ИСТАНБУЛ (АА) – АСИЈЕ ЛАТИФЕ ЈИЛМАЗ

Одговорноста на новинарството е поголема од кога било досега, а фотографијата за веста има огромна моќ, изјавија победниците во категориите за секојдневен живот на „İstanbul Photo Awards 2025“.

„İstanbul Photo Awards“, организирани од Анадолу 11-та година по ред, наградија 29 фотографи во 10 категории. Изборот беше направен од приближно 22.000 пријави од целиот свет, што е доказ за растечкиот престиж на натпреварот, кој привлече апликации од повеќе од 20.000 фотографи низ светот од неговото основање.

Фабио Бучарели ја доби третата награда во категоријата „Приказна за секојдневниот живот“ за неговото убедливо документирање на хуманитарната криза во Хаити во услови на политички колапс и насилство меѓу вооружените банди, за која известуваше за „Ла Република“.

„За многу западни медиуми, Хаити практично не постои - тој е надвор од агендата на вестите. Сепак, хуманитарната и политичката криза што се одвива во земјата е меѓу најтешките во светот“, изјави Бучарели за Анадолу.

Како и со секое известување од тешки подрачја, неговата подготовка траела со недели. Тој се соочил со големи предизвици, како блокирани патишта, снајперски оган, импровизирани контролни пунктови и прекин на информациите предизвикани од лошата конекција.

- Новинарство со длабочина и почит -

Бучарели истакна дека времето во кое живееме е време каде што „брзината и брзањето го нарушуваат значењето на вестите“, поддржано од технологија која ја поттикнува поларизацијата на вестите и мислењата.

„Новинарството во кое верувам е во спротивност со оваа логика; новинарството бара време. Време за да се сочувствува со луѓето, време за да се слушнат приказните и време за да се разбере културата пред да се може да се документира“, рече тој.

Нагласи дека правењето вистинска разлика не доаѓа преку сензационализам, туку со длабоко истражување на комплексната реалност и откривање на она што инаку би останало скриено, со цел - можеби и надеж - да се подигне јавната свест и да се зголеми разбирањето на често занемарените прашања.

„Сето ова доаѓа со голема одговорност што нè принудува уште еднаш да размислиме за почитта кон фотографираните субјекти, за интегритетот и за длабокото чувство на свест за нивното влијание“, рече Бучарели.

„Освојувањето на оваа награда претставува важна можност за мене да ја засилам пораката на приказните што ги раскажувам“, додаде тој.

Истакна дека „İstanbul Photo Awards“ со своето истакнато жири, не само што ја потврдуваат вредноста на работата, туку му овозможуваат и да го „засили гласот кон реалностите што честопати остануваат нечуени“, допирајќи до луѓе и простори до кои инаку можеби нема да допрат.

Тој додаде дека откако ја освоил првата награда во категоријата „Вест, приказна“ во 2021 година за документирање на КОВИД-19 во Италија за „Њујорк тајмс“, одржува контакт со организацијата, која продолжува да гради мрежа на поддршка меѓу фотографите победници.

- Животот среде војна преку наградена фотографија -

Самир ал-Думи ја доби втората награда во категоријата на Марион Метенс „Секојдневен живот, поединечна (фотографија)“ за неговата моќна фотографија што ја доловува отпорноста во разорениот од војна Хомс, во Сирија, направена додека известуваше за последиците од промената на режимот за француската новинска агенција АФП.

На неговата фотографија е прикажан човек кој продава овошје пред напуштен резервоар - неочекувана сцена што ја симболизира отпорноста среде урнатините од војната.

„Беше чудно и емотивно искуство да се вратам во мојата родна земја, Сирија, по години во егзил поради војната“, изјави тој за Анадолу, додавајќи дека повторно држењето на својот фотоапарат и документирањето на толку значаен транзициски момент во историјата на земјата го почувствувал „длабоко лично“.

Патувањето на Ал-Думи до местото траело повеќе од шест часа возење од Дамаск. Во земја што сè уште се справува со неизвесните последици од промената на режимот, тој се потпирал на инстинктот и искуството, а не на детално планирање.

„Мојата цел беше да го документирам овој историски момент на промена на режимот и како таа влијае на секојдневниот живот“, рече тој, додавајќи дека патувањето било долго и исполнето со тензија, „но откако стигнав до Хомс и ја пронајдов глетката, знаев дека оваа слика раскажува поголема приказна - приказна за преживување, адаптација и тивок пркос“.

Тој рече дека користел природна светлина и се фокусирал на композицијата за да направи контраст помеѓу суровите машини на војната во распаѓање со едноставниот чин на човек кој продава производи - доловувајќи „симболи на смрт и живот во иста рамка“.

„Оваа слика има големо значење за мене. Таа ја претставува силата и отпорноста на Сиријците кои, и покрај сè, продолжуваат да го бараат животот - дури и во сенката на уништувањето“, рече Ал-Думи.

Нагласувајќи дека надежта и човечноста опстојуваат, дури и во најмрачните времиња, Ал-Думи рече: „На лично ниво, оваа фотографија означува враќање кон моите корени како сириски фотограф. Тоа е приказна за којашто се чувствував должен да ја споделам, не само како новинар, туку и како некој чиј живот е обликуван од оваа војна“.

- Фотографијата на веста, сведоштво што не може да се избрише -

„Верувам дека фотографијата на веста има огромна моќ и одговорност. Тоа е наш начин да му покажеме на светот што се случува, особено на места каде што луѓето страдаат, а гласовите се замолчуваат“, рече Ал-Думи.

Тој додаде дека иако фотографијата на вести можеби не секогаш носи моментални промени, таа информира, едуцира и ја зачувува вистината. „На крајот, таа создава историски запис - сведоштво што не може да се избрише. Тоа, само по себе, е моќно“, нагласи тој.

Ал-Думи додаде дека наградата оваа година има посебно значење за него, бидејќи е негово прво признание откако се вратил во Сирија по војната, и е за фотографија блиска до неговото срце.

„Ме охрабрува да продолжам да ги раскажувам приказните на луѓето кои, како мене, претрпеле загуба, но никогаш не ја изгубиле надежта“, рече тој, истакнувајќи дека процесот на доделување на наградата бил многу непречен и лесен.

„İstanbul Photo Awards“ станаа камен-темелник на глобалното фотоновинарство, славејќи ја уметноста на визуелното раскажување приказни, а воедно фрлајќи светлина врз критичните прашања низ целиот свет.

Овогодинешните „İstanbul Photo Awards“ се поддржани од „Турксел“ како комуникациски спонзор, од Турската агенција за соработка и координација (ТИКА) како спонзор на настаните во странство и „Туркиш ерлајнс“ како авиокомпанија спонзор.

Повеќе информации за победничките фотографии и членовите на жирито можете да најдете на „istanbulphotoawards.com“.