İstanbul
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, dağıtım şirketlerinin, bu yıl içerisinde akıllı sayaçların kullanılabilmesine yönelik tüm entegrasyon çalışmalarını hızlı bir şekilde tamamlayacağını belirterek, "1 Ocak 2026'dan itibaren Türkiye'de ilk defa tesis edilen bütün elektrik sayaçları akıllı ve milli hale gelecektir." dedi.
Yılmaz, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) 15. Sektör Toplantısı'ndaki konuşmasında, elektrik dağıtım sektöründe tüketicileri etkileyen öncelikli 2 temel sorunun olduğunu söyledi.
Elektrik kesintilerini ve kaçak elektrikle mücadelenin masaya yatırılması gerektiğine dikkati çeken Yılmaz, "Nihai olarak elektrik kesinti sayı ve sürelerinde azalma olduğu hem yapılan anket çalışmalarında hem de kalite göstergelerinde ortaya çıkmaktadır. Ancak ne yazık ki kurumumuza gelen tüketici şikayetlerinin başında da elektrik kesintileri gelmektedir." diye konuştu.
Yılmaz, elektrik kesintilerinde şebekenin eskiliğini bahane eden dağıtım şirketinin kendileri için "işinin ehli olmayan şirket" konumunda olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Her platformda defaatle söyledik, söylemeye de devam ediyoruz. Dağıtım şirketlerinden yatırım planlamalarını yaparken gelenekselleşmiş ve kolaycı yöntemlerin dışına çıkmalarını, gerek planlama gerekse saha süreçlerinde, tüketiciyi üzebilecek her türlü sorunu öngörebilen, geçici değil kalıcı çözüm üreten yöntemler geliştirmesini bekliyoruz. Özellikle şebekelerin yer altına alınması ve doğal etkilerden daha az etkilenmesi için gayretlerin arttırılması şarttır. Bu kapsamda can ve mal güvenliğine yönelik ihbar ve şikayetler dağıtım şirketleri çalışanları tarafından titizlikle incelenmeli, riskleri ortadan kaldırmak için gereken her adım ivedilikle atılmalıdır."
Dağıtım şirketlerinin sistem işletmeciliği fonksiyonunu güçlendirmelerini önemsediklerini bildiren Yılmaz, "Bu konuda da düzenleme ihtiyaçlarını karşılamaya da her zaman hazırız. Dağıtım şirketleri doğru AR-GE çalışmaları yaparak, gerçekçi ve vizyoner yatırım planlamaları yaparak, planlı bakım ve onarım bütçelerini verimli kullanarak, en önemlisi de 'şebeke değil sistem işletmecisi mantığıyla' hareket ederek kesintilerin önüne geçebilir." değerlendirmesinde bulundu.
- "Sayaç üreticileri gerekli üretimi yapmalı"
Yılmaz, bu yılın Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) için de bir milat olacağını kaydederek, "Yıl içerisinde dağıtım şirketleri akıllı sayaçların kullanılabilmesine yönelik tüm entegrasyon çalışmalarını hızlı bir şekilde tamamlayacak. 1 Ocak 2026'dan itibaren Türkiye'de ilk defa tesis edilen bütün elektrik sayaçları akıllı ve milli hale gelecektir. Bu noktada, sayaç üreticilerinin de gerekli üretimi yapmalarının sağlanmasının önemini de vurgulamak istiyorum." ifadelerini kullandı.
Yeni akıllı sayaçların, elektrik tüketim verilerinin anlık olarak izlenebilmesini sağlayacağını, kullanıcıların fatura süreçlerini daha iyi yönetmelerine yardımcı olacağını belirten Yılmaz, şöyle devam etti:
"Tüketim alışkanlıkları hakkında detaylı bilgi sağlayan bu sayaçlar, enerji verimliliğini artırarak tüketicilerimizin tasarruf yapmasına da olanak sağlayacak. Ayrıca sayaçların kaydettiği kesinti verileri ve teknik kalite kayıtları da dağıtım şirketleri tarafından izlenebilecek, olası tüketici sorunlarının daha hızlı tespiti ve çözüm imkanı olacaktır. Akıllı sayaç sisteminin doğru bir şekilde çalışabilmesi için gerekli olan altyapı ve cihazların kurulumu, elektrik dağıtım şirketlerinin sorumluluğundadır ve tüketicilerimiz için herhangi bir maliyeti olmayacaktır. EPDK olarak bu süreci yakından ve titizlikle takip ediyor olacağız."
