❮❯

Diktatör Franco'nun mezar yeri değiştiriliyor

İspanya'da sosyalist azınlık hükümetinin 16 ay süren mücadelesi sonrasında, diktatör Francisco Franco'nun 44 yıldır Şehitler Vadisi'ndeki anıt mezarda olan kalıntıları aile mezarlığına taşındı. Başkent Madrid'in 58 kilometre dışında olan ve diktatör Franco'nun talimatıyla 1940-1958 yılları arasında inşa edilen Valle de los Caidos'daki (Şehitler Vadisi) bazilikanın içinde olan eski diktatörün tabutu, eşinin (Carmen Polo) gömülü olduğu Madrid'in El Pardo ilçesindeki Mingorrubio Mezarlığı'na taşındı. ( Epa / Juan Carlos Hidalgo / Pool - Anadolu Ajansı )

İspanya'da sosyalist azınlık hükümetinin 16 ay süren mücadelesi sonrasında, diktatör Francisco Franco'nun 44 yıldır Şehitler Vadisi'ndeki anıt mezarda olan kalıntıları aile mezarlığına taşındı.

İspanya'yı 1936-1975 yıllarında yöneten diktatör Franco'nun izlerini silmek için sosyalist hükümetin attığı siyasi ve hukuki adımlar sonrasında, eski diktatörün kalıntılarının olduğu tabut 44 yıl sonra Şehitler Vadisi'nden çıkarıldı.

Başkent Madrid'in 58 kilometre dışında olan ve diktatör Franco'nun talimatıyla 1940-1958 yılları arasında inşa edilen Valle de los Caidos'daki (Şehitler Vadisi) bazilikanın içinde olan eski diktatörün tabutu, eşinin (Carmen Polo) gömülü olduğu Madrid'in El Pardo ilçesindeki Mingorrubio Mezarlığı'na taşındı.

Bazilikanın içinde, yaklaşık 1,5 ton ağırlığındaki granit levhanın altında bulunan, çift çinko kaplamalı ve ahşap olan Franco'nun tabutunun çıkarıltılıp taşınması yaklaşık 4 saat sürdü.

Kapalı alanda 44 yıldır duran tabutun zarar gördüğü ancak ailenin talebiyle herhangi bir değişiklik yapılmadan taşındığı bilgisi verildi.

Tabutun çıkarılması sırasında bazilikanın içinde, eski diktatörün torunlarından oluşan 22 aile üyesinin yanı sıra Adalet Bakanı Dolores Delgado, Başbakanlık Genel Sekreteri Felix Bolanos, Başbakanlık Sekreter Yardımcısı Antonio Jose Hidalgo Lopez, bir adli tıp uzmanı ve rahip yer aldı.

Franco'nun tabutu aile üyelerinin omuzlarında bazilikadan çıkartılırken diktatörün torunları, İspanya'da faşizmin sloganı olan "Yaşasın İspanya, Yaşasın Franco" diye bağırdı.

Diktatör Franco'nun ailesi, tabutun üzerini, İspanya bayrağının renkleriyle süslenmiş defne yapraklı çelenk ile kapattı.

Şehitler Vadisi'nde ve Mingorrubio Mezarlığı'nda diktatör Franco için düzenlenen dini töreni, 23 Şubat 1981'de İspanyol Meclisinde yapılan ve başarısız olan darbe girişimine öncülük eden yarbay Antonio Tejero'nun rahip olan oğlu yönetti.

Darbeci yarbay Tejero ise 87 yaşında olmasına rağmen Mingorrubio Mezarlığı önüne gelerek gösteri yapan Franco yanlılarına destek verdi.

Dünyanın farklı yerlerinden 500 gazetecinin akredite olduğu, diktatör Franco'nun tabutunun çıkarılması ve taşınması işleminin İspanyol devletine maliyetinin 63 bin avro olduğu açıklandı.

Franco yanlıları gösteri yapıp dua etti

Öte yandan Madrid Valiliği güvenlik gerekçesiyle herhangi bir gösteri yapılmasına izin vermese de faşist örgütlere bağlı küçük gruplar Şehitler Vadisi ve Mingorrubio Mezarlığı dışında gösteri yapıp dua etti.

Diktatör Franco'nun tabutunun anıt mezardan çıkarılması, Katalonya'da bağımsızlık yanlılarının 11 gündür süren gösterilerine ve 10 Kasım'da yapılacak erken genel seçimlere kitlenen İspanya'nın gündemini bir günlüğüne de olsa değiştirdi.

Diktatör General Francisco Franco'nun kemikleri, vasiyeti doğrultusunda Madrid'in 58 kilometre kuzeyindeki Valle de los Caidos'daki (Şehitler Vadisi) bazilikaya defnedilmişti.

Bazilikada diktatör Franco'nun yanında faşist Falange Partisinin kurucusu Jose Antonio Primo de Rivera'nın mezarıyla İspanya İç Savaşı'nda hayatını kaybeden 33 binden fazla kişinin (yaklaşık 28 bini Franco yanlısı, geri kalanı cumhuriyetçi) toplu mezarı da bulunuyor.

Hükümet, bu mezarların da açılıp cenazelerin kimlik tespitlerinin yapılmasının ardından ailelerine teslim edilmesini planlıyor.

Başbakan Sanchez: Ahlaki açıdan utanç duyulan bir durum bugün sona ermiştir

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, diktatör Franco'nun kalıntılarının Şehitler Vadisi'ndeki anıt mezardan çıkarılmasıyla ilgili basına açıklama yaptı.

Kamusal alanda bir diktatörün mezarının olmasının İspanya gibi demokratik bir ülkede ahlaki açıdan utanç verici olduğunu kaydeden Sanchez, Şehitler Vadisi'nin bugünden itibaren sadece diktatörlük rejiminin mağdurlarının anılacağı bir yer olacağını söyledi.

Sanchez, "Demokrasimiz sadece bizim değil dünyanın gözleri önünde de prestij kazanıyor." ifadesini kullandı.

"Günümüz İspanyasının, Franco rejiminin mağdurlarına bir borcu vardır ve er ya da geç bu borç kapanacaktır." diyen Sanchez, iç savaş ve diktatörlük rejimi sırasında öldürülen ve Şehitler Vadisi'nde gömülü olan 33 bin kadar kimliği belirsiz İspanyol vatandaşının da buradan çıkarılıp, ailelerine teslim edileceğini dile getirdi.

Diğer yandan İspanya'nın diktatör Franco rejimiyle ilk defa yüzleşmesini sağlayan, 2007 yılında çıkarılan Tarihi Bellek yasasının mimarı ve dönemin Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero da diktatör Franco'nun tabutunun anıt mezardan çıkarılmasını "Demokrasimiz için anlamı büyük, bugün daha mükemmel bir demokrasimiz var." diye değerlendirdi.

Dedesi ve dedesinin babası, diktatör Franco'nun askerleri tarafından öldürülen eski başbakan Zapatero, Tarihi Bellek yasasının uygulanmasıyla "İspanya demokrasisinin ortak değerlerinin ve birlikte yaşamın çok daha güçlü şekilde konunacağını" söyledi. 

Sağ görüşlü partiler ise 10 Kasım'da yapılacak erken genel seçimler öncesinde eski diktatörün mezar yerini değiştirme kararı aldığı için Başbakan Sanchez'i "seçim propagandası yapmakla" suçladı.

Parlamenter monarşi ile yönetilen İspanya'da, Kraliyet Ailesi'nin diktatör Franco'nun mezar yerinin değiştirilmesiyle ilgili herhangi bir açıklama yapmaması dikkati çekti.