Türkiye aktif ve çok yönlü bir dış politika ortaya koydu

CEZAYİR

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye'nin aktif ve çok yönlü bir dış politika ortaya koyduğuna dikkati çekerek, "ASEAN'dan Afrika Birliği'ne, İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan Amerika Ülkeleri Organizasyonu'na Türkiye'nin ciddi bir ilişki tesis etmediği bölgesel organizasyon neredeyse kalmadı" dedi.

Bakan Davutoğlu, Cezayir Dışişleri Bakanı Ramtane Lamamra'nın davetlisi olarak, Cezayir'de yapılan Bağlantısızlar Hareketi 17. Bakanlar Toplantısı'na katıldı.

Toplantının genel kurulunda katılımcılara hitap eden Davutoğlu, Bağlantısızlar Hareketi'nin barış ve güvenliğin, eşitlik, saygı, ortak değerler ve işbirliğini esas alarak ülkeler arasında güçlü bir birlik iradesiyle güven altına alınabileceğini temel alan Bandung prensipleri üzerine kurulduğunu hatırlattı. Davutoğlu, Türkiye'nin, Bağlantısızlar Hareketi tarafından son zamanlarda atılan adımları ilgiyle takip ettiğini belirtti.

Türkiye'nin dış politikası hakkında da bilgi veren Davutoğlu, doğu ve batıyı, kuzey ve güneyi bir araya getiren aktif ve çok yönlü bir dış politika ortaya koyduklarını kaydetti.

Coğrafi konumunu ve yakın tarihi ve kültürel bağlarının da avantajını kullanarak Türkiye'nin, geniş bir alanda, Avrasya ve Afrika'nın kalbinde diyaloğu ve kültürlerarası etkileşimi desteklediğini dile getiren Davutoğlu, Türkiye'nin uluslararası alanda barışı, kültürlerarası anlayışı ve karşılıklı saygıyı teşvik etmek için Birleşmiş Milletlerin de desteklediği İspanya ile Medeniyetler İttifakı, Finlandiya ile de Barış Arabuluculuğu girişimi yürüttüğünü söyledi.

Türkiye'nin çok çeşitli uluslararası ve bölgesel organizasyonlarda yer almasının da Türk dış politikasının çok yönlü karakterini yansıttığını vurgulayan Davutoğlu, "ASEAN'dan (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) Afrika Birliği'ne, İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan Amerika Ülkeleri Organizasyonu'na Türkiye'nin ciddi bir ilişki tesis etmediği bölgesel organizasyon neredeyse kalmadı" diye konuştu.

Afrika açılımı

Türkiye'nin Afrika'dan Pasifik'e, Latin Amerika'dan Okyanusya'ya kadar tüm bölgelerde varlığını artırmaya devam ettiğini vurgulayan Davutoğlu, dünya genelindeki temsilcilik sayısını 222'ye çıkardıklarını ve yakın zamanda 26 yeni temsilcilik açmayı planladıklarını aktardı. Davutoğlu, "Türkiye, dünya çapında en fazla temsil edilen beşinci ülke olacak" dedi.

Türkiye'nin Afrika açılımı hakkında da konuşan Davutoğlu, şu an 35 olan Afrika'daki büyükelçilik sayısının 2014 sonu itibarıyla 39'a çıkacağını açıkladı. 2009'da 11 ülkenin Afrika'da temsilciliği bulunduğunu ifade eden Davutoğlu, bu sayının bugün 28'e yükseldiğini aktardı. Davutoğlu, Türk Hava Yolları'nın 28 ülkede 46 ayrı noktaya uçuş gerçekleştirerek dünyanın en büyük havayollarından biri haline geldiğini söyledi.

Asya-Pasifik bölgesiyle ilişkiler

Asya-Pasifik bölgesiyle ilişkileri güçlendirmeye uğraştıklarını da dile getiren Davutoğlu, Çin, Japonya ve Güney Kore ile ilişkilerin stratejik ortaklık olarak isimlendirilebileceğini kaydetti. Davutoğlu, Pakistan, Hindistan ve Afganistan'la tarihi ve kültürel bağların da bu ülkelerle mevcut mükemmel ilişkilerin devamına imkan sağladığını belirtti.

Myanmar, Sri Lanka, Kamboçya ve Brunei'de geçen iki yılda açılan dört yeni temsilcilikle bölgedeki diplomatik varlığın güçlendiğini vurgulayan Davutoğlu, Latin Amerika ve Karayipler'le ticaretin yanında bölgesel kurum ve organizasyonlar yoluyla yoğun ilişkiler geliştirildiğini ifade etti. Davutoğlu, Kolombiya, Peru, Ekvator,  Dominik Cumhuriyeti ve Panama'da ise yeni diplomatik misyonlar açtıklarını söyledi.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Başkanlığının (TİKA) 37 ülkede 39 koordinasyon ofisi açtığına da değinen Davutoğlu, TİKA'nın teknik işbirliği ve koordinasyon konusunda küresel bir rol oynadığına dikkati çekti.