Yılmaz, kaçak elektrik kullanımının uzun süredir enerji sektörünün yanı sıra Türkiye'nin de kanayan yarası olduğuna dikkati çekerek, "Ne yazık ki bu alandaki mücadelede henüz istediğimiz seviyeye ulaştığımızı söyleyemeyiz. Kaçak elektrik kullanımı ile mücadele sadece enerji sektörünün atacağı adımlarla değil, bütüncül bir mücadele anlayışıyla, eğitimsel ve hukuksal tedbirleri de içeren bir yaklaşımla başarıya ulaşabilir." değerlendirmesinde bulundu.
EPDK'nin Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde yaptığı son düzenlemenin, bu alanda yeni bir dönemin habercisi olduğunu aktaran Yılmaz, söz konusu yönetmeliğin dağıtım şirketlerinin kaçak elektrik kullanımıyla mücadelesine güç vereceğini söyledi.
Düzenleme kapsamında, faturalandırmada kullanılan katsayının yükseltilerek kaçak kullanımı tespit edilen kişilerin daha fazla ceza almasını hedeflediklerini kaydeden Yılmaz, "Kaçak elektrik tespit, tahakkuk, faturalandırma ve tahsil aşamalarında şirketlerin uygulamalarında görülen eksiklikler ortadan kaldırılacak. İlgili işlemler açısından dağıtım şirketleri arasında uygulama birliği sağlanacaktır." şeklinde konuştu.
Yılmaz, yüksek kaçak oranlı bölgelerde kaçak miktarı tespiti ve önlenmesi için her türlü teknolojik imkanı ve veri kullanımını arttıracaklarını kaydederek, "Bu alandaki mücadeleye katkı sağlayacak başta AR-GE projeleri olmak üzere sektörümüzden gelecek her öneriye destek vermeye de devam edeceğiz." dedi.
- "Yeni şebeke stratejisi ve maliyet bazlı fiyatlama sektörün geleceğinin belirleyicisi olacak"
Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) Yönetim Kurulu Başkanı Barış Erdeniz de 2024 sonu itibarıyla 350 milyar kilovatsaat olarak gerçekleşen elektrik tüketiminin, 2035'te yüzde 48 artışla yaklaşık 500 milyar kilovatsaat olmasının öngörüldüğünü söyledi.
Erdeniz, bu talep artışına paralel olarak Türkiye'nin kurulu gücünün de yüzde 97 artışla 227 bin megavata çıkmasının beklendiğini dile getirdi.
Elektrik dağıtım sektörünün 21 oyuncusunun özelleştirme sürecinde devlet hazinesine 13 milyar dolar katkı sağladığına değinen Erdeniz, "2013-2024 yılları arasında 18 milyar dolar yatırım yaparak, ülkemizin ekosistemine 31 milyar dolar katkı sağlamayı gerçekleştirmiştir." diye konuştu.
Erdeniz, son 10 yıldaki yatırımlarla Türkiye'deki hat uzunluğunu 1 milyon kilometreden, 1,5 milyon kilometreye getirmeyi başardıklarını ve Avrupa'nın ikinci en uzun dağıtım şebekesi olduklarını aktardı.
Elektrik dağıtım sektörünün enerji dönüşümünün stratejik omurgası ve sürdürülebilir enerji geleceği için kilit yapı taşı olduğunu belirten Erdeniz, "Bunlar dikkate alındığında, dağıtım altyapısının modernize edilmesi, artan enerji taleplerine ve yenilebilir enerji kaynaklarına uyum sağlanması gerekmektedir." dedi.
Erdeniz, gelişen şartlara uyum gösterebilmek ve artan talebe karşılık verebilmek için tüm dünyanın şebekeye ciddi yatırım yapmak zorunda olduğuna dikkati çekerek, "Bugün Avrupa'da yıllık 65 milyar avro, dünyada ise 600 milyar dolarlık yatırım ihtiyacından bahsedilmektedir." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin şebeke sisteminin Avrupa şebeke büyüklüğünün yüzde 10'u, dünya şebeke büyüklüğünün ise yüzde 1,5'i düzeyinde olduğu düşünüldüğünde, Türkiye'deki ihtiyaçların net olarak anlaşılabileceğini bildiren Erdeniz, "Sonuç olarak, hedeflere ulaşabilmek için yeni şebeke stratejisinin oluşturulması, sübvansiyonların kaldırılarak maliyet bazlı fiyatlamanın oluşturulması, mali bazlı sürdürülebilirlik için öngörülebilirliğin artması ve finansmana erişim gibi konu başlıkları, sektörümüzün gelecekteki başarılarının belirleyicisi olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.