Ankara
Dünyada terk edilmiş maden sahalarının pompalı depolamalı hidroelektrik (PSH) projelerine dönüştürülmesi, enerji depolama kapasitesini artırmak ve sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlamak açısından giderek yaygınlaşırken, Türkiye’de de faaliyetini tamamlamış boksit ocakları enerji depolama ve çevresel rehabilitasyon açısından önemli fırsatlar barındırıyor.
AA muhabirine değerlendirmede bulunan Hidroelektrik Santralları Sanayi ve İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, Türkiye’de kapatılmış boksit ocaklarının PSH projeleri için büyük potansiyel sunduğunu belirterek, "Seydişehir başta olmak üzere Konya, Antalya, Muğla, Adana, Hatay ve Kahramanmaraş'taki kapatılmış boksit ocakları, depolama ve çevresel rehabilitasyon açısından büyük bir fırsat." ifadelerini kullandı.
Dünyada faaliyeti sona ermiş maden sahalarının PSH projelerine dönüştürülerek enerji depolama kapasitesinin artırıldığına dikkati çeken Güven, "Avustralya'daki Kidston Altın Madeni, terk edilmiş bir altın madeninin PSH projesine dönüştürülmesiyle enerji üretimine katkı sağlamaktadır." dedi.
- Doğal ekosistemlerin yeniden kazanılması
Kapatılmış boksit ocaklarının enerji depolama ve çevresel rehabilitasyon açısından önemli fırsatlar sunduğunu belirten Güven, boksit ocaklarının çukur yapılarının, PSH projelerinde alt rezervuar olarak kullanılabileceğini vurgulayarak, "Bu projeler, özellikle enerji üretimi ve depolama kapasitesinin artırılmasında etkili bir yöntemdir. Kapatılmış sahaların PSH projeleriyle entegre edilmesi, doğal ekosistemlerin yeniden kazanılmasına ve biyoçeşitliliğin artmasına imkan tanır." değerlendirmesinde bulundu.
Güven, PSH projelerinin kapatılmış sahalarda çok yönlü fayda sağladığını vurgulayarak, "Özellikle kurak ve ormanlık bölgelerde oluşturulacak rezervuarlar, yangın söndürme faaliyetlerinde stratejik bir su kaynağı sağlar ve mikro iklim üzerinde olumlu etkiler oluşturarak yangın riskini azaltabilir." ifadelerini kullandı.
PSH projelerinin tükenmiş maden sahalarının çevresel rehabilitasyonunda etkili bir yöntem olduğunu belirten Güven, su rezervuarlarıyla su döngüsünün desteklendiğini, çevresel işlevlerin iyileştirildiğini aktardı.
Güven, yeni su ekosistemleri ve çevresindeki habitatların flora ve faunanın çeşitlenmesine imkan tanıdığını ifade ederek, bu projelerin aynı zamanda erozyon kontrolü ve su kalitesinin artırılmasıyla çevresel dengeyi güçlendirdiğini vurguladı.
- Mevzuat düzenlemesi ihtiyacı
Söz konusu projelerin maliyet açısından da avantajlar sunduğunu belirten Güven, şunları kaydetti:
"Mevcut çukur yapılarının kullanılması, yeni rezervuar inşaat ve maliyeti oluşturan büyük hafriyat ihtiyacını ortadan kaldırır ve yatırım maliyetlerini de düşürür. Hazır çukur yapıları sayesinde proje inşaat süresi kısalır ve enerji üretimi daha hızlı devreye alınabilir. Yeni arazi kullanımı gerekmemesi, ekosistemler üzerindeki baskıyı azaltır ve doğal alanların korunmasına katkı sağlar."
Güven, Türkiye'de PSH projelerinin yaygınlaşması için mevzuat düzenlemelerine ihtiyaç olduğunu ifade ederek, "Bu potansiyelin hayata geçirilmesi için Türkiye'de mevcut mevzuatın PSH projelerini destekleyecek şekilde güncellenmesi gereklidir. Bu yatırımlar ilk yatırım maliyetleri yüksek olsa da çok uzun tesis ömürleri ile orta, uzun vadede ülkelerin ekonomilerinde fark yaratan ve fosil yakıt tüketimini, enerjide fosil yakıtlara ve enerji ithalatı kalemlerine azaltıcı etkileri ile öne çıkmaktadırlar." diye konuştu.
Güven, söz konusu projelerin devlet tarafından sağlanacak yatırım teşvikleriyle desteklenmesi halinde, enerji ithalatında sağlanacak tasarrufun ekonomik dışa bağımlılığı azaltacağını belirterek, "Bu projeler, enerji bağımsızlığımızı güçlendirecek, ithalatı düşürecek ve karbon nötr hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir katkı sağlayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.