İnsani yardımlar

Davutoğlu, Türkiye'nin yaptığı yardımlardan da bahsederek, insani yardımı kalkınma yardımıyla birleştirerek yardım konusunda bütüncül bir yaklaşım sergilediklerini dile getirdi. Türkiye'nin 2013 yılı Küresel İnsani Yardım Raporu'na göre dünya genelinde en çok bağış yapan dördüncü ülke olduğunu aktaran Davutoğlu, "Türkiye, 2016'da ilk defa yapılacak olan Dünya İnsani Yardım Zirvesi'ne ev sahipliği yapacak" dedi.

Bağlantısızlar Hareketi

Soğuk savaş döneminde herhangi bir bloğa dahil olmayan ülkelerin oluşturduğu Bağlantısızlar Hareketi, üye ülkelerin bağımsızlığını, egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve güvenliğini başta sömürgecilik ve yayılmacılık olmak üzere her türlü baskı ve müdahaleye karşı korumayı amaçlıyor.

Herhangi bir resmi yapıya, sözleşmeye veya daimi sekreterliğe sahip olmayan örgütün karar mekanizmasını "Bakanlar Toplantısı" ve "Liderler Zirvesi" oluşturuyor.

Dünyanın her bölgesinden çeşitli ülkeleri bir araya getiren Bağlantısızlar Hareketi, Türkiye’nin önem verdiği “etkin çok taraflılık” ilkesinin küresel boyuttaki temsilcilerinden ve uygulayıcılarından biri olarak görülüyor.

Desteklerini teyit etme imkanı bulduk

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyelik adaylığına ilişkin, "Bazı ülkelerin yazılı desteği vardı, bazıları sözlü destek vermişti, desteklerini teyit etme imkanı bulduk. Ayrıca bu ülkelerle ikili ilişkilerimiz ve bölgesel işbirliği konularını kapsamlı bir şekilde ele alma imkanı bulduk" diye konuştu.
Davutoğlu, Bağlantısızlar Hareketi 17. Bakanlar Toplantısı'na katılmak için geldiği Cezayir'de, toplantı ile gün boyu gerçekleştirdiği temaslara ilişkin gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
Bağlantısızlar Hareketi'nin, son dönemde özellikle krizlerin yoğunlaştığı bir konjonktürde, soğuk savaş şartlarının yeniden çıkma riskinin olduğu bir dönemde çok önemli bir gündemle toplandığını belirten Davutoğlu, Genel Kurul'da yaptığı konuşmada, uluslararası toplumun, son dönemde karşı karşıya kaldığı krizlerle ilgili barış ve istikrarı sağlayacak şekilde harekete geçmesi ve soğuk savaş şartlarını hatırlatan kutuplaşmalardan kaçınması çağrısında bulunduğunu söyledi.
Davutoğlu, Türkiye'nin, özellikle "Medeniyetler İttifakı ve Arabulucular Konferansı, En Az Gelişmiş Ülkeler İnisiyatifi" gibi inisiyatiflerdeki rolüne, kuzey-güney, doğu-batı diyaloglarındaki merkezi konumuna dikkati çektiğini anlatarak, Bağlantısızlar Hareketi'nin benimsediği temel ilkeleri Türkiye'nin de kabul ettiğini aktardı.
Toplantının ikili temaslar için büyük bir imkan oluşturduğunu dile getiren Davutoğlu, birçok ülkeden mevkidaşıyla bir araya geldiğini ve bu çerçevede Türkiye'nin 2015-2016 BMGK geçici üyelik adaylığı konusunda görüşmeler yaptıklarını kaydetti.
Davutoğlu, Cezayir Milli Halk Meclisi Başkanı El-Arabi Veled Halife ile kapsamlı bir şekilde ilişkileri ele aldıklarını da anlattı.
Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, Sırbistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı İvitsa Daçiç ve Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil'le görüştüklerini dile getiren Davutoğlu, Sırbistan Dışişleri Bakanı'na sel felaketi dolayısıyla bir kere daha taziyelerini ilettiklerini ve her türlü yardıma hazır olduklarını bir kez daha teyit ettiklerini söyledi.
Davutoğlu, Irak Dışişleri Bakanı Zebari ile Irak seçimleri sonrası ortaya çıkan yeni durum, Irak'taki gelişmeler, Türkiye-Irak ilişkilerinin alacağı seyir bağlamında faydalı görüşmeler gerçekleştirdiklerini belirtti. Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil'le Lübnan'da süren cumhurbaşkanlığı seçimleri ve Suriye krizinin komşu ülkeler olarak Türkiye'ye ve Lübnan'a etkisini ele aldıklarını dile getiren Davutoğlu, özellikle de mülteciler sorunu hususunda birlikte gayret sarf etmek konusunda mutabık kaldıklarını kaydetti.
Sri Lanka, Moritanya, Namibia, Lesotho, Nepal, Doğu Timor, Togo ve Orta Afrika Cumhuriyeti dışişleri bakanları ile temasta bulunduklarını aktaran Davutoğlu, "(Türkiye'nin BMGK geçici üyelik adaylığı) Bazı ülkelerin yazılı desteği vardı, bazıları sözlü destek vermişti, desteklerini teyit etme imkanı bulduk. Ayrıca bu ülkelerle ikili ilişkilerimiz ve bölgesel işbirliği konularını kapsamlı bir şekilde ele alma imkanı bulduk" diye konuştu.

