Finansiranje je ključni pokretač izgradnje izraelskih naselja i glavni faktor koji ilegalnim doseljenicima omogućava da se učvrste širom okupiranih palestinskih teritorija, posebno na Zapadnoj obali, uključujući Istočni Jerusalem.

Izgradnja naselja intenzivirana je odmah nakon što je Izrael okupirao Zapadnu obalu u junskom ratu 1967. godine, ali mehanizmi njihovog finansiranja rijetko dospijevaju u službene ili privatne izraelske medije.

Izuzetak su javni budžeti koje različite izraelske vlade izdvajaju za izgradnju novih jedinica, u okviru politike koja nastoji učvrstiti izraelsku okupaciju Zapadne obale i izbrisati njen palestinski identitet.

Većina pokreta i udruženja doseljenika ne objavljuje svoje budžete ni strane izvore finansiranja. Ipak, izraelski mediji, posebno lijevo orijentirani poput "Haaretza", i međunarodne organizacije za ljudska prava povremeno objave izvještaje koji otkrivaju finansijske kanale.

Izrael je nastavio izgradnju naselja decenijama uprkos ponovljenim pozivima UN-a da to zaustavi, jer međunarodna zajednica smatra ovu praksu nezakonitom i direktnom prijetnjom rješenju o dvije države.

U kontekstu kontinuiranih izraelskih vojnih operacija i širenja naselja, Anadolu u ovom preglednom izvještaju fokus stavlja na stranu finansijsku podršku naseljeničkom projektu.

- Kompanije -

Visoki komesarijat UN-a za ljudska prava 26. septembra ažurirao je svoju bazu podataka kompanija koje posluju u izraelskim naseljima na Zapadnoj obali i u Istočnom Jerusalemu.

Lista uključuje 158 kompanija: 138 izraelskih i 20 stranih iz Kanade, Kine, Francuske, Njemačke, Luksemburga, Nizozemske, Portugala, Španije, Velike Britanije i SAD-a.

Većina stranih kompanija posluje u građevinskom sektoru, nekretninama, turizmu, putovanjima i rudarstvu.

SAD prednjači sa šest velikih firmi, a to su Airbnb, Booking Holdings, Expedia Group, Motorola Solutions, Re/Max Holdings i TripAdvisor, koje nude usluge od turizma i online rezervacija do komunikacija i nekretnina.

Španija ima četiri kompanije povezane s građevinom, infrastrukturom i željeznicom: ACS, CAF, Ineco i SEMI.

Na listi su i francuske inženjerske firme Egis i Egis Rail te dvije britanske kompanije Greenkote P.L.C. i JCB, poznat po teškoj mehanizaciji koja se koristi u građevinskim projektima.

Tu su i kompanije iz Luksemburga (Altice International), Nizozemske (Booking.com B.V.), Njemačke (Heidelberg Materials AG), Portugala (Steconfer S.A.), Kine (Fosun International Ltd) i Kanade (Metrontario Investments Ltd).

- Banke -

Izvještaj Human Rights Watcha (HRW) od 28. maja 2018. godine utvrdio je da većina velikih izraelskih banaka pruža usluge koje podržavaju, održavaju i proširuju naselja na okupiranoj Zapadnoj obali.

HRW je naveo da sedam najvećih izraelskih banaka finansira izgradnju naselja, osigurava vlasništvo u novim projektima i upravlja tim projektima do završetka aktivnosti koje olakšavaju preseljenje izraelskih doseljenika na okupiranu teritoriju.

Tih sedam banaka su Hapoalim, Leumi, Discount, Mizrahi Tefahot, First International Bank of Israel, Union Bank of Israel i Bank of Jerusalem.

Međunarodna federacija za ljudska prava (FIDH), sa sjedištem u Francuskoj, objavila je u martu 2017. da četiri francuske banke i jedno osiguravajuće društvo indirektno doprinose izgradnji naselja kroz partnerstva s izraelskim finansijskim institucijama koje posluju u naseljima.

Te banke su BNP Paribas, Societe Generale, Credit Agricole i BPCE, dok AXA pruža osiguranje.

FIDH navodi da ovi odnosi pomažu širenje naselja i izgradnju stambenih jedinica isključivo za izraelske doseljenike, što šteti ekonomskim i socijalnim pravima Palestinaca.

- Velike donacije -

Desničarske izraelske organizacije, posebno naseljeničke, primaju velike strane donacije, prema izvještaju "Haaretza" od 7. decembra 2015.

Više od 50 američkih jevrejskih organizacija prebacilo je preko milijardu šekela (oko 220 miliona dolara) ilegalnim doseljenicima na Zapadnoj obali između 2009. i 2013. godine.

Ove donacije su oslobođene poreza u SAD-u, što prema izvještaju Globesa od 2. februara 2015. odražava američku podršku naseljeničkim aktivnostima.

Finansiranje nije ograničeno na izgradnju naselja, značajna sredstva idu i za ekstremno religijsko obrazovanje, poput škole Neve Shmuel u naselju Efrat, te za porodice ilegalnih doseljenika osuđenih za napade na Palestince.

