Desetine hiljada ljudi ispunilo je ulice Varšave u utorak na godišnjem poljskom Maršu nezavisnosti, događaju koji je postao patriotski ritual i žarište političke konfrontacije, javlja Anadolu.

Ovogodišnji događaj održan je pod jakim policijskim prisustvom, uz zabranu pirotehnike i razmjene optužbi među političarima.

Porodice umotane u bijelo-crvene zastave šetale su uz fudbalske ultra-navijače, vjerske grupe, katoličke tradicionaliste, neofašističke kontingente i sve veći broj međunarodnih krajnje desničarskih posjetilaca koji marš tretiraju kao neku vrstu evropskog nacionalističkog hodočašća.

Ranije tog jutra na Pilsudskom trgu, svečana ceremonija promocije novoimenovanih generala i admirala prekinuta je zvižducima.

Dok su ministar unutrašnjih poslova Marcin Kierwinski i ministar odbrane Wladyslaw Kosiniak-Kamysz izlazili na binu, jedan dio okupljenih građana glasno je negodovao zbog njihove politike - znak produbljivanja neprijateljstva između proevropske vlade i pristalica nacionalističke desnice.

Kosiniak-Kamysz je direktno odgovorio u govoru: "Vikanje i zviždanje nisu donijeli slobodu. Danas stojimo zajedno, iako imamo različite stavove. Poljska je naš zajednički, sveti nazivnik."

Prvi put nakon godina, mazovski vojvoda zabranio je baklje i petarde - osnovni element vizualnog identiteta marša. Političari opozicione stranke Pravo i pravda (PiS) optužili su vladu za pretjeranu diskriminaciju. Nacionalistička ličnost Robert Bakiewicz upozorio je na pretrese i političko zastrašivanje.

Slawomir Mentzen, vođa krajnje desničarske Konfederacijske stranke, ismijao je zabranu u videoporuci.

U utorak su se građani okupili i na kružnom toku Dmowski - nazvanom po Romanu Dmowskom, suosnivaču poljskog predratnog nacionalističkog pokreta - prije nego što su marširali gradom do Nacionalnog stadiona pod sloganom "Jedna nacija, jaka Poljska".

Predsjednik Karol Nawrocki je Dan nezavisnosti predstavio kao upozorenje na vanjske pritiske na Poljsku.

"Neki političari su spremni predati poljsku slobodu dio po dio stranim institucijama i tribunalima", rekao je.

"Predsjednik neće dozvoliti da Poljska postane paun i papagaj nacija, bezumno ponavljajući ono što dolazi sa Zapada."

Premijer Donald Tusk je napisao kontraporuku, da "niko nema monopol na patriotizam. Niko nema pravo da diže glas protiv drugog Poljaka na ovaj dan."

Za učesnike, marš je ponosno obilježavanje 11. novembra 1918. godine, kada je Poljska vratila suverenitet nakon 123 godine ruske, pruske i austrijske podjele. Ipak, za kritičare, posebno u Varšavi, to je godišnji trenutak straha. Prošle godine, prema procjenama grada prisustvovalo je oko 90.000 ljudi, dok su organizatori tvrdili da ih je bilo 250.000.

Dan nezavisnosti je nekada bio skroman državni praznik.

Njegova transformacija je započela nakon pada komunizma, ali se dramatično ubrzala krajem 2000-ih: 2017. je bila prekretnica - transparenti s natpisom "Čista krv, trezan um" izazvali su međunarodnu osudu.

Godine 2020, učesnici marša su zapalili balkon stana s duginom zastavom - slikom koja je obišla svijet kao simbol poljskih kulturnih ratova.

Dok se Poljska preusmjerava pod novom vladom, a ruski rat u Ukrajini nastavlja preoblikovati evropsku sigurnost, Marš nezavisnosti ostaje barometar - ne samo desničarske mobilizacije, već i dubljih borbi oko historije, identiteta i pripadnosti. Njegove mase, transparenti, skandiranja i sukobi otkrivaju naciju rastrganu između ponosa i nesigurnosti, otvorenosti i defanzivnosti, sjećanja i modernosti.