İlginç bir hatıra

Davutoğlu, göreve gelmesi sonrasında ilk defa bir araya geldikleri Lesotho Dışişleri Bakanı Mohlabi Kenneth Tsekoa'la yaşadığı ilginç bir olayı da şöyle anlattı:
"Güzel bir görüşmenin sonuna doğru BMGK konusunda destek talep ettiğimizi, aramızdaki yakın dostluğa istinaden sadece destek değil kendisinden lobi yapmasını beklediğimizi söyledim. O da 'merak etmeyin Türk bayrağına saygım sonsuz, o bayrağı her yerde dalgalandırmaya, yüceltmeye hazırım' dedi. Ben de özel kalem müdürüme 'bir bayrak varsa hemen verin' dedim. Doğrusu hemen hazırda bir bayrak olduğunu ben de bilmiyordum. Bir şekilde risk almış olduk. O da hemen çantadan toplantı salonunda bir bayrak çıkardı. Ben de Türk bayrağını Lesotho Dışişleri Bakanı değerli dostuma verdim. 'Artık bundan sonra bu bayrak sizin elinizde daha da tanınır, bilinir olacak ve ayrıca da her yerde temsil edeceksiniz' dedim. 'Merak etmeyin bu bayrağın bundan sonra temsilcisi biziz' dedi ve Türkiye'nin BMGK üyeliğine kendisinin de Türk Dışişleri Bakanı gibi katkıda bulunacağı vaadinde bulundu. Benim için de unutulmaz bir hatıraydı. Türk bayrağının dünyanın her bir köşesinde önemli bir sembol olarak görülmesi gurur verici bir olaydı. Kendisine teşekkür ettim. Bayrağı hediye ettik. O da bayrağı göğsünde tutarak veda etti."

Somali'deki saldırı

Davutoğlu, Somali'de THY aracına yapılan saldırı konusunda da "Maalesef dün bir kardeşimizi, THY güvenlik görevlisini kaybettik. Bu çok büyük acı bir kayıp" dedi.
Dünyada aktif bir dış politika takip eden ve dünyanın her köşesinde bu anlamda faaliyet gösteren ülkelerin bu tarz saldırılara muhatap olmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Davutoğlu, şöyle devam etti:
"Türkiye son dönemde dünyanın her bir yerinde, her bir köşesinde aktif bir politika yürütüyor. Somali'de de bütün dünyanın hayranlıkla izlediği bir politika yürütüyoruz. Bu insani politikanın en önemli ayaklarından biri de Somali'ye, Mogadişu'ya dönük olarak THY seferlerinin başlatılmasıydı. Bunun Afrika'da uyandırdığı heyecanı hiç kimse tahmin edemez."
Davutoğlu, bütün Afrikalı yetkililerin Türkiye'nin Somali'deki faaliyetleri dolayısıyla kendilerine teşekkür ettiğini kaydederek, "Eğer Afrika'da, Lesotho Dışişleri Bakanı örneğinde görüldüğü gibi, Türk bayrağı artık bambaşka bir sembol ifade ediyorsa bunda Türkiye'nin bu yaptığı katkıların ve bu kahramanların büyük payı var" diye konuştu.
Somali'de geçen yıl da bir polisin şehit edildiğini hatırlatan Davutoğlu, "Haince saldırıda bir güvenlik görevlimizi şehit verdik ancak bu, Türkiye'nin Afrika'da yürütmekte olduğu kararlı politikayı etkilemeyecektir. Ben ailesine taziyelerimi iletiyorum" dedi.
Davutoğlu, şöyle devam etti:
"Somali'de çok zor şartlarda görev yapan diplomatlarımız, güvenlik görevlilerimiz, sivil toplum kuruluşu temsilcilerimiz var. Hepsinin bu riskleri alarak orada aslında Türk milletini, ülkemiz temsil ediyorlar. Onların güvenliği için biz her türlü tedbiri alıyoruz ancak tabi Somali ve Mogadişu'da şartlar dünyadaki en riskli görev şartları."

Kaçırılan AGİT gözlemcisi

Davutoğlu, Ukrayna'da kaçırıl AGİT gözlemcisi Mehmet Kılıç'la ilgili olarak da konunun takipçisi olduklarını söyledi.
Kaçırılan diğer gözlemcilerin ülkelerindeki yetkililerle temas halinde olduklarını ve alanda çalışmaların sürdüğünü aktaran Davutoğlu, "Dünyanın her yerinde, Somali'de, Ukrayna'da uluslararası barışa katkı yapmak istediğinizde riskler de beraberinde geliyor. Bu riskleri minimize etmeye çalışıyoruz. İnşallah AGİT gözlemcisi Mehmet Kılıç'ın da en kısa zamanda özgürlüğüne kavuşması için çabalarımızı sürdüreceğiz" ifadesini kullandı.