Ankara
Türkiye'nin arama ve sondaj kabiliyetlerini güçlendirmek amacıyla enerji filosuna kattığı "ikiz" yeni nesil sondaj gemilerinden ilki Mavi Vatan'a ulaştı. 12 bin metre sondaj kapasitesine sahip gemi, Akdeniz'deki çalışmalarla birlikte Türkiye'nin yurt dışında üstleneceği projelere de "yüksek teknoloji desteği" verecek.
AA muhabirinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, "7. nesil ultra derin deniz sondaj gemisi", 228 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuzda yaptığı açıklamada, Türkiye'nin 4 olan derin deniz sondaj gemisi sayısının 6'ya çıkarıldığını açıklamıştı.
Türkiye Petrolleri'nin bünyesine katılan ikiz gemilerden ilki Türkiye'ye geldi. İnşası geçen yıl Güney Kore'de tamamlanan gemide helikopter pisti bulunuyor, gemi ayrıca 200 personele de yaşam alanı da sunuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuz ayında yaptığı açıklamada, Türkiye'nin 4 olan derin deniz sondaj gemisi sayısını "6'ya çıkarma" kararını duyurmuştu. Bu kapsamda Türkiye Petrolleri envanterine katılan ikiz gemilerden ilkine helikopter pisti ve 200 kişilik yaşam alanı da entegre edildi.
2. geminin 2026'nın ilk aylarında göreve başlaması öngörülürken, 1. geminin Akdeniz'de, yıl sonunda gelmesi beklenen diğerinin ise Karadeniz'de konuşlandırılması planlanıyor.
Yeni gemilerle Türkiye, denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde "ileri teknolojili yüksek kapasiteli" bir seviyeye geçecek. 6 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle toplam 8 gemilik dev filoya sahip olan Türkiye'nin, ayrıca 2 yüzer üretim platformu da bulunuyor.
- Türkiye, yeni gemilerle dünyadaki en büyük 4. enerji filosuna sahip olacak
Yeni gemilerin alımı öncesi Türkiye, dünyadaki en büyük 5. enerji filosuna sahip ülke konumundaydı. Enerji filosunda bulunan Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han derin deniz sondaj gemileri, halihazırda Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'nda görev yapıyor.
Somali'deki ilk kıtalararası görevinden Mavi Vatan'a dönen Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi yeni görevine Filyos'ta hazırlanırken, Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi de Karadeniz'de kullanılıyor.
Türkiye'nin enerji filosunda derin deniz sondaj ve sismik araştırma gemilerine ilave olarak 11 destek gemisi, 1 inşaat gemisi ve 1 de yüzer üretim platformu bulunuyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bu gelişmeler sonrasında Türkiye'nin dünyanın en büyük 4. derin deniz sondaj filosuna sahip ülkesi konumuna yükseleceğini bildirmişti.
- Sondaj gemileri
Türkiye'nin ilk milli sondaj gemisi Fatih, 2017'de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katıldı.
Fatih, İstanbul'un fethinin 567'nci yıl dönümü 29 Mayıs 2020'de Karadeniz'deki ilk milli sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı'ndan uğurlandı.
6. nesil teknolojiyle çalışmalarını sürdüren Fatih gemisi, 20 Temmuz 2020'de Zonguldak açıklarında Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500-4 bin metre derinlik hedefiyle Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajına başladı.
Fatih ile Karadeniz'de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi, aynı zamanda 2020'de denizlerdeki en büyük keşif olarak kayıtlara geçti.
Yavuz sondaj gemisi 2011'de yapımının tamamlanmasının ardından Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde görev aldı. Türkiye'nin 2. sondaj gemisi Yavuz, TPAO tarafından 2018'de envantere katıldı.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz, elektrik ihtiyacını 42 megavat kapasiteli dizel jeneratörlerden karşılıyor.
Türkiye'nin 3. sondaj gemisi Kanuni, 2020 başında filoya dahil oldu. 2012'de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Kanuni sondaj gemisi, ilk görevi için 5 Mayıs 2021'de Karadeniz'e açıldı. İlk sondajını Sakarya Gaz Sahası'nda yapan gemi, Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştirdi.
