.

لای خۆیانەوە ھەر یەک لە کۆمەڵی دادگەریی کوردستان و یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستان بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان ھاوپەیمانییەکیان بەناوی "مەشخەڵی کەرکووک" راگەیاندووە.
ھەرچی پارتە تورکمانە لە کەرکووک، ھەوڵدەدەن بە یەک لیست بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکەن، جگە لە ئەرشەد ساڵحی.

ھەروەھا لایەنە عەرەبەکانیش لە کەرکووک، دەیانەوێت بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان پەرتەوازە نەبن و بە یەک لیست بەشداری بکەن.

- ئەگەری ھەیە، ھەڵبژاردنەکانی پاڕیزگاکانی عێراق دوابخرێت.

ھەرچەندە بڕیاردراوە رۆژی ١٨ی کانوونی یەکەمی ئەمساڵ، ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان لە عێراق ئەنجام بدرێت، بەڵام ئەگەری ھەیە لەبەر چەند ھۆکارێک، پڕۆسەکە لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا ئەنجام نەدرێت و دوابخرێت.

لەمبارەیەوە ئەندامی لیژنەی ھەرێم و پارێزگاکان لە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، جەواد یەساری لە لێدوانێکیدا بۆ رۆژنامەی "سەباح"ی نیمچە فەرمیی گوتوویەتی: "پێشبینی دەکەین، ھەڵبژاردنەکانی پاڕیزگاکانی عێراق لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا ئەنجام نەدرێت و دوابخرێت".

جەواد یەساری باسی لە ھۆکاری ئەگەری دواخستی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان کردووە و رایگەیاندووە، بەھۆی ئەوەی لەگەڵ وادەی ئەنجامدانی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکان، وادەی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکان، کۆتایی دێت، لەوانەیە پرۆسەکە لە کاتی خۆیدا ئەنجام نەدرێت.

لای خۆیەوە شارەزا لە کاروباری ھەڵبژاردنەکان لە عێراق، وەلید زەیدی بۆ ھەمان ڕۆژنامە باسی لەوە کردووە کە ئەگەر ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پاریزگاکان لە وادەی خۆیدا ئەنجام نەدرێت و دوا بخرێت، ھۆکارەکەی بۆ ناکۆکییە سیاسییەکان دەگەڕێتەوە، چونکە ئێستا ھەوڵ دەدرێت، ڕەوتی سەدر ڕازی بکرێت، بۆ ئەوەی بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پارێزگاکاندا بکات.

ھەروەھا وەلید زەیدی پێیوایە کە ئەگەری دواخستنی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پاریزگاکان لە بەرژەوەندیی لایەنە سیاسییەکان دایە و گوتوویەتی: "ئەگەر ھەڵبژاردنەکانی ئەنجوومەنی پاریزگاکان دوابخرێت، ئەوە لایەنە سیاسییەکان دەتوانن یاسای ھەڵبژاردنەکان بگۆڕن".