Hidroelektrik sektöründen kuraklıkla mücadelede "bütünleşik eylem planı" çağrısı

İstanbul

Hidroelektrik Santralları Sanayi İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, artan kuraklık etkisine karşı hidroelektrik santrallerinin (HES) merkezde yer aldığı bütünleşik bir eylem planı yapılması çağrısını yineledi.

Güven, Türkiye hidroelektrik sektörü görünümünü ve gelecek döneme ilişkin öngörülerini İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında paylaştı.

Kuraklık nedeniyle üretimde zorlanan HES'ler için sektörün "sistem kullanım bedellerinin üretim üzerinden alınması ve hibrit tesis kurulumları ile alakalı sınırlamaların kaldırılması" yönünde düzenleme beklentisi içinde olduğunu belirten Güven, böyle bir adımın, finansal yükümlülükleri ağırlaşan HES'lerin dayanıklılığını ve sürdürülebilirliğini artıracağını, zor bir dönemin atlatılmasında ise "can suyu" olacağını dile getirdi.

Güven, bütünleşik bir planlama ihtiyacının her geçen gün arttığını vurgulayarak, "Elbette öncelikle içme ve sulama suyu ihtiyaçlarımız karşılanmalı. Ancak enerji ihtiyacımızın devam ettiğini de hesaba katarak kaynak yönetimi yapmamız gerek." diye konuştu.

Ana üretim kaynağı su olan bir sektör olarak temel gözlem ve önerilerinin, havzalarda etkin ve akılcı su yönetimi planlaması yapılması, trafo ve iletim altyapısı hazır olan HES'lerde hibrit santral uygulamalarının hızla devreye alınması, mevcut sınırlamaların kaldırılması ve pompaj depolamalı HES'lerin hayata geçirilmesi gibi bütünleşik adımları kapsadığını kaydeden Güven, "Bütünleşik bir yaklaşımı devreye alabilirsek iklim kriziyle mücadelede çok daha etkin bir noktaya gelebiliriz." dedi.

Güven, üretim rakamlarının beşte bire düşmesi nedeniyle finansal yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanan ve sürdürülebilirliği riske giren HES'ler için sektörün, "sistem kullanım bedellerinin düzenlenmesi ve hibritlere gerekli izinlerin 6 ay içinde verilmesi" konusunda acil bir beklentileri bulunduğunu aktardı.

HESİAD'ın ağustos itibarıyla Uluslararası Hidroelektrik Derneğine (IHA) üye olduğunu da hatırlatan Güven, bu üyeliğin Türkiye'yi derneğin en etkin üyelerinden biri haline getireceğini ve uluslararası organizasyonların ülkeye taşınmasında avantaj sağlayacağını söyledi.

- Üretim 1 Ocak-20 Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla 8 teravatsaat düştü

Toplantıda paylaşılan verilere göre, Türkiye'nin hidroelektrik kurulu gücü ağustos itibarıyla 32 bin 289 megavata ulaştı. Bu dönemde HES'ler, toplam elektrik kurulu gücünün yüzde 27'sini, yenilenebilir enerji kaynaklarının yüzde 45'ini oluşturdu. Yılın ilk yarısında ise enerji üretiminin yüzde 20'sini tek başına karşıladı.

İklim koşulları ve su kaynaklarındaki değişimlerden doğrudan etkilenen hidroelektrik üretimi, bu yıl barajlara gelen su miktarındaki düşüş nedeniyle geriledi. 1 Ocak-20 Ağustos döneminde barajlara gelen su yüzde 31 azalırken üretim geçen yılın aynı dönemine kıyasla 8 teravatsaat düştü.

Sektörün "kritik bir eşikte" olduğu vurgulanan toplantıda, bu eşiğin aşılmasının yanı sıra kuraklıkla mücadele için HES'lerin de odağında yer aldığı önerileri kapsayan "bütünleşik eylem planı" oluşturularak uygulanması gerektiği ifade edildi.

Toplantıda, etkin havza su planlaması yapılması, tüm paydaşlara adil su erişimi sağlayacak bir "Su Bakanlığı" kurulması, kuraklık nedeniyle eksik üretim yapan HES'lere hibrit uygulamaların önünün açılması, pompaj depolamalı HES'lerin hayata geçirilmesi ve finansal sürdürülebilirlik riski yaşayan santrallere destek mekanizmalarının sağlanması önerileri öne çıktı.