- Subjekti i pojedinci -

Glavni strani donatori uključuju Central Fund of Israel sa sjedištem na Manhattanu i Hebron Fund u Brooklynu, koji su prema "Haaretzu" prebacili oko 4,5 miliona dolara naseljima u Hebronu između 2009. i 2013.

Među glavnim institucijama su i Keren Hayesod, aktivan u 45 zemalja, osnovan od Svjetske cionističke organizacije za prikupljanje sredstava za cionističke projekte poput jevrejske imigracije i izgradnje naselja.

Uključene su i Jewish Agency, Friends of the Israel Defense Forces iz Miamija, European Jewish Development Fund i Ruth Bat Sarah Foundation, koju podržava američki milijarder Ira Rennert.

Između 2006. i 2013. američka organizacija Friends of Ir David donirala je oko 122 miliona šekela (oko 31,6 miliona dolara), naveo je "Haaretz" 6. marta 2016.

Donatori nisu samo američki Jevreji. Bogati pojedinci iz više zemalja doprinose, uključujući Romana Abramoviča, bivšeg vlasnika Chelseaja, koji ima veze s vijećem Yesha (općinsko vijeće jevrejskih naselja na Zapadnoj obali) i ekstremističkom organizacijom Elad.

- Izraelska udruženja -

Jedno od najistaknutijih udruženja ilegalnih doseljenika koje prima strane fondove je Elad, koje je osnovao David Be’eri u septembru 1986.

Prema Israel Hayomu od 31. decembra 2020, ovo finansiranje omogućilo je Eladu da preoblikuje dijelove Starog grada u okupiranom Istočnom Jerusalemu.

Palestinci Istočni Jerusalem smatraju glavnim gradom svoje buduće države na temelju međunarodnih rezolucija koje ne priznaju izraelsku okupaciju iz 1967. niti aneksiju iz 1980.

Be’eri je školovan u religijskim i naseljeničkim institucijama poput Bnei Akive i Ateret Cohenima, koje potiču jevrejsku migraciju u Jerusalem i širenje naselja širom okupiranih teritorija.

Između 2006. i 2013. Elad je primio oko 450 miliona šekela (125 miliona dolara), naveo je "Haaretz" 6. marta 2016.

Organizacija često navodi donatore kao "nepoznate", što je kršenje izraelskog zakona, dok poreske vlasti ne provode obavezu transparentnosti.

Više od polovine sredstava stiglo je s offshore lokacija poput Bahama, Djevičanskih Otoka i Sejšela, bez jasnog identiteta stvarnih donatora, izvijestio je "Haaretz".

List "Globes" je 2. februara 2015. naveo da je Elad primio 6,9 miliona dolara 2011. i 5,6 miliona dolara 2012.

Između 2000. i 2010. oko 40 organizacija doniralo je 200 miliona dolara naseljima.

Elad je 2022. godine dobio 28 miliona šekela (oko 8,3 miliona dolara) od izraelske vlade za svoje projekte u Wadi al-Rababi u Silwanu, južno od Al-Akse, prema izvještaju "Haaretza" od 22. novembra 2022. Donatori su uključivali Ministarstvo Jerusalema i baštine, Grad Jerusalem i Razvojnu agenciju Jerusalema.

- Američki jevrejski donatori -

Izraelski Kanal 10 je 2. marta 2016. pozvao krajnje desne grupe da pomognu američkim Jevrejima "reformistima" da nastave slati donacije. Kanal je naveo da veliki dio sredstava koja podržavaju izraelske Jevreje potiče iz američkih jevrejskih zajednica.

Donacije također idu pojedincima i organizacijama osuđenim za terorističke napade na Palestince, naveo je "Haaretz" 7. decembra 2015.

Među primaocima su Ami Popper, koji je ubio sedam palestinskih radnika 1990, i grupa Bat Ayin, čiji su članovi pokušali bombardovati palestinsku žensku školu u Istočnom Jerusalemu 2002.

- Rastući zločini -

Broj ilegalnih izraelskih doseljenika na Zapadnoj obali premašio je 730.000, što je porast od 8 posto u odnosu na prošlu godinu, prema izvještaju izraelske organizacije B’Tselem iz maja 2025.

Tokom posljednje dvije godine izraelskog genocidnog rata u kojem je u Gazi ubijeno skoro 70.000 ljudi, nasilje doseljenika i vojske nad Palestincima eskaliralo je širom Zapadne obale, uključujući raseljavanje stanovništva i širenje naselja.

Palestinski zvaničnici upozoravaju da ove aktivnosti stvaraju temelje za aneksiju Zapadne obale, čime se efektivno okončava mogućnost rješenja o dvije države prema rezolucijama UN-a.

Više od 1.076 Palestinaca je ubijeno, a 10.700 ranjeno u napadima vojske i ilegalnih doseljenika na okupiranoj teritoriji od oktobra 2023. Više od 20.500 ljudi je uhapšeno.

Prema Komisiji za otpor kolonizaciji i zidu, ilegalni doseljenici izvršili su 7.154 napada na Palestince i njihovu imovinu na Zapadnoj obali tokom istog perioda.

U historijskoj presudi u julu prošle godine, Međunarodni sud pravde proglasio je izraelsku okupaciju palestinskih teritorija nezakonitom i pozvao na evakuaciju svih naselja na Zapadnoj obali i u Istočnom Jerusalemu.