ANKARA - Nazlı Yüzbaşıoğlu

İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore, FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi sırasında yaşadıklarını ve Türk halkının darbe girişimine karşı verdiği mücadeleye ilişkin izlenimlerini AA muhabirine anlattı.

Darbe girişimi sırasında İstanbul'da olduğunu belirten Büyükelçi Moore, "O gece başkonsolosumuz Türkiye'den ayrılacağı için veda resepsiyonumuz vardı. Oradaydım. Bir de o akşam 87 yaşındaki babam tatil için Türkiye'ye geldi. Onu İstanbul'dan aldığım için İstanbul'daydım. Personelim partide saat 21.30-22.00 gibi bana 'Acayip şeyler oluyor.' dedi. Özellikle Boğaziçi Köprüsü'nde askeri hareketlilik vardı. Tabii tuhaf bir şey. Biz düşündük ki belki terörle mücadeledir." diye konuştu.

Başbakan Binali Yıldırım'ın televizyondaki konuşmasını izledikten sonra bunun bir darbe girişimi olduğunu öğrendiklerini dile getiren Moore, "O noktada fark ettik ki inanılmaz bir durumla karşı karşıyayız." ifadesini kullandı.

"2016 yılında böyle bir hareket inanılmaz, kabul edilemez"

Darbe girişimi olduğunu öğrendiğinde verdiği ilk tepkiyi aktaran Moore, "Kesinlikle böyle bir olay, özellikle Avrupa'da 2016 yılında böyle bir hareket inanılmaz, kabul edilemez. Bu, seçilmiş cumhurbaşkanı, seçilmiş hükümete karşı bir darbe girişimiydi." diye konuştu.

Moore, o gece, Londra'daki yetkililerin de kendisinden dost ve müttefik Türkiye'de yaşananlar hakkında ayrıntılı bilgi almak istediğini belirterek, şöyle devam etti:

"Biliyorsunuz, Teresa May 13 Temmuz'da başbakanlığı devraldı. Başbakan olarak ilk uluslararası krizi bu darbe girişimiydi fakat çok çabuk ve net bir şekilde bana emir verdi: 'Lütfen Türk hükümetine tam desteği iletin.' Gece yarısına yaklaşıyordu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Gençlik ve Spor Bakanı Çağatay Kılıç Samsun'daydı. Ben Sayın Çavuşoğlu ile temasa geçtim ve ona net bir mesaj verdim: 'Nasılsınız?' Tabi ki Sayın Bakan ile dostluğumuz var. İnsan olarak, nasıl gidiyor dedim. Çünkü o çok tehlikeli bir noktada. 'İyi' dedi, 'Fakat şu anda durum hala belli değil.' Ben desteğimizi verdim, nasıl yardımcı olabileceğimizi ona sordum. Onun cevabını iyi hatırlıyorum: 'Demokrasiye destek verin'."

O gece ve sonrasında Türk halkına destek vermeye devam ettiklerini anımsatan Moore, "Çok şükür o gece darbe girişimi ortadan kalktı, başarılı değildi. Ondan sonra da somut şekilde destek ve dayanışma göstermek istedik." dedi.

"Gece boyunca ayrıntıları toplamak için çalışıyordum"

İngiltere'nin İstanbul Başkonsolosluğundaki veda davetinde yüzlerce kişinin olduğunu söyleyen Büyükelçi Moore, davetlilerin güvenliğini de sağlamaya çalıştıklarını belirtti.

Davetlilerin çoğunun eve döndüğünü, Asya yakasında oturan Türk ve yabancı misafirlerin ise geceyi başkonsoloslukta geçirdiğini aktaran Moore, yaşananları "Babam da başkonsolosluktaydı. Çok soğukkanlı bir adam, eşimle kaldı. Ben gece boyunca ayrıntıları toplamak için çalışıyordum. Video-telekonferans yapıyordum, Başbakan (Theresa May) ve Dışişleri Bakanı (Boris Johnson) ile görüşüyordum." diye anlattı.

Moore, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Muğla'nın Marmaris ilçesinde konakladığı otele açılan ateşi de hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Marmaris'te de olaylar vardı çünkü Sayın Cumhurbaşkanı ailesiyle orada küçük bir mola alıyordu. Tabii ki Marmaris özellikle İngiliz turistler arasında çok popüler bir yer. Sayın Cumhurbaşkanı'nın otelinin yanında turistik bir otel vardı. Ben iki gün sonra o oteli ziyaret ettim. Hasarlıydı, o gece askerler oraya gittiler. İnanılmaz, korkunç bir şey. Otelin Türk yöneticisi muazzam bir rol oynadı ve onları korudu, tehlikeden uzakta bir odada topladı. Saat altıda kırık camları falan temizledi ve normal olarak kahvaltı verdi. Yanlış hatırlamıyorsam salı günü oraya gittim. Otel yöneticisini tebrik etmek istedim. Herkes için inanılmaz bir geceydi."

"Demokrasinin kalbini vurmak inanılmaz bir şey"

TBMM'yi darbe girişiminden dört gün sonra İngiltere Dışişleri Bakanlığının Avrupa ve ABD'den Sorumlu Devlet Bakanı Alan Duncan ile ziyaret ettiğini belirten Moore, "O da görevi yeni almıştı fakat hemen buraya gelmeyi ve dayanışma göstermeyi istedi çünkü İngiltere olarak biz darbe girişiminin travmasına iyi tanık olduk. Bu olay bitti, tamam fakat eğer 249 kişi hayatını kaybetmişse, çok büyük bir travma geçirilmiş demektir. Bu nedenle buraya geldi." dedi.

Duncan'ın Ankara'ya gelir gelmez TBMM'ye gittiğini söyleyen Moore, "Parlamento demokrasinin kalbidir. Bu anlamda darbeye teşebbüs edenlerin seçimi inanılmaz değil mi? Demokrasinin sembolünü, demokrasinin kalbini vurmak inanılmaz bir şey. Yani akıllarından ne geçiyordu?" ifadesini kullandı.

"Türk halkı o girişime silahsız karşı durdu"

Darbe girişimi karşısında Türk halkının demokrasiyi savunmak için verdiği mücadeleyi "inanılmaz" diye niteleyen Moore, "O gece tankları, F16'ları gördük fakat aynı zamanda Türk toplumu, Türk halkı girişime silahsız karşı durdu. İnanılmaz, çok etkilendim.

Aynı zamanda, Türk demokrasisi için çok önemli parlamentoda dört parti, seçilmiş hükümete destek verdi." diye konuştu.

Medyanın da darbeye kalkışanlara karşı durduğunu ifade eden Moore, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sosyal medya aracılığıyla CNN Türk'te Türk halkına yaptığı sokağa çıkın çağrısının unutulmaz olduğunu ve o mülakatın çok önemli bir rol oynadığını kaydetti.

Büyükelçi Moore, "Biliyoruz ki Türkiye'de Sayın Cumhurbaşkanı'nın kelimeleri, sözleri en önemlisi. O noktaya kadar televizyona falan çıkmadı. Hepimiz onun hakkında endişeliydik. Ne olduğunu bilmiyorduk fakat o noktada telefonda o mülakatla halkı sokağı çağırabildi, o dönüm noktası oldu." dedi.