Abdülhamid Han sondaj gemisi ise 2022'de filoya katılan 4. gemi oldu.
TPAO tarafından Kasım 2021'de satın alınan gemi, 7. nesil üstün teknolojiye sahip 238 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde bulunuyor. Geminin kule yüksekliği ise 104 metre.
12 bin 200 metre derinlikte sondaj yapabilen gemi, teknik donanımı ve fiziki özellikleriyle filonun "en güçlüsü" olarak görev yapıyor.
Gemi, Yörükler-1 kuyusuna sondaj için gönderilmiş ve 17 Ağustos 2022'de ilk sondajını gerçekleştirmişti.
- Sismik araştırma gemileri
Türkiye'nin ilk sismik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa ile 2012'de yerli envanter oluşturulmaya başlandı.
Denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebilen gemi, 2 ve 3 boyutlu sismik veri toplayabiliyor.
MTA Oruç Reis'in inşasına ise 2012'de tamamen yerli imkanlarla başlandı. İleri teknoloji ürünü birçok bilimsel ve teknik ekipmanla donatılan gemi, 2017'de operasyon test, eğitim ve tecrübe faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde 2 ve 3 boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılan gemiyle, petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi, kıta sahanlığı gibi stratejik öneme sahip bilimsel araştırmalar da etkin şekilde icra edilebiliyor.
Türk mühendisler tarafından inşa edilen MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, geçen yıl Somali'de başladığı ilk kıtalararası görevini haziranda tamamladı.
- Osman Gazi Yüzer Üretim Platformu
Türkiye'nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi, geçen yıl yenileme faaliyetlerinin ardından bu yıl 29 Mayıs'ta İstanbul'un fethinin yıl dönümünde Boğaz'dan geçerek Filyos Limanı'na ulaştı.
Göreve 2026'nın ortasında başlayacak yüzer üretim platformuyla Karadeniz'deki mevcut doğal gaz üretimi, 2 katına yani günlük 20 milyon metreküpe çıkacak.
Böylece Türkiye'deki yaklaşık 8 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacı Karadeniz'den karşılanmış olacak. Platformun, belirlenen lokasyonda 20 yıl boyunca görev yapması bekleniyor.
Öte yandan, Türkiye'ye doğru 2027 sonunda yola çıkması beklenen ve 2028'in ortasında devreye alınması beklenen yeni yüzer üretim platformuyla (FPU) Karadeniz'de bulunan Sakarya Gaz Sahası'nda günlük 9,5 milyon metreküp olan doğal gaz üretimini 40 milyon metreküpe çıkaracak.
Türkiye'nin 2. FPU'su olacak platformun günlük gaz üretim kapasitesinin 25 milyon metreküp olması öngörülüyor. İlk etapta toplam 27 derin deniz kuyusundan 20 milyon metreküp doğal gaz üretilmesi hedefleniyor.
Gemi formatında olan ve inşası devam eden platformun temini için Çin menşeli bir firmayla anlaşıldı. Mühendislik, tedarik, imalat, kurulum ve devreye alma faaliyetlerini kapsayan sözleşme kapsamında platformun üretimine başlandı.
Yeni platformun uzunluğu 273 metre, genişliği 54 metre, derinliği ise 26 metre olacak. Platform, karadan yaklaşık 180 kilometre açıkta, yaklaşık 2 bin 200 metre su derinliği olan bölgede 4 grupta toplam 20 halat sistemiyle deniz zeminine demirlenecek ve sabit olacak. Ayrıca platform, üzerinde 150 personel için barınma alanları sağlayacak.
Platform, ham doğal gaz üretimini yerinde karşılayıp kuyuların kontrolü, su ayrışımı, kurutma kompresyon, ölçüm ve benzeri operasyonları gerçekleştirecek. İşlemlerin ardından doğal gaz deniz altı boru hattı ile karaya ulaştırılacak. Platformdan gönderilen doğal gaz doğrudan ulusal iletim ağına verilecek.
